Ayrımcılığa Ceza Öngören Tasarı Bugün Meclise Sevk Ediliyor

Başbakan Yardımcısı Lütfi Elvan, Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Kanunu Tasarısı'nı bugün TBMM'ye sevk edeceklerini bildirdi.

Elvan, Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Kanunu Tasarısı'na ilişkin yazılı açıklamasında, herkesin temel hak ve özgürlüklerden en ileri derecede ve eşit yararlanmasının hükümetin temel önceliği olduğunu, bu doğrultuda Hükümet Programı ve 2016 Yılı Eylem Planı'nda insan haklarıyla ilgili kurumların etkinleştirilmesi konusuna özel bir önem verildiğini ifade etti.

Bu çerçevede hazırlanan söz konusu tasarıyla, insan haklarının korunması, geliştirilmesi ile ayrımcılığın önlenmesi ve eşit muamele hakkının etkin şekilde güvence altına alınmasının amaçlandığını belirten Elvan, Türkiye İnsan Hakları Kurumunun yeniden yapılandırıldığını, daha geniş yetki ve görevlerle donatılmış, güçlü bir kurumsal kapasiteye sahip "Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu"na dönüştürüldüğünü kaydetti.

Kurumun esas olarak üç ana işlevi yerine getirecek şekilde örgütlendiğini bildiren Elvan, bunları "insan haklarının korunması ve geliştirilmesi", "kamu ve özel sektörde ayrımcılığın önlenmesi" ile "işkence ve kötü muameleyle mücadele" olarak sıraladı.

Bu konuların tasarıda, taraf olunan uluslararası sözleşmeler, AB müktesebatı ve örnek ülke uygulamaları dikkate alınarak bütünsel bir bakış açısıyla düzenlendiğini belirten Elvan, şu bilgileri aktardı:

"Kurum, temel olarak insan haklarının korunmasına, geliştirilmesine ve ihlallerin giderilmesine yönelik eğitim ve bilinçlendirme çalışmaları yapacak, gerektiğinde insan hakları ihlallerini resen inceleyecektir. Hukuken tanınmış hak ve hürriyetlerden yararlanmada ayrımcılığın önlenmesi faaliyetlerini yürütecektir. Ayrımcılık yasağı, kamu kurumlarının işlemlerinin yanı sıra özel sektörde mal ve hizmet sunumu, istihdam ve sosyal hizmetlerle ilgili uygulamaları da kapsamaktadır."

İhlale 15 bin liraya kadar ceza

Başbakan Yardımcısı Elvan, ayrımcı fiil ve uygulamalara karşı mağdurlar tarafından Türkiye İnsan Hakları Kurumuna şikayet başvurusu yapılabileceğini, ayrıca Kurumun gerekli görmesi halinde başvuru olmaksızın resen inceleme de yapabileceğini bildirdi. Elvan, şunları kaydetti:

"Kurul, ilk aşamada tarafları uzlaştırma yoluyla başvuruyu sonuçlandırmaya çalışacaktır. Bunun mümkün olmaması halinde, gerektiğinde tarafları dinleyerek veya tanık ve bilirkişiye başvurarak nihai kararını verecektir. İhlal kararı vermesi halinde, ayrımcılık yapan tarafa bin ila 15 bin lira para cezası verebilecektir. Ayrıca Kurum, işkence ve kötü muameleyle ilgili Birleşmiş Milletler sözleşmesi çerçevesinde 'ulusal önleme mekanizması' olarak görev yapacaktır. Bu kapsamda Kurum, ceza ve tutukevleri, bakımevleri, sığınma evleri gibi yerlerin denetlenmesi, şikayetlerin incelenmesi ve sorunların tespit edilerek çözüm için önerilerde bulunulmasıyla yetkilendirilmektedir."

Elvan, idari ve mali özerkliğe sahip olacağını belirttiği Kurumun karar organı olan Kurulun görevlerini bağımsız yerine getireceğini, üyelerinin, üyelik şartlarını kaybetmeleri veya görevlerini sürdüremez hale gelmeleri dışında görevden alınamayacağını ifade etti.

11 üyeden oluşan Kurulun, 4 yıl süreyle ve tam zamanlı olarak görev yapacağını aktaran Elvan, "Bu itibarla Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu, Kurul üyelerinin tam zamanlı olarak görev yapması, Kurulun daire ve komisyonlar halinde çalışabilmesine imkan tanınması, Kurul başkanı ve üyelerin statülerinin yükseltilmesi, personel sayısının iki katına çıkarılması ve Kurula idari para cezası uygulama yetkisi verilmesi suretiyle mevcut Türkiye İnsan Hakları Kurumuna göre çok daha güçlü ve etkin bir kurum olarak yapılandırılmaktadır" değerlendirmesinde bulundu.