Enerjide 2. Ar-Ge Çalıştayı

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) Başkanı Mustafa Yılmaz, Ar-Ge alanında atılan her adımı, yapılan her harcamayı Türkiye'nin geleceğine yapılan yatırım olarak görülmesi gerektiğini söyledi.

Yılmaz, Elektrik Dağıtım Hizmetleri Derneği (ELDER) ve Türkiye Doğal Gaz Dağıtıcıları Birliği (GAZBİR) tarafından Ankara Bilkent Otel'de gerçekleştirilen 2. Enerji'de Ar-Ge Çalıştayı'nın açılışında konuştu.

Ar-Ge alanında atılan her adımı, yapılan her harcamayı Türkiye'nin geleceğine yapılan yatırım olarak görülmesi gerektiğini, gelişmiş ülkelerin kriz dönemlerinde bile ar-ge alanında yapılan yatırımlarını korumaya çalıştığına dikkati çeken Yılmaz, "Ar-Ge çalışmalarından ödün vermeyen ülkelerin refah seviyesinde yaşanan artışın bu alanda yapılan yatırımların israf değil, ülke ekonomilerine değer katan faaliyetler olduğunu ispatlıyor" dedi.

EPDK olarak da dağıtım şirketlerinin Ar-Ge faaliyetlerini desteklediklerini belirten Yılmaz, "Türkiye büyüdükçe doğalgaz ve elektrik kullanımı da doğru orantılı olarak artıyor, bu durum yeni taleplerin karşılanabilmesi, yeni şebekelerin yapılabilmesi için daha fazla çaba sarf etmemizi gerektiriyor. Araştırma ve geliştirmeye verebilecek imkanlar ise zorunlu olarak bağlantı taleplerine ve yenileme yatırımlarına ayrılıyor. Ancak ülkemizin gelişmesi ile birlikte dağıtım sisteminin de daha iyi bir sisteme ulaşması, yani büyürken gelişmesi, gelişirken etkin bir sisteme dönüşmesini sağlayabileceğimize inanıyorum" diye konuştu.

Sektöre yönelik hedeflerinin çok net olduğunu dile getiren Yılmaz bu hedefleri, "Ülkemiz elektrik ve doğalgaz dağıtım sistemi altyapısının uluslararası kalite standartları düzeyine ulaştırılması; sistemin işletimine yönelik teknoloji geliştirilmesi; bilgi üretilmesi, yenilik yapılması; yerlilik oranının, verimliliğin ve hizmet kalitesinin artırılması; kayıpların ve maliyetlerin düşürülmesi" olarak sıraladı.

Yılmaz, elektrik dağıtım sektörü ile ilgili Ar-Ge projeleri ele alındığında sistemin gelişmesi için kaçınılmaz olan akıllı şebeke uygulamalarına dönük pilot projeleri ön sıralarda gördüklerini, ayrıca insansız hava araçlarının işletmede kullanılması, akıllı şehir-akıllı pilot bölge uygulaması gibi teknik konular olduğu gibi, göç yolları üzerindeki tesislerle ilgili kuşların ve tesislerin korunmasına yönelik sosyal sorumluluk projelerini görmenin de kendilerini mutlu ettiğini söyledi.

"Tüm projelerin toplam maliyeti yaklaşık 48 milyon liraya ulaştı"

Doğalgaz sektöründe ise deprem riskleri yönetim sistemi, uzaktan gaz kaçağı tespiti, boru hatlarında oluşması muhtemel hat hasarlarının ve boru ömürlerinin önceden tespit edilebilmesini içeren boru hattı bütünsel yönetimi gibi projelerin başta geldiğini belirten Yılmaz, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Kurum olarak, Ar-Ge kültürünün sektöre kazandırılması için payımıza düşen görevi bu uygulama dönemi içinde yerine getirdik. Temmuz 2015 dönemine kadar geçen süre zarfında Elektrik Dağıtım Şirketlerinin sunduğu 79 projeden 21 proje kabul edilmişken, sadece Temmuz 2015 döneminde 41 proje sunulmuş ve 20 adet proje kabul edilmiştir. Aynı şekilde Doğal Gaz Dağıtım Şirketlerinin önceki dönemlerde sunduğu toplam 14 projeden 3 tanesi kabul edilmişken, sadece Temmuz 2015 döneminde 10 proje sunulmuş ve 4 adet proje kabul edilmiştir. Geçtiğimiz dönemde kabul edilen tüm projelerin yaklaşık maliyeti 33 milyon lira iken, bugün toplam Ar-Ge proje büyüklüğü yaklaşık 48 milyon liraya ulaşmıştır. Proje kabul oranlarındaki artış eğiliminin önümüzdeki dönemlerde de süreceğine inancım tam."

EPDK için yol haritası niteliği taşıyacak Düzenleyici Yaklaşım Strateji Belgesine de artık son şeklini vermek üzere olduklarını ve bu belgede de Ar-Ge çalışmalarına özel bir yer ayırdıklarını açıklayan Yılmaz, "Piyasa katılımcılarında teknoloji ve inovasyon kapasitesinin oluşturulmasının önünü açacak düzenlemeleri hayata geçiriyoruz. Piyasa katılımcılarına operasyonel esneklik ile iş ve ürün geliştirme olanağı sağlayacak düzenlemeler için gerekli adımları atmayı da sürdüreceğiz" ifadelerini kullandı.

"Müteahhitlikte kısa sürede yüzde 100 yerli duruma geldik"

GazBir Yönetim Kurulu Başkanı Yaşar Arslan ise Ar-Ge ve inovasyona büyük bütçe ayıran ülkelerin, yüzde 3,5 gibi bir orana ulaştıklarını belirterek,  "Finlandiya ve Güney Kore bu ülkeler arasında ve aslında bu harcamalar neticesinde temelde bir refah seviyesi yakalamış durumdalar" dedi.

Türkiye'deki Ar-Ge harcamalarının son dönemde kişi başı 50 dolardan 200 dolara kadar yükseldiğine dikkati çeken Arslan, "Ar-Ge ve inovasyonun ne kadar önemli olduğunu hükümetimiz ortaya çıkardı, bunun için de TÜBİTAK ve KOSGEB gibi enstrümanları öne çıkardı ve üniversiteleri teşvik etti, özel sektörün de bunu yaygınlaştırmak için çaba sarfetmesi gerekmektedir. Doğalgaz sektöründe müteahhitlikte kısa sürede yüzde 100 yerli duruma gelindi. Ürün temini konusunda ise yapılan çalışmalarla da yüzde 70 yerlilik seviyesine geldik" diye konuştu.

Arslan, doğalgaz sektöründe mevcut durumda yeni tarife dönemine girmiş 46 şirketin yıllık 4,5 milyon lira seviyesinde Ar-Ge bütçesi bulunduğunu vurgulayarak, bu seviyenin yeterli olmadığını ancak önümüzdeki dönemde bir Ar-Ge kültürünün oluşturulması ile daha iyi şeyler yaşanacağını kaydetti.