2. Uluslararası Ombudsmanlık Sempozyumu

TBMM Başkanı Vekili Sadık Yakut, Kamu Denetçiliği Kurumunun vatandaşın devlet karşısında kendini korumasını ve savunmasını sağlamak için oluşturulduğunu belirterek, "Biz bu kurumu tekrar canlandırdığımız için gururluyuz" dedi.

Yakut, Ankara'da bir otelde düzenlenen 2. Uluslararası Ombudsmanlık Sempozyumu'nun açılışında yaptığı konuşmada, hukuk sisteminin eğitici, yönetici ve uygulayıcıları olmak üzere bütün tarafların temsilcilerinin bulunduğu sempozyumun kamu denetçiliği konusunda alınan mesafeyi göstermesi bakımından önemli olduğunu söyledi.

Kamu Denetçiliği adıyla oluşturulan kurumsal alana, bazı ülkelerde ombudsman bazı ülkelerde kamu hakemi, arabulucu, halk avukatı, yurttaş sözcüsü denildiğini aktaran Yakut, "Tarihi köklerine baktığımızda Kamu Denetçiliği Kurumu için bizim icat ettiğimiz ancak zamanla unuttuğumuz, yabancısı olmadığımız bir kurumdur" diye konuştu.

Çağdaş ülkelerin pek çoğunda oluşturulan bu kurumun köklerinin Osmanlı Devleti'ndeki kadılık kurumunun bir uyarlaması olduğunun bilindiğini dile getiren Yakut, Kamu Denetçiliği Kurumu ile tarihe sahip çıkıldığının söylenebileceğini kaydetti.

Kökleri Osmanlı'ya dayanan bu kurumun dünyaya tanıtılmasında İsveç Kralı Şarl'ın önemli katkıları olduğunu belirten Yakut, Kral Şarl'ın 17. yüzyılda sığındığı ve 5 yıl himayesinde yaşadığı Osmanlı devlet yapısını gözlemleme fırsatı bulduğunu, kadılık kurumunu ombudsmanlık adıyla ülkesine uyarladığını anlattı.

Çağdaş yargı sistemlerinin anlaşmazlıkları yargı yolu yerine alternatif yöntemlerle çözme yolunu tercih ettiğini aktaran Yakut, İsveç'in Osmanlı'dan aldığı bu sistemin bugün 140'ı aşkın ülkede işlerliğinin olduğunu söyledi.

Geçmişten bugüne yönetim anlayışlarındaki değişiklik doğrultusunda, kamu denetçiliğinin de geliştiğini ifade eden Yakut, "Kamu denetçiliği, çağdaş bir kurum olması nedeniyle karşılaştırmalı hukukta dayanağı olan, uygulamaları yerleşik, kriterleri oturmuş bir kurumdur. Bu itibarla aslında tanışık olduğumuz kurumdur. Türkiye'ye kıyasla Avrupa ülkelerinde dava sayısı son derece azdır. Her yıl milyonlarca davanın açıldığını ve yargı sisteminin çok ağır iş yükü altında olduğunu dikkate aldığımızda bu tür alternatif çözüm yöntemlerin geliştirilmesi ve uygulamada olan yöntemlerin kalite standartlarının artırılması gerekmektedir" değerlendirmesinde bulundu.

-"Hakka ve hukuka uygun olması gerekmektedir"

Devletin insan hak ve hürriyetlerine saygı göstermesi ve işlemlerinde hukuka bağlı kalmasının, idarenin eylem ve işlemleriyle ifadesini bulacağını dile getiren Yakut, "İdarenin eylem ve işlemlerinin insan hak ve hürriyetlerine saygı esası üzerine tesis edilmesi, hakka ve hukuka uygun olması gerekmektedir" diye konuştu.

Vatandaşın beklentisinin uyuşmazlıkların kısa yoldan, masrafsız ve kısa zamanda çözülmesi olduğunu belirten Yakut, şunları kaydetti:

"Kamu denetçiliği kurumu vatandaşın beklentilerine cevap verecek niteliktedir ancak alternatif bir yargı organı değildir. Vatandaşın devlet karşısında kendini korumasını ve savunmasını sağlamak için oluşturulmuş bir kurumdur. Biz bu kurumu tekrar canlandırdığımız için gururluyuz. Zira tarihte bıraktığımız bir kurumumuzu çağdaş yönetim anlayışına uygun şekilde canlandırıp, yeniden hayata geçirdik. Ne kadar doğru iş yapıldığını kuruma yapılan başvurular göstermektedir. Çünkü idarenin bireyle ilgili aldığı kararları yerindelik yönünden inceleyen tek kurum Kamu Denetçiliği Kurumudur. Türk demokrasisinin ilerlemesi ve kurumsallaşmasında her türlü kurum ve kuruluşun denetime açık olması son derece önemlidir. Savaş ve barış hallerine ilişkin kararları, sınır ötesi operasyonları, askeri tatbikat gibi kararlar dışında Türk Silahlı Kuvvetlerinin de her türlü eylem ve işlemi Kamu Denetçiliği Kurumunun görev alanına alınması da son derece önemlidir. Bu, sistemimizin şeffaflaşıp güçlenmesi adına, Türkiye'nin AB müktesebatıyla uyumlu bir adım olmuştur."

Türkiye'de iç barışın tesis edilmesinde, kurumların birbiriyle uyumlu çalışmasında güven duygusunun yaşatılmasının önemine işaret eden Yakut, güven duygusunun yaşatılmasında hak arama yollarının açık olması ve denetim mekanizmasının işlemesinin önem taşıdığını söyledi.

Sorumluluk sahibi hiçbir yöneticinin vatandaşın devlet organlarına güven duygusuna gölge düşürmemesi gerektiğini vurgulayan Yakut, Kamu Denetçiliği Kurumunun en temel işlevlerinden birisinin vatandaş ile idare arasındaki güven duygusuna gölge düşmesini engellemek olduğunu bildirdi.

Kamu denetçiliğini vatandaşlar için cazip hale getirmenin de büyük önem taşıdığını dile getiren Yakut, bu nedenle kurumun vatandaş açısından bilinir ve kolay ulaşılır hale getirilmesi gerektiğini ifade etti.

Kuruma başvurunun herhangi bir bedeli olmadığını, elektronik haberleşme aygıtları kullanılarak da başvuru yapılabildiğini aktaran Yakut, "Ancak bunun bilinirliği henüz daha azdır. Bilinirliği sağlamada en önemli yardımcımız ve destekçimiz kitle iletişim araçlarıdır. Ayrıca sosyal medya da bilinirliği sağlamakta yardımcı bir araçtır. Şikayetinin ciddiye alındığını düşünen vatandaşımız da kurumun bilirliğini artırmada en büyük gücümüz olacaktır" diye konuştu. - Ankara