Karadeniz'de 'kıyı erozyonu' tehdidi

KARADENİZ'de, deniz tabanından çekilen kumun, kıyı erezyonuna neden olduğu ortaya çıktı. Kıyıya yakın bölgelerden çekilen kum deniz tabanında çukurluğa neden olurken, dalgaların etkisiyle sahildeki kumların çukurlukları doldurduğu ve bunun da erezyona neden olduğu ve sahil yolunda çatlaklar oluştuğu anlaşıldı. Kontrolsüz şekilde kum alınmasının sorunlara neden olduğunu belirten Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Hidrolik Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Ömer Yüksek, "3-5 yıl sonra kıyılarımız kıyı erozyonu tehlikesiyle karşılaşabilir. Biz bu durumdan endişe duyuyoruz" dedi.

Kıyıya yakın alanlarda denizden kum çeken ve 3 milyon tona kadar taşıma kapasitesi olan kum kosterlerinin Karadeniz kıyılarında erezyona neden olduğu belirlendi. Kum ve çakıl alınan deniz tabanında oluşan çukurların dalgaların etkisiyle sahildeki kumlarla dolduğu belirlendi. Kıyı erozyonu nedeniyle Karadeniz Bölgesi'nde, 1987 yılında yapımına başlanan ve 20 yılda tamamlanarak 2007 yılında ulaşıma açılan 542 kilometre uzunluğundaki Karadeniz Sahil Yolu'nda çatlaklar oluşmaya başladı. Deniz dolgusu üzerine inşa edilen yolun Trabzon, Rize ve Artvin geçişlerinde görülen çatlaklardan yağmur suyu sızarak yolun alt katmanlarına zarar vermemesi için karayolları ekipleri çalışma yürütüyor. Çatlakları tespit eden ekipler, özel zift enjekte ederek, boşlukları doldurmaya çalışıyor. Trabzon ve Rize geçişinde çatlaklara karşı önlem alındı. Rize'nin İyidere İlçesi'nde yolun 8 kilometrelik kısmında yapılan çatlak onarımı tamamlandı. Çatlak onarımı ile geçici tedbir uygulanan yolda ömrü tamamlanan 5 santimetrelik üst asfalt kaplamanın ilerleyen dönemlerde sökülerek, yeniden dökülmesinin planlandığı öğrenildi.

'DENİZ TABANINDAKİ DENGEYİ BOZUYOR'

KTÜ Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Hidrolik Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Ömer Yüksek, denizlerden kontrolsüz kum alımının deniz tabanındaki dengeyi bozduğunu belirterek "Doğadaki her şeyin bir dengesi var. Denizin de bir katı madde bütçesi var. Akarsuların taşıdığı kum ve çakıllar bu bütçeyi sağlıyor. Taşlar ve topraklar akarsular yardımıyla denizlere taşınıyor. Bu deniz bütçesinin artısı oluyor, gideri de birilerinin dışarıdan kum alması oluyor. Bazı durumlarda kumun fazla olduğu noktalardan kum almak gerekebilir. Limanların, balıkçı barınaklarının girişlerinde kum birikintisi oluyor. Bu kumlar alınabilir. Fakat denizden aldığımız kumlar, deniz tabanındaki dengeyi bozuyor o noktada çukurlar oluşuyor. Deniz tabanı buna izin vermez. Sahilde bulunan kumları ve çakılları o çukuru doldurmak için denize taşıyacaktır. Bu da bizim kıyıdaki yapılarımızı tehlikeye sokacak. Dalgakıran 'T'lere, yollara ve tahkimatlara zarar verecek. Bunun dışında bu durum oradaki canlı yaşamını da olumsuz etkileyecektir" dedi.

'KIYILARIMIZ KIYI EROZYONU TEHLİKESİYLE KARŞILAŞABİLİR'

Denizlerden kum almanın gerekli olduğunu ancak kontrolsüz alımının devam etmesiyle 3-5 sene içerisinde kıyılarda kıyı erozyonu tehlikesi oluşturabileceğini söyleyen Prof. Dr. Yüksek, "Bizim kuma ihtiyacımız var fakat bu kum dikkatli taşınmalı. Hangi bölgeden, hangi derinlikten ve ne kadar kum alındığının iyi hesaplanması lazım. Fakat bu noktada iyi bir kontrol mekanizması yok. 3-5 sene sonra kıyılarımızın kıyı erozyonu tehlikesiyle karşılaşabilir. Biz bu durumdan endişe duyuyoruz. Akyazı Projesi'nin denizden korunma projesini biz yaptık, şu anda bir sorun yok ama oyulmalar devam ederse zamanla dalgalar önemli bir etki yaratarak, kırılmaya, enerji kırılmasına maruz kalmaksızın gelip yapıya vuracak bu da yapı için problem doğuracak" diye konuştu.