Tarih Vakfı Perşembe Konuşmaları'nda Türkiye İşçi Sınıfı Tarihi

Tarih Vakfı Perşembe Konuşmaları 2014 bahar döneminin ikinci yarısında Türkiye İşçi Sınıfı Tarihi'ni konuşuyoruz. Toplumsal Tarih'in Mayıs 2014 sayısında yayınladığı Türkiye İşçi Sınıfı tarihi üzerine kapsamlı dosyayı da vesile ederek, Mehmet Ö. Alkan, Y. Doğan Çetinkaya ve Barış Alp Özden'i bir araya getiren dönemin ilk buluşmasında Türkiye işçi sınıfı tarihyazımında ortaya çıkan yeni eğilim, alan, konu, kaynak ve metodolojiler tartışmaya açıldı.

Dönemin ikinci buluşmasında Can Nacar bizlere geç Osmanlı dönemi tütün işçilerinin etkileyici hikayesini anlatacak. Tütün işçileri, II. Abdülhamit döneminde Osmanlı İmparatorluğu'ndaki en militan işçi gruplarından biriydi. İmparatorluğun İstanbul, Samsun, Selanik, Kavala ve İskeçe gibi belli başlı tütün üretim ve işleme merkezleri, 1893-1906 arası dönemde en az bir defa işçi eylemlerine sahne olmuştu. Bu işçi eylemleri çoğunlukla kısa süreli ve ücret meseleleri odaklıydı. Örneğin, İskeçe'deki tütün mağazası sahiplerinin 1904 yılı Mayıs ayında günlük ücretleri düşürmesi üzerine yaklaşık bin işçi kent sokaklarında yürümüş ve mağazaların camlarını taşlamıştı. 1906 yılı Mart ayında ise İstanbul'daki 200-270 tütün işçisi Paskalya bayramlarında işverenleri tarafından kendilerine yapılan ödemenin o yıl gerçekleşmemesi üzerine greve çıkmıştı.

- Tütün işçileri gerçekleştirdikleri eylemlerde taleplerini kabul ettirebilmek için ne türden taktikler geliştirmişlerdi?

- Osmanlı devleti bu eylemlere nasıl tepki göstermişti?

- 20. yüzyılın hemen başında imparatorluğun farklı vilayetlerinde toplumsal gerilim artarken, Abdülhamid rejimi tütün işçileri nezdinde meşruiyetini sağlamak ve pekiştirmek için ne tür politikalar uygulamıştı?

Bu sunum, Osmanlı arşiv kaynakları üzerinden söz konusu sorulara cevaplar arayacak.

Tarih: 22 Mayıs 2014

Saat: 18: 30-20: 30

Yer: Aynalı Geçit, Meşrutiyet Caddesi, Avrupa Pasajı, No: 8, Kat: 2, Galatasaray/Beyoğlu