"Soğuk Hava Meyve Ağaçlarında Verimi Artırıyor"

Ahmet Caner Baysal - Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi (KSÜ) Ziraat Fakültesi öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Mehmet Sütyemez, meyve ağaçlarının soğuklama ihtiyacını kış döneminde tam anlamıyla karşıladığını, bunun da verime yansımasını beklediklerini söyledi.

Sütyemez, AA muhabirine yaptığı açıklamada, meyve ağaçlarının yeterli tomurcuk oluşturması, dengeli ve düzenli çiçek açarak en üst düzeyde ürün vermesi için "soğuklanma (üşüme) ihtiyacı" bulunduğunu belirtti.

Türkiye'nin bu kış dönemini dolu dolu yaşadığını ifade eden Sütyemez, soğuklama ihtiyacının, bir bitkinin yaprağını döktükten, yani dinlenmeye geçtikten sonra tomurcuklarının kabarıp çiçek açıncaya kadar geçen süre içerisinde alması gereken düşük soğuk miktarı olduğunu ifade etti. Dolayısıyla her bitkinin soğuklama ihtiyacı olduğunu, meyve türlerine, hatta çeşitlerine göre farklı soğuklama süreleri bulunduğunu ifade eden Sütyemez, genelde meyvelerin soğuklama ihtiyaçlarının tür ve çeşitlerine bağlı olarak 600 saat ile 2 bin saat arasında değiştiğini kaydetti.

Geçmiş yıllara göre soğuk ve kar yağışının bu yıl daha etkili olduğunu ve bütün bölgelerdeki meyve ağaçlarının soğuklama ihtiyaçlarını tam anlamıyla giderdiğini, soğuklama ihtiyacını karşılayan ağaçların daha verimli olacağını ifade eden Sütyemez, soğuklamanın ardından çiçeklenme döneminin başlayacağını, önümüzdeki günlerde Türkiye'nin her bölgesinde meyve ağaçlarının çiçek açmaya başlayacağını kaydetti.

-"Çiçeklenme döneminde sıcaklık çok önemli-"

Meyve ağaçlarının, soğuklama ihtiyacını giderdikten sonra belli bir sıcaklık toplamına gereksinim duyduğunu belirten Sütyemez, "Bu sıcaklık ortamını buldukları anda tomurcuklar patlayıp çiçeklenip ardından yapraklanırlar. İşte bu dönemlerde hava gidişatı çok önemlidir" dedi.

Tomurcukların kabarıp patlamaya başladığı dönemdeki hava değişikliklerinin meyve verimini etkilediğine işaret eden Sütyemez, bu yüzden dengeli geçen kış aylarından sonraki dönemde havaların belirli bir yükseliş ve inişte olmasının meyve yetiştiriciliği açısından son derce önemli olduğunu vurguladı. Tomurcuk patlamadan yani uyku dönemdeki bir bitkinin eksi 10 derecelerde zarar görmezken, tomurcuklarını patlatıp çiçek açmaya başladığı dönemlerde eksi 2 derecede büyük zarar görebildiğine dikkati çeken Söylemez, "Yani o yılki ürün miktarı, çiçeklenme dönemindeki hava sıcaklıkları ile çok yakından ilgilidir. Bundan dolayıdır ki profesyonel çiftçiler meyve bahçelerinin tomurcuklanma ve çiçeklenme dönemlerinde rahat uyumazlar" diye konuştu.

-İlkbaharda don olaylarına dikkat-

İlkbahar döneminde yaşanacak don olaylarına karşı çiftçilerin dikkatli olması gerektiği uyarısında bulunan Sütyemez, en önemli ve en ucuz tedbirin geç çiçeklenen fidan seçimi olduğunu, bunun yanında meyve bahçelerinin kuzey yönünde kurularak bu tür olumsuzlukların önüne geçilebileceğini anlattı.

Kışın son günlerinin yaşandığını, bundan sonra havanın ısınmaya başlayacağını kaydeden Sütyemez, "Sıcaklık toplamını bulan tüm ağaçlar hemen açabilirler. Bu dönemdeki hava iniş çıkışları 2012 ürün rekoltesi bakımından çok önemlidir. Yani havalar belirli düzende gitmezse, yani sert iniş çıkışlarda don olayı görülebilir. Bu yüzden hemen her bölgede özellikle rakımı düşük yerlerdeki ve güneye yamaçlı bahçe sahipleri çok dikkatli olmak zorunda" dedi.

Yaşanabilecek don olaylarına karşı basit uygulamalarla tedbir alınabileceğini ifade eden Sütyemez, aksi halde 2012 yılında meyve hasılatında düşük verim elde edilerek çok önemli ekonomik kayıplar yaşanabileceğini kaydetti.

Türkiye'deki meyve yetiştiricilerinin mart ayına dikkat etmeleri gerektiğini belirten Sütyemez, "Mart-nisan aylarını meyve bahçelerinin içerisinde geçirmek ve bazı tedbirleri almak gerek. Yoksa mart kapıdan baktırır, kazma kürek değil, meyve ağaçlarını yaktırır" dedi.

Meteorolojik tahminlerini çok iyi takip edilmesi gerektiğini vurgulayan Sütyemez, budamanın geç yapılmasının don etkisini azaltacağını, ayrıca bahçelerin uygun yerlerinde lastik, saman balyası yakarak havanın karıştırılmasının sağlanabileceğini kaydetti.

Çiçek açımından hemen önce ağaç gövdelerinin soğuk su ile yıkanması ve bu suyun buharlaşırken ağacı üşütmesiyle çiçeklenmenin geciktirilmesinin mümkün olduğunu ifade eden Sütyemez, bahçenin değişik yerlerinde özel ısıtıcılarla kısmi başarı yakalanabileceğini sözlerine ekledi.

- KAHRAMANMARAŞ