En Kapsamlı "Atatürk Ansiklopedisi" Yolda

Şenay Ünal - Başbakanlık Atatürk Araştırma Merkezi (ATAM), Atatürk'ün yaşamını, kurtuluş mücadelesini ve Cumhuriyetin ilk yıllarını anlatan "Atatürk Ansiklopedisi" için çalışmalarını sürdürüyor. Cumhuriyet tarihi ve Atatürk'e ilişkin tüm ayrıntıların yer alacağı ansiklopedinin, önemli bir başvuru kaynağı olması planlanıyor.

ATAM Başkanı Prof. Dr. Mehmet Ali Beyhan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Kurumun Atatürkçü düşünceyi yaymak, Cumhuriyet tarihi ve Atatürk ile ilgili çalışmaları yürütmek üzere 1983'te kurulduğunu hatırlattı.

Çalışmalar çerçevesinde 2007'de Atatürk Ansiklopedisi'nin hazırlıklarına başlandığını belirten Beyhan, "Ansiklopedinin 18 ayda tamamlanması planlanmış ancak temelleri sağlam atılmadığı, içerikte yer alacak maddeler doğru tespit edilmediği, yer alması gereken bazı konular, başlıklar yer almadığı, sipariş edilen maddeler vaktinde teslim edilmediği için çalışma zamanında tamamlanamadı" dedi.

Ansiklopedideki madde başlıklarını yeniden gözden geçirdiklerini anlatan Beyhan, ansiklopediye başvuran herhangi birinin Atatürk'ün kişiliği, düşüncesi ve Cumhuriyet tarihiyle ilgili konulara rahatlıkla ulaşabileceğini ifade etti.

-"Atatürk'e ait yanlış bilgiler varsa düzeltilecek"-

Çalışmanın temellerinin sağlam atılmadığını dile getiren Beyhan, şunları söyledi:

"Madde dağılımında hakkaniyet gözlemlenmemiş, uzmanlık alanına itibar edilmemiş. İlgisiz birçok kişiye madde verilmiş. 20'ye yakın maddeyi siz birisine havale ederseniz bu ilmi bir ansiklopedi olmaz. Bir kişi ancak kendi uzmanlık alanını içeren maddeleri yetkinlikle yazabilir. Ansiklopedi için kurulan yayın kurulunu takviye ettik. Bunu gözeterek en kısa zamanda kusursuz bir Atatürk Ansiklopedisi yayınlamaya çalışacağız."

Ansiklopedide daha önce 563 madde başlığının tespit edildiğini ancak bunların revize edileceğini kaydeden Beyhan, "Atatürk'e dair yanlış bilgiler varsa onlar da düzeltilecektir. Bilim kurulundaki hocalar kendi alanlarında uzman hocalardır. Bu ansiklopedi Atatürk'ün hayatı, çalışmaları, arkadaşları, Cumhuriyet tarihiyle ilgili bir başvuru kitabı olacaktır" diye konuştu.

Çalışmanın en kısa zamanda tamamlanacağını vurgulayan Beyhan, ilk etapta Türkçe yayımlanacak ansiklopedinin, ihtiyaca göre farklı dillerde de basılabileceğini söyledi.

-"Atatürk'ün fiziksel özelikleriyle ilgili tartışmalar yersiz"-

Atatürk ve Cumhuriyete dair her konuda başvurulacak mercilerden birinin ATAM olduğunu vurgulayan Beyhan, şöyle konuştu:

"Sağlıklı bilgiler bu merkezden çıkmalıdır çünkü araştırma merkezi bu maksatla kurulmuştur, işi ve görevi budur. Böyle olduğu takdirde birtakım lüzumsuz tartışmalar son bulacaktır. Günümüzde Atatürk'ün boyuna ilişkin tartışmalar var. Sanki çok önemliymiş gibi veya bir kişinin uzun boylu olması, kısa boylu olması bir eksiklikmiş ya da fazlalıkmış gibi tartışmalar var. Bunlar lüzumsuz tartışmalardır. Hiç kimsenin kendi boyunu, rengini, ses tonunu tespit etme noktasında dahli söz konusu değildir. Dolayısıyla herhangi birimiz boyumuzun ne kadar olacağına karar veremiyoruz. Eğer bir tarihi şahsiyete, bir askeri lidere, bir siyasi lidere siz insanlık vasıfları dışında birtakım vasıflar atfederseniz olacağı budur. İşin nihayetinde tarihi şahsiyet, askeri lider de insandır. Beşeri özelliklere o da sahiptir, yaratılmış bir insandır. Ona bu şekilde baktığınız takdirde elbette bu tartışmaların yersiz olduğunu o zaman görürsünüz. Nihayetinde Mustafa Kemal Atatürk de bir insandır ve beşeri özellikleri vardır. Onun için takdir edilmiş bir boy, ses tonu vardır."

Tartışmaları gereksiz ve sathi bulduğunu kaydeden Beyhan, sözlerine şöyle devam etti:

"Bu tartışmaların temelinde, tarihi şahsiyetlere insan üstü bir vasıf atfetme gayretkeşliği yatmaktadır. İşin nihayetinde askeri bir şahsiyet, siyasi bir deha, bir önder, bir devletin banisi, kedine özgü hususiyetlere sahip bir şahıstır, bir insandır, insani vasıfları olan birisidir. Bu şekilde baktığınız takdirde tartışmaların yersiz olduğunu görürsünüz."

-Nutuk-

Beyhan, Atatürk tarafından kaleme alınan ve Kurtuluş Savaşı'nı, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşu ve inkılapları anlatan Nutuk'un 1927 yılına ait el yazmasının, bugünün Türkçesi ile Genelkurmay Başkanlığınca yayımlanacağı yönündeki tartışmaları da anlamsız bulduğunu dile getirdi.

Atatürk'ün kaleme aldığı ve sağlığında, yani 1927 yılında basılan Nutuk'un el yazması halinin incelenmesinin gereksiz olduğunu savunan Beyhan, "Atatürk, el yazısıyla kaleme aldığı metin üzerinde uygun gördüğü değişiklikleri yapmış olabilir. Bazı cümleleri, kelimeleri ve hatta paragrafları çıkarmış, üstünü çizmiş olabilir. Bu onun tasarrufudur çünkü işin sahibi kendisidir. Bir metin eğer müellifinin sağlında yayınlanmışsa hiç kimsenin yazma metin hakkında söz söyleme hakkı yoktur" ifadesini kullandı.

Yayıncı: Selçuk Aval - ANKARA