Diyarbakır'da Madencilik Tartışıldı

Diyarbakır Sanayici ve İş İnsanları Derneği (DİSİAD), Valilik, Büyükşehir Belediyesi ve Karacadağ Kalkınma Ajansı'nın katkılarıyla, 'Türkiye'de Madencilik ve Diyarbakır'ın Madencilik Sektöründeki Yeri' adlı panel düzenlendi.

Panele; Diyarbakır Valisi Hüseyin Aksoy, Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanı Gültan Kışanak, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Dr. Nevzat Kavaklı, Vali Yardımcıları Ahmet Dalkıran ve Mustafa Can, DİSİAD Başkanı Burç Baysal, akademisyenler ve iş insanları katıldı.

Panelin açış konuşmasını yapan Baysal, paneli 2014 yılı Mayıs ayı içerisinde düzenlemek istediklerini fakat Manisa ili Soma İlçesinde yaşanan maden faciası nedeniyle ötelemek durumunda kaldıklarını ifade etti. Maden sektörünün bölgede daha çok doğal taş üzerinde yoğunlaştığını vurgulayan Baysal, "Diyarbakır'ın taşlarının çok özel projelerde yer aldığını görmek bizlere haz veriyor.1990'larda hızlı bir şekilde başlayan doğal taş madenciliği bölgenin ihracatı konusunda da yüzümüzün akı olmaya devam edecektir" dedi.

"Sektöre Özel Bir Önem Verilmesi Zorunlu Olarak Değerlendirilmektedir"

Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Eş Başkanı Gültan Kışanak ise, bütün ülkelerin kalkınmasında ve refah düzeyinin yükselmesinde madenciliğin ve buna bağlı sanayileşmenin ne kadar önemli bir yer tuttuğunu bildiklerini belirtti.
Kışanak'ın ardından konuşan Diyarbakır Valisi Hüseyin Aksoy ise, "Madencilik sektörü, tarım ile birlikte ekonominin iki temel ham madde üreticisinden birisi durumundadır. Bu niteliği nedeniyle sektör, birincisi ekonomiye doğrudan yaptığı katkı, diğeri ise ekonominin diğer alanlarına, özellikle imalat sektörüne sağladığı girdiler nedeniyle iki yönlü öneme sahiptir. Gelişmiş bir madencilik sektörü, üretim, istihdam vb ekonomik göstergelere yaptığı katkının yanı sıra, doğru politika ve planların takip edilmesi durumunda ülke imalat sanayisi için önemli bir itici güç oluşturabilmektedir. Bu nedenle, ekonomik kalkınma politika ve planlarının oluşturulmasında sektöre özel bir önem verilmesi zorunlu olarak değerlendirilmektedir. Madenler doğası gereği bulundukları yerde çıkarılmak zorundadırlar. Maden çıkartma süreçleri ekonomik, sosyal ve çevresel açıdan tüm tarafların içinde olduğu hassas ve bütüncül bir yapıya gereksinim duymaktadır. Diğer yandan, toplumsal refahın artırılmasında ve istihdamın sağlanmasında öncü rol oynayan sanayinin bel kemiğini, hammaddeler oluşturmaktadır. Bu bağlamda çevre ile uyumlu, öncelikle iş sağlığı ve güvenliği koşullarını sağlayan sürdürülebilir bir madencilik için etkin ve uygulanabilir politikaların oluşturulması, doğal kaynaklarımızın ekonominin büyümesine ve ülke refahına katkıda bulunacak şekilde yönetilmesi çok önemlidir" dedi.

"Diyarbakır Ülkemiz Ekonomisi Açısından Çok Önemli Bir Yere Sahip"

Hammadde kaynaklarımızın sınırlı olduğunu belirten Vali Aksoy, "Bu kaynakların Ülkemiz sanayisinin sürdürülebilir büyümesini ve milli gelirimizin artmasını teminen, verimli ve etkin kullanımı önemli bir ihtiyaç olarak ön plana çıkmaktadır. Madenlerimizin cevher olarak ihraç edilmesinden ziyade katma değeri yüksek nihai ürüne dönüştürülerek ihraç edilmesinin sağlanması gibi mekanizmaların daha fazla kullanılarak sınırlı hammadde kaynaklarımızdan azami yararlanma imkânlarının genişletilmesi yönünde iş adımları oluşturulmasına ihtiyaç duyulmaktadır. Zengin doğal, tarihi ve kültürel potansiyeliyle Diyarbakır, her dönemde stratejik bir kent olmuştur. Bildiğiniz gibi, Diyarbakır, tarihte 'Bereketli Hilal' olarak bilinen bölgede, Dicle ve Fırat arasındaki verimli toprakların üzerinde yer almaktadır. Diyarbakır; tarihi 12.500 yıl öncesine dayanan, onlarca medeniyete, kültüre ve inanca ev sahipliği yapan ve halen cazibesini koruyan, yaşayan bir kenttir. Binlerce yıldır onlarca medeniyete ev sahipliği yapan sevgi ve hoşgörü kenti Diyarbakır; tarım, sanayi ve turizmde sahip olduğu potansiyeli ve coğrafi konumu nedeniyle ülkemizin ve Avrupa'nın Ortadoğu'ya açılan kapısı konumundadır. Ülkemiz ekonomisi açısından çok önemli bir yere sahip olan Diyarbakır'ın bu potansiyeli, son 25-30 yılda Bölgemizde yaşanan asayiş olayları ve yoğun göç nedeniyle yeterince değerlendirilememiştir" şeklinde konuştu.

"Diyarbakır 5 Yıllık Dönemde Yüzde 47 Oranında Büyümüştür"

Vali Aksoy, "Ancak, GAP başta olmak üzere, Hükümetimizin son yıllarda Diyarbakır'a ve bölgeye yaptığı kamu yatırımları ve içinde bulunduğumuz çözüm sürecinin yarattığı sinerjiyle, ekonomik ve sosyal açıdan bölgenin ve Diyarbakır'ın çehresi değişmeye başlamıştır. İstihdam verilerine göre Diyarbakır ekonomisi 2008-2012 yılları arasındaki 5 yıllık dönemde yüzde 47 oranında büyümüştür. Türkiye'nin ihracatı 2002 - 2014 arasında yıllık ortalama %13 oranında artmışken Diyarbakır'ın ihracatı aynı dönemde yıllık %42 oranında artmıştır. 2002 yılında sadece 6,8 milyon dolar olan Diyarbakır ihracat rakamı, 12 yılda yaklaşık 46 kat artarak 2014 yılında 313 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Bilindiği üzere Türkiye'nin GSYH'sı 1,5 Trilyon TL civarı olup bunun % 1,5 civarı madencilik sektörü faaliyetlerinden elde edilmektedir. Ayrıca yıllık ihracatı da 150 Milyar Doları aşarken madencilik sektörünün payı yaklaşık %2,5'dir. Diyarbakır'ın toplam ihracatının Türkiye ihracatı içindeki payı son derece düşük olup binde 1,5 civarına tekabül etmektedir. Buna karşılık 3,8 Milyar Dolar olan Türkiye'nin madencilik sektör ihracatı içinde Diyarbakır'ın payı görece yüksek olup %2'sine tekabül etmektedir. Madencilik ihracatının büyük bölümü olan 2 Milyar Doları -yarısı işlenmiş yarısı işlenmemiş mermer vb- doğal taşların ihracatından oluşmaktadır. Türkiye'nin Madencilik sektörü ihracatı içinde Diyarbakır iki konuda öne çıkmaktadır: Demir cevheri ihracatının %44,5'i, doğaltaş ihracatının %7'si Diyarbakır'dan gerçekleşmektedir" ifadelerine yer verdi.

"Bölgeye Hitap Edecek Lojistik Merkezi Çalışmaları Devam Ediyor"

Diyarbakır'ın ekonomik ve ticari hayatına önemli katkıda bulunacak olan projelere de değinen Vali Aksoy, "Valiliğimiz, Belediye ve Ticaret Odamız ile Karacadağ Kalkınma Ajansı öncülüğünde Diyarbakır'da bölgesel ölçekte hizmet verecek bir lojistik merkez kurulması çalışmaları devam etmektedir. Ürün maliyetlerinin %20'sine varabilen lojistik maliyetleri, kurulacak merkez ile elde edilecek modern imkânlar sayesinde ilimizde ve bölgemizde bir avantaj unsuruna dönüşecek, ekonomimize ve başta mermercilik olmak üzere madencilik sektörüne büyük katkılar sağlayacaktır. Bölgesel ölçekte hizmet veren Diyarbakır Havaalanı, ülkemizde en fazla yolcu taşınan ilk 10 havaalanından biridir. 5 milyon yolcu/yıl kapasiteli havalimanı terminal binası yapımı da 2015 yılında tamamlandığında şehrimiz adına çok önemli ve stratejik bir yatırım hayata geçmiş olacaktır. Onuncu kalkınma planında madencilik sektörünün hedefi olarak Ülkemiz maden potansiyelinin sağlık¬lı tespit edilmesi, üretim için gerekli ham¬madde arz güvenliğinin sağlanması ve ma¬denlerin yurtiçinde işlenip katma değerinin yükseltilerek ülke ekonomisine katkısının artırılması ifade edilmiştir. Onuncu kalkınma planında, 2018 yılında 7 Milyar Dolarlık madencilik ihracatı hedeflenmiştir. Gelişmekte olan ülkelerin, özellikle Çin ve Hindistan'ın, hızlı büyüme eğilim¬leri, dünya maden piyasasını etkileyerek maden fiyatlarında yüksek artışlara neden olmuştur. ABD, AB, Japonya, Güney Kore ve Çin gibi dünyanın önde gelen gelişmiş ve gelişmekte olan ekonomileri, hammad¬delerin arz ve talep odaklı yönetimi ko¬nusunda çalışmalar yürütmekte ve kendi hammadde yönetimi stratejilerini geliştirip uygulamaktadır. Bu durumda ülkemizin de bu konuda inisiyatif geliştirmesi gerekmektedir" dedi.

"Yer Altı Kaynaklarının Değerlendirilmesi Ülke Madenciliğinin Öncelikli Konularından Birisidir"

Yer altı kaynaklarının değerlendirilmesi ülke madenciliğinin öncelikli konularından birisini oluşturduğunu vurgulayan Vali Aksoy, sözlerini,"Bu çerçevede, sırasıyla cevher üretimi, üretilen cevherin işlenerek sanayinin hizmetine sunulması, bu ürünlerin yurtiçinde daha ileri düzeyde değerlendirilebilmesi için ilgili sanayi dallarının yurtiçinde kurulması ve geliştirilmesinin desteklenmesinin yanı sıra, bu ürünlerin tüketim alanlarının geliştirilmesine yönelik AR-GE çalışmalarının teşvik ve desteklenmesi de büyük önem taşımaktadır. Ülkemiz ve Bölgemiz açısından son derece önemli olan maden sektörünün tartışılmasına ve farkındalığın arttırılmasına katkı sağlayacak bu panelin Diyarbakır'da düzenlenmesini sağlayan DİSİAD, Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi ve Karacadağ Kalkınma Ajansını tebrik ediyorum. Panelin başarılı bir şekilde geçmesini diliyor saygılar sunuyorum" şeklinde tamamladı.

Konuşmaların ardından panel, bölgemiz özelinde Türkiye'de maden sektörünün geleceğine yönelik çözüm arayışları tartışıldı. Panelin ardından katılımcılara DİSİAD tarafından hazırlanan resim tabloları hediye edildi.