Doçent Özgür Çengel: Türkiye'de Kriz Var

Ekonomistler Platformu'nun, Prof. Dr. Erdoğan Alkin anısına düzenlediği Anadolu Ekosohbetleri programının bu yılki ilk toplantısı Zonguldak'ta Bülent Ecevit Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi'nde yapıldı. 'Küresel kriz sonrası Türkiye ve dünya' konulu toplantıda, Ekonomistler Platformu Başkanı Dr. Oğuz Demir, Başkan Yardımcısı İstanbul Ticaret Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Özgür Çengel, Genel Koordinatör Fırat Polat sunum yaptı. Doç. Dr. Özgür Çengel sunumunda, 2001 krizinin Türkiye'ye etkilerini anlattı. Türkiye'nin, 2001 Şubat krizinden çok ciddi etkilenirken, ciddi dersler de aldığını belirten Doç. Dr. Çengel, "Mali kontrol açısından, finansal sistemin düzenlenmesi açısından veya bütün bu faaliyetleri denetlemek açısından dersler aldık" dedi.

Bankacılık sektörünün, mali yapılar açısından ciddi şekilde yeniden yapılanmaya başladığını vurgulayan Doç. Dr. Çengel, "Bankacılık sektörüne çok ciddi yaptırımlar, denetimler gelmeye başladı. Tüketici hakları, bankacılıkta çok ciddi bir konu olmaya başladı. Herkese kredi kartı verilmemeye başlandı. Kredi riski olanlar kontrol edilmeye başlandı. Bunlar da işe yaradı" diye konuştu.

'İTHALAT VE İHRACAT ARASINDAKİ FARK PROBLEM'

Ancak yapısal reformların hala oturmadığını, cari açık problemi, ithalat ve ihracat arasındaki farkın çok ciddi problem olduğunu kaydeden Doç. Dr. Çengel, şöyle konuştu:

"Krizde yakalandığımız bir noktaydı bu. Bizde halen ihracat rakamları güzel ama bazı ürünleri, çoğu ürünleri ithal eden ülke konumundayız. Türkiye'de ister işletmeci, ister iktisatçı, ister muhasebeci olun, eğer üretim olmazsa, üretim canlı olmazsa, sanayi olmazsa, 20 yıl, 30 yıl sonra da krizi konuşuyor olacağız. Çünkü cari açık çok fazla. İthalat çok fazla. İthalat ve ihracat arasında ciddi bir dengesizlik var."

'KADERCİ DAVRANIYORUZ'

Krizi yaşadıktan sonra faizlerin düşmediğini, artmaya başladığını belirten Doç. Dr. Çengel, iç talepte ise firmalarda acayip bir ticaret görüldüğünü söyledi. Doç. Dr. Çengel, şöyle devam etti.

"Mesela ben çok şaşıyorum. Alışveriş merkezleri ful dolu. Herkes yemeklerini dışarıda yiyor. Ama orada doğru orantılı bir talepten bahsetmiyoruz. Tamamen Türk tüketicisinin alışveriş özelliğiyle ilgili bir şey. İç talep daralmış durumda. Türk toplumu olarak, küreselleşme dalgasından sonra lüks tüketimi çok sevmeye başladık. Her şeyin en iyisini kullanmak istedik. Bu talebin arttığı anlamına gelmez. Talebin, satın almayla desteklenmesi lazım. Burada iç talep daraldı, dış ticaret yavaşladı, ekonomide iniş çıkışlar var ve işsizlik rakamları arttı. Bu yılın başında katıldığım bir tv programında bana, 'Türkiye'de kriz olur mu?' diye sordular. 'Zaten Türkiye'de kriz var' dedim. Ama biz o kadar alıştık ki, bu göstergeleri yönetmeyi çok iyi biliyoruz. Yani boçlanıyoruz, 'Allah kerim' diyoruz, kaderci davranıyoruz. 'Nasıl olsa bir yerden para gelir' diyoruz. Çoğu insan cebinde olmayan parayı harcıyor."