Tarihi Kilisenin Ziyarete Açılması İçin "Bekçi" Şart

YAKUP BAKAR - Erzincan'ın Üzümlü ilçesinde Urartular döneminden kalan Altıntepe Kalesi'ndeki kazılarda ortaya çıkarılan ve erken Bizans dönemine ait olan tarihi kilisenin, ören yerinin bekçisi olmadığı için 2011 yılından bu yana ziyarete açılamadığı bildirildi.

Altıntepe Kalesi'nin doğu tarafında bulunan ve 6'ncı yüzyıl erken Bizans döneminden kalan tarihi kilise, 2011 yılından bu yana ziyarete açılmayı bekliyor. Doğu Anadolu Bölgesinde bir benzeri olmadığı belirtilen mozaik zeminiyle dikkati çeken kilise, yerli ve yabancı turistlerce sadece 1-1,5 ay süren kazı dönemlerinde gezilebiliyor.

Restorasyon çalışmaları tamamlanan kilisenin ziyarete açılması için Altıntepe Kalesi'ne bekçi görevlendirilmesi gerektiği belirtiliyor.

Altıntepe Kalesi Kazı Heyeti Başkanı ve Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Karaosmanoğlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, bölgedeki ilk dönem kazılarının 1959-1968 yılları arasında merhum Prof. Dr. Tahsin Özgüç tarafından yapıldığını anımsattı.

Altıntepe'nin, merhum Özgüç tarafından ortaya çıkarıldığını ve dünyaya tanıtıldığını belirten Karaosmanoğlu, ören yerinin daha sonra definecilerce tahrip edilmesi üzerine 2002 yılında Atatürk Üniversitesi Arkeoloji Bölümü olarak Altıntepe'de ikinci dönem kazılarını üstlendiklerini söyledi.

Kazı çalışmalarına 2003 yılında başladıklarını dile getiren Karaosmanoğlu, şunları kaydetti:

"İlk olarak tepenin doğu eteğinde bulunan yerde kazılarımıza başladık ve burada bir mezarlıkla karşılaştık. Bunun altını açtığımızda da çok güzel bir mozaik zeminle karşılaştık. Önce yapının ne olduğunu bilemedik ama daha sonraki yıllarda yaptığımız çalışmalarda buranın üç nefli bir kiliseye ait olduğunu ortaya çıkardık. Önemli bir yapıydı."

"Doğal tesserae" denilen mozaik taşlardan oluşan zeminde, küçük taşlarla yapılmış resimler olduğunu belirten Karaosmanoğlu, "Bunlar oldukça değerliydi çünkü Doğu Anadolu'da bugüne kadar bunun benzeri bir zemin ortaya çıkartılmamıştı. Bunun değerini bildiğimiz ve bunun tanıtımını yapmamız gerektiğini düşündüğümüz için de burada çalışmalarımızı yoğunlaştırdık" diye konuştu.

Duvarları koruma amaçlı çalışmalar yaptıklarını, zeminde de restorasyon çalışmalarını 2010 yılında tamamladıklarını ifade eden Karaosmanoğlu, "Daha sonra da etrafı ışık girsin diye camla kaplandı" dedi.

Karaosmanoğlu, her dönem kazı çalışmalarının tamamlanmasının ardından ören yerinin ziyarete kapandığını, çok değerli bir mozaiğin bulunduğu kilisenin ziyarete açılmasının yöre turizmi açısından önemli olduğunu belirterek, şunları söyledi:

"Kazıların bitiminde buranın kapısı kilitlendiği için, Erzincan'a gelen turistler burayı ziyaret edemiyor. Onun için üzülüyoruz çünkü bu güne kadar henüz bir bekçi atanamadı. Bekçi olduğu takdirde yöre arkeolojisine, tarihine ve gelen turistlere de hizmet edeceğini umuyoruz."

Altıntepe Kalesi

Kaynaklara göre, Urartular döneminde inşa edilen Altıntepe Kalesi, Erzincan il merkezinin kuzeydoğusunda yaklaşık 60 metre yükseklikteki tepe üzerinde bulunuyor.

Doğu Roma İmparatorluğunun önemli bir merkezi konumundaki tepenin doğu yüzündeki burun üzerinde üç nefli, zemini mozaik kaplı bir kilise mevcut. Doğal bir teras üzerine inşa edilen kilise, doğu-batı doğrultusunda uzanan dikdörtgen planlıdır. Yapının tabanını kaplayan geometrik, bitkisel ve değişik hayvan figürlerinin işlendiği renkli mozaik döşeme, bölgede benzersizdir.

Sur duvarları, kabul salonu, açık hava tapınağı, mezarları ve gelişmiş kanalizasyon şebekesiyle Doğu Anadolu Bölgesinde örnek bir yapıya sahip Altıntepe'de, 2003 yılından itibaren Atatürk Üniversitesi Arkeoloji Bölümü öğretim üyelerince kazı çalışması yürütülüyor. - Erzincan