Rusya'ya Yaş Meyve Sebze İhracatı Hızlanacak"

HALUK YÜKSEL - Uludağ Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği (UYMSİB) Yönetim Kurulu Başkanı Salih Çalı, Rusya Federasyonu'na gönderilen yaş meyve ve sebzeler için uygulanan yüzde 100 analiz koşulunun iki ülke yetkililerinin görüşmeleri sonucu yüzde 5 ila 40 aralığına çekildiğini, bunun ihracatçıyı hem zaman kaybı hem de yüksek analiz ücretlerinden kurtarıp dış satımı hızlandıracağını söyledi.

Çalı, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye'nin önemli ihracat pazarları arasında bulunan Rusya Federasyonu'na yaş meyve ve sebze dış satımı konusunda bu ay başında güzel bir gelişme olduğunu belirtti.

Bu ülkeye gönderilen yaş meyve ve sebzedeki analiz uygulamasında değişikliğe gidildiğini aktaran Çalı, "Rusya Federasyonu'na ihraç edilen yaş meyve ve sebzeler 3 Kasım'dan önce yüzde 100 analize tabi tutuluyordu. Türkiye'de yapılan bu analiz neticesinde kusursuz bulunan, herhangi bir sorunu olmayan ürünler gidebiliyordu. Bu da ihracatçılarımızı çok büyük bir sıkıntıya sokuyordu hem zaman hem de laboratuvar analiz ücretlerinin yüksek olması yönüyle" dedi.

Çalı, analiz ücretinin yüzde 50'sinin Ekonomi Bakanlığı tarafından desteklendiğini ancak yine de çok büyük maliyetler oluştuğunu vurguladı.

Söz konusu sıkıntının giderilmesinde önemli bir adım atıldığına değinen Çalı, şöyle devam etti:

"3 Kasım'dan itibaren Rusya Federasyonu ile yapılan birtakım çalışmalar, görüşmeler, neticesinde Rusya Federasyonu'na ihraç edilecek yaş meyve sebze ürünleri üç grup altında toplandı ve bunlar yüzde 5 ila yüzde 40 arasında değişen oranlarda analize tabi tutulacak. Bunlardan en önemli kalemi oluşturan narenciye, 3 Kasım itibarıyla yüzde 5 analiz şartına tabi oldu. Yani yüzde 100'den yüzde 5'e düşürülmüş oldu. Bu, çok önemli bir gelişme. Tabii ihracatçılar olarak, analiz şartı olmaksızın Rusya Federasyonu'na bu işlemin uygulanmasını bekliyoruz."

Üretici ayağında, tarlada, bahçede analiz ve denetim

Gıda güvenliği ve tarım ilacı kalıntılarıyla ilgili tüm çalışmaların, faaliyetlerin devamında gelinen noktanın çok iyi olduğunu ancak yeterli gelmediğini anlatan Çalı, analiz işleminin üretici ayağında, ürün daha tarlada, bahçedeyken yapılması gerektiğini, bunun Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, üretici birlikleri ve işin ticaretini yapan tüm örgütler tarafından desteklenmesinin zorunlu olduğunu kaydetti.

Çalı, buna bir anlamda "otokontrol" veya "isteğe tabi analiz" de denildiğini ifade ederek, "Esas çözümün burada olduğuna inanıyoruz. Çünkü bunun ticaretini yapanlar, ihracatçılar veya iç piyasadaki diğer aracıların sorumluluğunu da bir yerde ortadan kaldıracak ve bunu üretim aşamasında, kaynağında çözmeye yönelik çok olumlu bir girişim olarak görüyoruz" görüşünü dile getirdi.

Konuyu geçen hafta Türkiye'deki 6 yaş meyve sebze ihracatçıları birliği başkanının da katılımıyla Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker ile görüştüklerini ve onun da bununla ilgili çalışacaklarını söylediğini aktaran Çalı, şöyle konuştu:

"Hem iç piyasa hem üreticiler hem tüketiciler hem de bu işin ticaretini yapanlar bakımından yerinde yani ürün hasat edilmeden veya hasat edildikten hemen sonra yapılacak kontroller, analizlerle çok kısa sürede, birkaç yıl içinde belki de gıda güvenliğinde çok güzel bir aşama kaydetmek, gerçekten çıtayı yükseltmek çok mümkün. Bunun uluslararası boyutta da çok yankı, ses getireceğine inanıyoruz. Bu şekildeki çalışmalar dışarıya yansıdığında Türk tarım, gıda ürünlerinin üretim aşamasındaki durumunun fotoğrafını çekip ona göre bunların işlenmesi, etiketlenmesi çok güzel bir şey olacaktır."

- "Tarım ilacı kalıntısı problemlerini çözmeye yönelik uygulamaydı"

Söz konusu olumlu gelişmenin, Türk ve Rus yetkililerin uzun süren çalışması neticesinde sağlandığını bildiren Çalı, geçmişte yaşanan sıkıntıları hatırlattı. Çalı, şunları kaydetti:

"Bu, zamanında 2005, 2007, 2008 yıllarında yaşanan birtakım problemleri, Rusya Federasyonu'na gönderilen bazı ürünlerde çıkan tarım ilacı kalıntısı problemlerini çözmeye yönelik getirilmiş bir uygulamaydı. Bu uygulamayı Türk tarafı getirmişti yani güvence vermişti Rusya Federasyonu'na, 'Ben Rusya'ya ihraç edilen tüm yaş meyve sebzeyi analiz ettireceğim ve analiz sonucunda herhangi bir problemi olmayanları göndereceğim, ihraç edeceğim' şeklindeki bir güvencenin uygulamasıydı bu. Yapılan analizlerde, Rusya Federasyonu'nda da yapılıyor bu, tarım ilacı kalıntıları sorunu veyahut bulunanların miktarında azalmalar iyileşmeler, bazılarında hiç tarım ilacı sorunu olmayınca bu oranlar geri çekilmiş oldu. Yani bu, zaman içinde de kısa sürede sıfıra inecek."

"Karşı tarafa güven vermiş oluyor"

Yeni uygulamanın hem zaman hem de yüksek analiz ücretleri konusunda önemli kazanımlar sağlayacağına işaret eden Çalı, bunu örneklerle şöyle açıkladı:

"Bir tır veya konteyner, portakal, limon, üzüm olsun, parti olarak geçiyor bu ve partiden örnek alınıyordu ve o örnek analizi sonucundaki o da birkaç günlük bir zamanı gerektiriyor, raporuna, sonucuna göre o ürün gönderiliyordu. Şimdi bunların analiz edilmesine gerek kalmadı veya hepsinin değil de 20'de birinin, 10'da birinin... Şimdi ne olacak? Yüzde 5 olduğunda 20 tırda bir tır. Yani düşünün, Rusya Federasyonu'na aşağı yukarı 1 milyon tona yakın yaş meyve sebze gönderiyoruz. Bunu 20'ye böldüğünüz zaman 50 binden biraz daha aşağıda sayıda tırın her birinin bir parti olarak analiz edilmesi yerine bunun 20'de bire, 10'da bire düşürüldüğünü düşünün, bu hem karşı tarafa güven vermiş oluyor hem de zamanınızı, masraflarınızı çok iyi bir yerde değerlendirmesine vesile oluyor." - Bursa