İnsan Hakları Kurumu Raporu

Türkiye İnsan Hakları Kurumu (TİHK) Başkanı Dr. Hikmet Tülen, tutuklu ve hükümlülerin birinci basamak sağlık hizmetlerine erişimi ile hastaneye sevkler konusunda sorunlar bulunduğunu savundu.

Tülen, Ceza İnfaz Kurumlarında bulunan hasta tutuklu ve hükümlülerin sağlık hakkına erişimine ilişkin hazırladıkları inceleme raporunu, Türkiye İnsan Hakları Kurumunda düzenlenen toplantıda basına sundu.

Avrupa cezaevi kurallarının ilk maddesinde özgürlüğünden yoksun bırakılan herkese insan haklarının gerektirdiği gibi saygılı davranılmalı hükmüne yer verildiğini belirten Tülen, ancak pek çok ülkede cezaevlerindeki ağır hastaların tıbbi ihtiyaçlarını karşılama konusunda yetersiz kalındığını aktardı.

Türkiye'de de günce ve  acil bir sorun olması nedeniyle ceza infaz kurumu koşullarında iyileşme olanağı bulunmayan tutuklu ve hükümlülerin durumlarının öncelikli olarak değerlendirilmesine karar verdiklerini belirten Tülen, ulusal ve uluslararası mevzuat hükümlerini dikkate alarak hazırladıkları raporun Türkiye İnsan Hakları Kurulu'nun görüşünü yansıttığını bildirdi.

Tutuklu ve hükümlülerin öncelikle birinci basamak sağlık hizmetlerine erişiminde sıkıntı yaşadıklarını savunan Hikmet Tülen, hastaneye sevkler konusunda da sorunlar bulunduğunu belirterek, "Mahpusların ilgili sağlık kuruluşu veya hastanelere sevkinde hasta sevk araçlarının yetersizliği ile iç ve dış güvenlik görevinin iki ayrı bakanlık personeli tarafından yerine getirilmesi önemli bir sorun. Özellikle ağır hasta tutuklu ve hükümlülerin sevklerinin gecikmesi durumunda tedavileri aksamakta ve bu husus yaşamsal tehlikeye neden oluyor" dedi.

-"Toplum güvenliği bakımından tehlike"

Ceza infaz kurumlarında hayatını idame ettirmesi mümkün olmayan ağır hastalar için gerek sınırlı uygulama imkanına sahip Cumhurbaşkanının af yetkisini kullanması, gerekse Ceza ve Diğer Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkındaki Kanun kapsamında cezanın infazının ertelenmesine ilişkin sürecin çok ağır işlediğini öne süren Tülen, ağır hasta tutukluların durumuna ilişkin ayrı bir düzenlemeye ihtiyaç bulunduğunu aktardı.

Tülen, "toplum güvenliği bakımından tehlike" kıstasının da hak kayıplarına yol açtığını ifade etti.

Kurumun çözüm önerilerini de aktaran Tülen, şunları söyledi:

"Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun'un 16. maddesinde yer alan "toplum güvenliği bakımından tehlike oluşturmayacağı değerlendirilen" şeklindeki ifadenin kanun metninden çıkarılması gerekir.

Maruz kaldığı ağır bir hastalık veya engel nedeniyle ceza infaz kurumu koşullarında hayatını tek başına idame ettiremeyen veya hapis cezasının infazının hayati tehlike teşkil etmesi durumlarında hükümlüler için öngörülen hapis cezasının infazının hastalık nedeniyle ertelenmesine dair özel düzenlemenin aynı durumdaki tutuklular için de uygulanmasını düzenleyen mevzuat değişikliği yapılmalı.

Ağır hasta tutuklu ve hükümlülerin cezalarının infazının ertelenmesi ve affına ilişkin süreçlerin kısaltılması için çalışma yapılmalı. Üçlü protokol çerçevesinde hastanelerde oluşturulması gereken muayene odaları ve hükümlü koğuşlarının biran önce tamamlanması gerekir. Hasta tutuklu ve yükümlülerin sevk ve nakillerinde uluslararası standartlar dikkate alınarak daha özel ve ayrıntılı düzenlemeler yapılmalı."

Sağlık hizmetlerinin yürütülmesine ilişkin de öneriler sayan Tülen, hükümlü ve tutukluların sağlık hizmetlerine daha kolay ulaşmalarını sağlayacak düzenlemeler yapılması gerektiğini bildirdi. - Ankara