Anayasa Mahkemesi'nden İdari Para Cezasına "Caydırıcılık" Yorumu

Anayasa Mahkemesi, Elektronik Haberleşme Kanunu'nun 60. maddesinde yer alan işletmecilere idari para cezası öngören düzenlemeyi, "eylemin işlenmesini önlemeye yönelik caydırıcılık fonksiyonu taşıdığı" gerekçesiyle reddetti.

Ankara 5. İdare Mahkemesi, 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu'nun 60. maddesinin (1) numaralı fıkrasının birinci cümlesinde yer alan "... bir önceki takvim yılındaki net satışlarının yüzde üçüne kadar ..." ibaresinin, Anayasa'ya aykırı olduğu gerekçesiyle Anayasa Mahkemesi'ne başvurdu. Talebi değerlendiren Anayasa Mahkemesi'nin ret kararının gerekçesi Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlandı. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu'na, mevzuata, kullanım hakkı ve diğer yetkilendirme şartlarına uyulmasını izleme ve denetleme, aykırılık halinde işletmecilere bir önceki takvim yılındaki net satışlarının yüzde üçüne kadar idari para cezası uygulama yetkisi verildiğinin anımsatıldığı gerekçeli kararda, değişen sosyal, siyasal ve ekonomik koşulların kimi durumlarda devlet idarelerine bir takım yetkilerin tanınması gereğini ortaya çıkardığı belirtildi. Gerekçede, gelişen, büyüyen, çeşitlenen ve çoğalan toplumsal gereksinimleri yerinde, zamanında ve etkin bir biçimde karşılayabilmek için çağdaş yönetimlerde idareye değişik alanlarda yaptırım uygulama yetkilerinin tanındığının kaydedildi. Gerekçeli kararda, idari para cezasının amacının, temel işlevinin telekomünikasyon alanındaki kamusal ve özel kesim etkinliklerini kurallar koyarak düzenlemek, konulan kurallara uyulup uyulmadığını izlemek, denetlemek ve bu kurallara uyulmaması halinde de ya doğrudan doğruya yaptırım uygulamak ya da adli mercileri harekete geçirmek olan Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu'nun uyguladığı idari yaptırım olduğu kaydedildi.

-NET SATIŞLAR BELLİ-

İdari para cezasının, kabahat sayılan eylemin işlenmesini önlemeye yönelik caydırıcılık fonksiyonu gördüğüne dikkat çekilen gerekçede, idari para cezası uygulama yetkisinin, caydırıcı olma ve kamuda oluşan zararın giderilmesi yanında, cezanın kişiselleştirilerek suç ve ceza arasında adil bir dengenin kurulması amacını da taşıdığı vurgulandı. Gerekçede, ticari hayatta faaliyet gösteren işletmecilerin, bir önceki takvim yılındaki net satışlarının belli olması nedeniyle, idari para cezasının miktarının belirlenmesinde aykırı bir yön bulunmadığı belirtildi. Gerekçede, "Suç ile ceza arasında adil bir dengenin kurulabilmesi, verilecek cezanın kişiselleştirilmesini, her somut olayda suçlunun kişiliğine uygun hale getirilmesini gerektirir. İtiraz konusu ibare ile öngörülen idari para cezası miktarı belirlenirken, işlenen kabahatin haksızlık içeriği ile failin kusuru ve ekonomik durumu birlikta gözetilerek cezanın kişiselleştirilmesi gerekeceği açıktır. Buna göre, cezaların yasal ve hukuksal anlamda eşit olmalarına rağmen ceza adaletinin gereği olarak kişiler için uygulanmasında çıkan sonucun eşitliğe aykırı olduğundan söz edilemez. Açıklanan nedenlerle itiraz konusu ibare, Anayasa'ya aykırı değildir" denildi. - Ankara