"Hilal Sorununu İit Çözer"

Tayfun Salcı- İlahiyatçı-yazar Ali Rıza Demircan ramazan ayı ve dini bayramların başlangıç tarihleri konusunda İslam ülkeleri arasında farklı uygulamalara yol açan ru'yet-i hilal (hilalin görülmesi) sorununun, ortak siyasi iradeyle çözülebileceğini söyledi. Demircan, İslam İşbirliği Teşkilatı'nın (İİT) bu konuda alacağı bir kararın, sorunun çözümünde etkili olacağını kaydetti.

Diyanet İşleri Başkanlığı'nın düzenlediği, "Uluslararası Ru'yet-i Hilal Konferansı Hazırlık Toplantısı"nın katılımcıları arasında yer alan Demircan, AA muhabirinin konuyla ilgili sorularını yanıtladı. Demircan, "hilal" tartışmasında uzmanlar anlaşsa bile, İslam dünyasında bu konuda birliğin ancak ortak siyasi iradeyle sağlanabileceğini savundu.

Bugün İslam dünyasında üç farklı uygulama olduğuna hatırlatan Demircan, Suudi Arabistan gibi bazı ülkelerin hilalin çıplak gözle görülmesini, Türkiye'nin de aralarında olduğu bazı ülkelerin astronomik hesaplamayla hilalin yeryüzünde çıplak gözle görüleceği ilk anın tespitini, diğer ülkelerin ise astronomik hesabın çıplak gözle teyidini esas aldığını söyledi. Demircan, bu farklı yaklaşımların sonucu olarak geçen yıl kurban bayramının üç farklı günde kutlandığını hatırlattı.

-En büyük sorun Avrupa'da-

İslam ülkelerinin, hilalin görülmesinde benimsedikleri farklı yöntemlerin meydana getirdiği ayrılıkların, özellikle de ana vatanlarındaki uygulamaya tabi olan Avrupa'daki Müslümanlar için önemli bir sorun olduğunu anlatan Demircan, şunları söyledi:

"İslam ülkelerinin her birinde şöyle veya böyle bir karar alınıyor, ülkenin bütününe şamil olmak üzere bir uygulama yapılıyor. Ancak Avrupa'da çok büyük problemler oluşuyor. Örneğin Fransız Cumhurbaşkanı bir hafta önceden ilgili Müslüman kuruluşa telefon ediyor, 'Müslümanların bayramlarını tebrik etmek istiyorum' diyor. Fakat kendisine bayram için kesin bir gün verilemiyor. Fabrikada çalışan işçiler bayram tatili talebinde bulunuyor ama Türk işçileri Türkiye'ye tabi olduğu için çarşamba diyorsa, örneğin Faslı işçiler perşembe diyor. Bu konuda talep iletilen fabrikatörler de 'Ben Müslüman değilim. Bu konu beni ilgilendirmez. Bu konunun içine girmek de istemiyorum' diyor."

-"Peygamber dönemi yanlış yorumlanıyor"-

Kur'an'da, Ay'ın ve Güneş'in hareketlerindeki düzene yapılan atıfları, astronomik hesabın geçerliliği için kanıt gösteren Demircan, karışıklığın Hz. Muhammed dönemindeki uygulamanın yanlış anlaşılmasından kaynaklandığını söyledi.

Demircan, Müslüman toplumun Peygamber döneminde astronomik hesap yapamadığının altını çizerek, "14 asır öncenin Medine toplumunda tek alternatif hilalin çıplak gözle görülmesiydi. Ama bilimsel hesaplarla ve gelişen iletişim imkanlarıyla bugün biz, önceden, hilalin yeryüzünde ilk kez nerede çıplak gözle görülebileceğini tespit edebiliyoruz" dedi.

-"Sorunu siyaset ve İİT çözer"-

Türkiye'de ilk kez 1978'de toplanan Uluslararası Ru'yet-i Hilal Konferansı'nda bu konuda birlik sağlanmasının kararlaştırıldığını ancak bunun uygulamadığını anlatan Demircan, "Bu yetmiyor. İkinci bir gücün devreye girmesi gerekiyor. İslam ülkeleri siyasi iktidarlarının bu alınan kararlara onay vermesi gerekiyor" dedi.

Çözüm için ortak bir siyasi iradenin sonraki dönemlerde oluşacağı ümidini taşıdığını belirten Demircan, "Türkiye'de bu konuyla yakından ilgilenen bir iktidar var. Arap Baharı'nın ardından Mısır, Tunus gibi ülkelerde de konuya yakın yönetimler oluştu" şeklinde konuştu.

Sadece Suudi Arabistan'da, "gelenekçi" halkın yönetime baskısıyla "çıplak gözle" görme konusunda bir ısrar olabileceğini savunan Demircan, "Ama unutmayalım siyaset her şeyin üstündedir. Örneğin İİT bu konuda bir karar alırsa, Suudi Arabistan da buna uymanın yolunu bulur. Diyelim ki aynı gün iki şahit bulur

'Hilal çıplak gözle görülmüştür' der, bitirir işi" diye konuştu.

İİT'in bu konuda alacağı kararla genel kabule mazhar olacağını söyleyen Demircan, bu hususa en çok muhalefet edeceği sanılan Suudi Arabistan'ın bile bu karara uyum sağlayacak yöntemler geliştirebileceğini ifade etti.

Yayıncı: Sabri Çelebioğlu - İSTANBUL