Bölgesel Kalkınmada Yerel Dinamikler: Tunceli Modeli ve 2013 Senaryoları" Raporu

Türk Girişim ve İş Dünyası Konfederasyonu (TÜRKONFED) Başkanı Süleyman Onatça, Tunceli'nin ekonomik imkanları, doğal ve beşeri kaynaklarının başka illerden farklı bir kalkınma modeline işaret ettiğini, bu modelin gerçekleştirilebilmesi için yeşil olarak adlandırabilecek sektörlerin Tunceli'de desteklenmesi gerektiğini bildirdi.

TÜRKONFED'den yapılan açıklamaya göre, Konfederasyon, Tunceli Sanayici ve Girişimcileri Derneği (TUSGİD) ve Fırat Kalkınma Ajansı'nın birlikte hazırladığı "Bölgesel Kalkınmada Yerel Dinamikler: Tunceli Modeli ve 2013 Senaryoları" başlıklı rapor, düzenlenen bir toplantıyla tanıtıldı.

Toplantıda konuşan Onatça, "Biz Tunceli'mize Dersim deme kararı almıştık. Çünkü biliyorduk ki Dersim demek 'Çözümden yanayım, barıştan yanayım' demekti. Biz, Dersim demeye devam ediyoruz, edeceğiz" ifadelerini kullandı.

Onatça, barış, huzur ve demokrasi olmadan yatırım, gelişme, kalkınma ve hatta yaşamdan bahsedilemeyeceğini vurguladı.

Hazırlanan raporla Tunceli'nin röntgenini çektiklerini belirten Onatça, şunları kaydetti:

"Dersim'in değerlerini, yatırım imkanlarını, tehditleri, fırsatları gözler önüne serdik. Tunceli'de gerçekleştirdiğimiz çalıştay, yürüttüğümüz anketler ve birebir görüşmeler, burası için uygun kalkınma modelinin, yeşil ekonomi olabileceğine işaret ediyor. Tunceli, tarihten günümüze kadar çeşitli uygarlıklara şahit olmuş, hem kendine özgü coğrafyası hem de inancı ve kültürüyle Türkiye'de eşsiz bir konumda. Tunceli şimdiye kadar yapılan çalışmalarda esas olarak siyasi bağlam içerisinde ele alınmış, ekonomisi ikincil planda kalmış."

-"İncelenmesi gereken özel bir il"

Onatça, Tunceli'nin Türkiye'nin bölgesel kalkınma araştırmaları alanında ayrı bir yerde tutularak incelenmesi gereken özel bir il olduğunu ifade etti.

Tunceli'nin ekonomik imkanları, doğal ve beşeri kaynaklarının başka illerden farklı bir kalkınma modeline işaret ettiğini aktaran Onatça'nın açıklamada şu görüşlerine de yer verildi:

"Bu modelin gerçekleştirilebilmesi için yeşil olarak adlandırabileceğimiz sektörlerin Tunceli'de desteklenmesi gerekiyor. Tunceli'nin ekonomik kalkınması açısından organik tarım ve hayvancılık, kültür, doğa, inanç, sağlık vb. farklı turizm türleri ve çevre turizmi gibi sektörler ön plana çıkıyor. Bu sektörlerin gelişmesiyle Tunceli'de kişi başına gelir seviyesinin yükselmesi ve Türkiye ortalaması ile arasındaki farkı ciddi biçimde daraltması mümkün olacak. Ancak Tunceli modelinin hayata geçmesi ve başarılı olması için yerel aktörlerin kendi içlerindeki uyumun sağlanması ve ardından yerelin tercihleri ile ulusal politikaların uyumlulaştırılması geliyor."

-Rapordan

Raporu hazırlayan Doç. Dr. Ümit İzmen ise Tunceli'nin toprak, yer altı kaynakları ve beşeri sermaye açısından zengin olmadığını, terör çatışmaları yüzünden imaj sorunu yaşadığını ve yoksulluk oranının çok yüksek olduğunu bildirdi.

Raporda ise şu ifadelere yer verildi:

"Tarihsel olarak bölgeye dönük izlenen ıslah etme politikaları, halk ile merkezi yönetimleri karşı karşıya getirmiştir. Dersim Tertelesi olarak bilinen 1938 olayları, Tunceli'de yaşayanlarda etkileri silinmemiş izler bırakmıştır. İlde hakim olan sol siyasetin sermaye karşıtı tutumu da girişimciliğin gelişmesine engel oldu.

HES projeleri için karar verilirken, bölgenin turizm eksenli gelişme potansiyeli, doğal yapı, milli parklar ve kültürel değerler üzerindeki etkileri ve bölgede yarattığı hassasiyet mutlaka göz önüne alınmalıdır. Ayrıca köylere geri dönüşlerin etkin sonuç üretecek yöntemlerle teşvik edilmesi gerek." - İstanbul