BM Genel Sekreteri Guterres, Sırp yetkililerin cezalarının artırılmasını değerlendirdi

BİRLEŞMİŞ Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, Uluslararası Ceza Mahkemeleri Rezidüel Mekanizması (IRMCT) Tahkim Dairesinin, Sırp yetkililer Jovica Stanisic ve Franko Simatovic'in 12 yıllık mahkumiyet kararına ilişkin itirazları reddedip cezalarını 15'er yıla çıkarmasının ardından, "Düşüncelerim, suçlu bulunan Sırp yetkililerin kurbanları, yakınları ve kurtulanlarla beraber." açıklamasında bulundu.

BM Sözcüsü Stephane Dujarric'in konuya ilişkin yaptığı açıklamada, Guterres'in IRMCT'nin kararını "not ettiği" aktarıldı.

Guterres'in "Düşüncelerim, suçlu bulunan Sırp yetkililerin kurbanları, yakınları ve kurtulanlarla beraber." ifadelerine yer verilen açıklamada, bunun IRMCT'nin Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesinden devraldığı son dava olduğu kaydedildi.

Açıklamada, Guterres'in, davayla 2003'ten bu yana ilgilenen hakim ve personele takdirlerini ilettiği belirtildi.

Yeniden yargılanmalarına karar verilmişti

Tahkim Dairesinin kararına ilişkin IRMCT'den yapılan açıklamada, Stanisic ve Simatovic'i 1991-1995 yıllarında Bosna Hersek ve Hırvatistan'da sivillere yönelik öldürme, sürgün ve insanlığa karşı cürümlerden suçlu bulan 1 Temmuz 2021'deki mahkumiyet kararına yönelik iki Sırp yetkilinin itirazlarının reddedildiği belirtilmişti.

Açıklamada, eski Sırbistan Devlet Güvenlik Şefi Stanisic ve yardımcısı Simatovic hakkındaki hapis cezalarının 15'şer yıla çıkarıldığı ifade edilmişti.

Stanisic ve Simatovic ilk kez 2003'te Sırp polisinin düzenlediği "Kılıç" kod adlı operasyon kapsamında yakalanarak aynı yıl Lahey'e nakledilmişti. Çıktıkları ilk duruşmada suçsuz olduklarını savunan ikilinin davaları 2009'da başlamış, dava boyunca 95 tanık dinlenmişti.

Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi (ICTY) Savcılığı, hazırladığı iddianamede, iki sanık hakkında müebbet hapis cezası talebinde bulunmuş, Stanisic ve Simatovic'i insanlığa karşı suç işlemek, savaş kurallarına uymamak, Hırvatistan ve Bosna Hersek'te katliamlar yapmak ve insanları zorla sürgüne göndermekle suçlamıştı.

Sağlık sorunlarından dolayı duruşmaları birkaç kez erteleyen mahkeme, Bosna'daki savaş süresince binlerce kişinin hayatına mal olan katliama iştirak etmekle suçlanan iki sanık hakkında 2013 yılında delil yetersizliğinden beraat kararı vermişti.

ICTY Savcılığı, 28 Haziran 2013'te mahkemenin beraat kararına itiraz ederek Temyiz Konseyinin Stanisic ve Simatovic'in iddianamedeki tüm suçlamalardan sorumlu tutulmasını talep etmişti.

ICTY, 2015'te Stanisic ve Simatovic'in yeniden yargılanmasına karar vermiş ve iki Sırp yetkilinin yeniden yargılanma süreci 2017'de başlamıştı. ICTY'nin 2017'de faaliyetlerini sonlandırmasının ardından Stanisic ve Simatovic'in davasını IRMCT devralmıştı.

Savcıların 1991-1995 yıllarında yaşanan savaşta etnik temizlik, cinayet ve insanların zorla yerini değiştirmekle suçladığı iki sanığın, "Arkan'ın Kaplanları" ve "Akrepler" adlarıyla anılan, yerleşim birimlerine baskın düzenleyerek Sırp olmayanları öldüren milis grupların kurucuları oldukları ileri sürülmüştü.