Vatandaşın Tüketim Harcamaları %8 Arttı

ŞAHİN OKTAY - Yerleşik ve yerleşik olmayan hane halklarının iç tüketimi, yılın ilk yarısında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 8 oranında artarak 605,8 milyar liraya yükseldi.

Türkiye'nin yılın ilk yarısında ulaştığı cari fiyatlarla 832 milyar 349 milyon 923 bin liralık Gayri Safi Yurtiçi Hasıla'nın (GSYH) yüzde 72,8'ini kapsayan 605 milyar 859 milyon 480 bin liralık kısmı yurt içi tüketimden kaynaklandı.

AA muhabirinin Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinden derlediği bilgiye göre, geçen yılın karşılaştırılabilir döneminde ise GSYH 742 milyar 60 milyon 184 bin lira, iç tüketim 560 milyar 835 milyon 556 bin liraydı. Böylece milli gelirde yüzde 12,2, iç tüketimde yüzde 8 artış yaşanmış oldu.

Yılın ilk 6 ayında yerleşik hane halklarının yurt içi tüketimi 571,6 milyar lira, yurt dışı tüketimi ise 5,6 milyar lira oldu. Yabancıların Türkiye'deki tüketimi de 34,3 milyar lira olarak kayıtlara geçti.

En fazla harcama gıdaya

Ocak-haziran döneminde yerli ve yabancıların 605,8 milyar liralık iç tüketiminin dağılımına bakıldığında, ilk sırayı geçen yıla göre yüzde 14,4'lük artışla 157 milyar 866 milyon 793 bin liraya ulaşan gıda, içki ve tütün harcamaları aldı.

Bunu 117,3 milyar lirayla ulaştırma ve haberleşme, 114,4 milyar lirayla konut su, elektrik, gaz ve diğer yakıtlar için yapılan harcamalar izledi.

Hane halkları bu dönemde mobilya, ev aletleri ve ev bakım hizmetlerine 51,3, lokanta ve otellere 33,8, giyim ve ayakkabıya 31,5 milyar lira, eğlenceye 22,7, sağlığa 19,8, eğitime 9,6 milyar lira harcadı.

Harcama kalemleri arasında en fazla artış eğlence ve kültür grubunda oldu. Bu gruptaki harcama miktarı yüzde 20,1 oranında artarken, eğitim harcamaları yüzde 19, mobilya, ev aletleri ve ev bakım hizmetleri harcamaları yüzde 14,5, ulaştırma ve haberleşme harcamaları yüzde 12,2, sağlık harcamaları yüzde 12,4 arttı.

Devletin tüketim harcamaları yüzde 13,8 arttı

Öte yandan, devletin ocak-haziran dönemindeki cari fiyatlarla nihai tüketim harcamaları da yüzde 13,8 oranında artarak 123 milyar 31 milyon 75 bin liraya ulaştı.

Bu harcamaların 74,8 milyar lirasını maaş ve ücret, 48,2 milyar lirasını ise mal ve hizmet alımları oluşturdu. Devletin maaş ve ücret harcamalarında geçen yılın ilk yarısına göre yüzde 15, mal hizmet alımı harcamalarında yüzde 12 artış kaydedildi.

Söz konusu dönemde yatırım-üretim için ayrılan cari fiyatlarla harcamalara bakıldığında, geçen yılın ocak-haziran döneminde 31,9 milyar lira olan kamu sektörü harcamaları yüzde 15,8 oranında artarak 36,9 milyar liraya çıktı. Bu harcamaların 33,2 milyar lirasını inşaat, 3,7 milyar lirasını makine ve teçhizat oluşturdu.

Özel sektörün harcamaları ise yüzde 11,7'lik artışla 140,3 milyar liraya yükseldi. Bu harcamaların 91,2 milyar lirası makine ve teçhizata, 49 milyar lirası inşaata yapıldı.

TÜİK verilerine göre yerleşik ve yerleşik olmayan hane halklarının yılın ilk yarısındaki cari fiyatlarla yurtiçi tüketimi şöyle belirlendi:

Harcama türü 2013-6 (Bin TL) 2014-6 (Bin TL) Değişim (%) Gıda, içki ve tütün   137.947.958   157.866.793 14,4 Giyim ve ayakkabı   29.044.921   31.480.178 8,4 Konut, su, elektrik, gaz ve diğer yakıtlar   105.835.003   114.455.981 8,1 Mobilya, ev aletleri ve bakım hizmetleri   44.810.066   51.327.423 14,5 Sağlık   17.581.661   19.763.160 12,4 Ulaştırma ve haberleşme   104.480.764   117.271.207 12,2 Eğlence ve kültür   18.925.916   22.735.351 20,1 Eğitim   8.046.706   9.577.981 19 Lokanta ve oteller   30.291.243   33.764.013 11,4 Çeşitli mal ve hizmetler   63.871.318   47.617.392 -25,4 Toplam 560.835.556 605.859.480 8 - Kocaeli