"Çin Ekonomisi Haziran Ayında İki Darbe Birden Yedi"

ABDULSELAM DURDAK - Dünyanın en büyük ikinci ekonomisi Çin'de geçen hafta gelen zayıf imalat rakamlarının ardından ihracat ve ithalat verisinin de beklentilerin altında kalması, ülke ekonomisinin zayıflamasının bir göstergesi olarak kabul ediliyor.

Çin ekonomisinin Haziran ayında ihracatı 174 milyar dolar olurken ithalat 147 milyar dolar olarak gerçekleşti. İhracat bir önceki yılın Haziran ayına göre yüzde 3,1 düşerken ithalat yüzde 0,7 oranında düştü. Bu verilerin piyasalardaki beklentilerin çok altında gelmesiyse Çin'deki ekonominin durumu açısından bir soru işareti oluşmasına sebep oldu.

Toplam dış ticaret ise yüzde 2 azalarak, haziran ayı için 321.51 milyar dolar olarak gerçekleşti. Yılın ilk altı ayına bakıldığındaysa ihracat bir önceki yılın ilk altı ayına göre yüzde 4 artarken ithalat yüzde 6,7 arttı.

"Çin ekonomisi haziran ayında iki darbe birden yedi"

AA muhabirinin konuya ilişkin sorularını yanıtlayan Çin Xian Jiaotong Liverpool Üniversitesi öğretim üyesi Doç. Dr. Ahmet Göncü, haziran ayında Çin ekonomisinin iki darbe birden yediğini belirterek, "Çin yönetimi ya eskiden olduğu gibi yatırımlarla veya harcamaları arttırarak ekonomiyi aşağı yönlü sarmaldan çıkarmaya çalısacak ya da mecvut politikasından fazla taviz vermeden büyümenin doğal olarak yüzde 7 ve hatta daha aşağısına düşmesine göz yumacak" dedi.

Çin yönetiminin ekonomiyi ve likiditeyi kontrollü yavaşlatma politikasının FED açıklamaları sonrası kontrol dışına çıkma tehlikesiyle karşı karşıya kaldığını savunan Göncü, ABD merkez bankasının (FED) para politikasındaki değişimin gelişmekte olan piyasalara yönelik risk iştahını azalttığını söyledi.

Çin'in büyüme verilerinin gerçeği yansıtıp yansıtmadığı konusundaki iddialara değinen Göncü, "Genel olarak veriler gerçeği yansıtıyor diyebiliriz. Ancak ihracat rakamlarında zaman zaman görülen aşırı yüksek rakamlar kasıtlı bir yanıltmadan ziyade sıcak para hareketlerinin sahte ihracat faturalarıyla gerçekleşmesi gibi özel bir duruma işaret edebiliyor. veya gölge bankacılık gibi kayıt altında olmayan finansal aktiviteler de piyasada kullanılan toplam krediler gibi bazı rakamların ekonomideki gerçeği yansıtmamasına sebep olabiliyor. Dolayısıyla verilerdeki tutarsızlıkların kaynağını iyi tespit etmek gerekiyor" değerlendirmesinde bulundu.

Göncü, dünyanın en büyük ikinci ekonomisinde yaşanan gelişmelerin küresel piyasaları büyük ölçüde etkileyeceğine işaret ederek, "Çin'de yüzde 7'nin altında kalabilecek bir büyüme özelikle emtia fiyatlarında ciddi bir hareket oluşturabilir. Aynı şekilde Çin'deki bu yavaşlama diğer Asya ülkelerini kısa sürede yavaşlatacaktır. Özellikle Çin'in önemli miktarda ithalat yaptığı Japonya, Güney Kore, Avusturalya, Yeni Zelanda gibi ülkeler bu yavaşlamadan darbe yiyecektir" ifadelerini kullandı.

Çin-ABD stratejik ve ekonomik diyalog toplantıları

Dünyanın en büyük 2 ekonomisinin merkez bankalarının aşırı risk alımlarını önlemeye çalışmasıyla ABD ve Çin bu hafta yatırım ve mallardaki daha büyük akışı dengelemenin yollarını arıyor.

Washington'da devam etmekte olan Çin-ABD ekonomik ve stratejik diyalog toplantılarının önemli gündem maddelerinden biri iki Merkez Bankası arasındaki politikaların koordine edilmesi,

Toplantılara ABD Hazine Bakanı Jacob J. Lew, ABD Dışişleri Bakanı John Kerry, ABD Başkan Yardımcısı Wang Yang ve Devlet Konseyi Üyesi Yang Jiechi de katılacak.

"Çin ekonomisi ikinci büyük ekonomi olmasına rağmen kısmen kapalı bir ekonomi ve sermaye hareketlerinin kısıtlı olması, uluslararası piyasalarda yeterince anlaşılmasını zorlaştırıyor. Ancak aynı şeyi ABD yönetimi için söyleyemeyiz" diyen Göncü, her iki merkez bankasının da uzun vadeli çıkarları için birbirine muhtaç durumda olduklarının farkında olduklarını ifade etti

Fed Shanghai Borsası'nı yükseltti

Öte yandan, ekonomide tatmin edici veriler gelmemesine rağmen, dün açıklana FED tutanakları Çin borsasında olumlu gelişmelere sebep oldu.

FED tutanaklarının açıklanmasıyla beraber Shanghai Endeksi günü 2,072.99 puandan yüzde 3,23 yükselişle kapattı. Fed tutanaklarının açıklanmasından sonra Çin borsasında olumlu gelişmeler olduğuna işaret eden Göncü, şunları kaydetti:

"Bilindiği üzere uzun yıllar ABD yönetimi Çin'in düşük kur politikasını eleştirmekteydi. Aynı şekilde Çin'de FED'in 2008 kriziyle beraber başlattığı QE programına karşı çıkmaktaydı. Aslına bakılırsa FED tutanaklarının da açıklanmasıyla Çin borsasına orta ve uzun vadeli giriş için çok uygun bir ortam oluşmaya başladı. Bunun esas sebebi ise parasal genişlememin sona ermesi, tekrardan doların güçlenmesi ve emtiya fiyatları üzerindeki baskının azalmasıdır. Özellikle bundan sonra Yuan üzerindeki değerlenme baskısı da azalacaktır. Çin borsasındaki kısa vadeli yönünü etkileyecek diğer önemli gelişme ise karar verilmesi beklenen halka arzlar olacaktır" - İstanbul