Kazakistan'da Hazar Denizi'nin çekilmesi çevre felaketine yol açabilir

Hazar Denizi'nin en uzun kıyısına sahip Kazakistan'da, Hazar'daki çekilmenin sürmesi halinde çevre felaketinin yaşanmasından endişe ediliyor.

Anadolu Ajansının (AA) "Hazar'ın suyunun çekilmesi" başlıklı iki bölümlük dosya haberinin son bölümünde AA muhabiri, Hazar'ın Kazakistan kıyılarındaki durumunu ve Kazak uzmanların görüşlerini derledi.

Kazakistan, dünyanın en büyük "kapalı gölü" olarak bilinen ve 5 ülke tarafından paylaşılan Hazar Denizi'nin en uzun kıyısına sahip.

Hazar, stratejik açıdan Kazakistan için çok önemli

Ülkenin en büyük petrol sahalarının bulunduğu Hazar Denizi, aynı zamanda Avrupa'ya açılan kapılarından olmasıyla da Kazakistan için stratejik önem taşıyor.

Son yıllarda yüzlerce ölü balığın kıyıya vurduğu ve suyun önemli ölçüde çekildiği Hazar Denizi'nin geleceği, Kazak uzmanlar kadar hükümeti de endişelendiriyor. Gerek uzmanlar gerekse hükümet yetkilileri, sudaki çekilmenin devamı halinde çevre felaketi yaşanmasından endişeleniyor.

Kazakistan Ulusal Uzay İzleme Şirketi, Hazar Denizi'nin 2008 ve 2023 yıllarında uzaydan çekilen fotoğraflarını ve raporunu yayımladı.

Rapora göre, 2008 yılında 113 bin 862 kilometrekare olan Hazar Denizi'nin Kazakistan tarafındaki su alanı, 2023'te 105 bin 746 kilometrekareye düştü.

Buna göre son 15 yılda Hazar Denizi'nin Kazakistan tarafındaki su alanı yüzde 7,1 azaldı.

Hazar kıyısındaki Aktau'da bölgesel acil durum ilanı

Kazakistan'ın Hazar Denizi kıyısındaki Aktau kentinde temmuzda ilk kez suyun sığlaşması nedeniyle bölgesel ölçekte acil durum ilan edildi.

Çevre Bakanlığı, Hazar Denizi'nin çekilmesindeki önemli faktörün küresel ısınma olduğunu bildirdi.

Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev de Birleşmiş Milletlerin 78. Genel Kurulundaki hitabında Hazar Denizi'ndeki çekilmeye değindi.

Tokayev, Hazar Denizi'ndeki ekolojik durumun sadece bir ülkenin çabasıyla çözülemeyeceğini ve uzun vadeli uluslararası işbirliğini gerektirdiğini vurguladı.

13 yıldır Hazar'ın biyosferini araştıran ihtiyoloji uzmanı Yerbol Yeskaliyev, Hazar Denizi'nin suyunun 2000'li yıllardan itibaren çekilmeye başladığını söyledi.

Yeskaliyev, şu anda Hazar Denizi'nin yaklaşık 10 metreye kadar çekildiğini belirterek, "Hazar'a yaklaşık 130 nehir akıyor ancak son yıllarda bu nehirlerdeki su seviyesi düştü yani bu durum Hazar'a gelen suyun da miktarını olumsuz etkiliyor." dedi.

Hazar Denizi'ndeki yağış miktarının 2006'dan bu yana azaldığını söyleyen Yeskaliyev, son yıllarda hava sıcaklıklarının artmasıyla Hazar'a dökülen nehirlerde kuraklıklar nedeniyle yeterli seviyede su akışının sağlanamadığına dikkati çekti.

Bölgenin yaşlı sakinleri, 1977'de de suyun çekildiğini ancak daha sonra toparlandığını, yaşananların Hazar Denizi'nin doğal durumu olduğunu savunsa da çevre uzmanları, iklim değişikliğine dikkati çekerek önlem alınması gerektiğini ifade ediyor.