Kültepe kazılarının 66 yılı

ORHAN CANBULATEL - Kayseri'deki Kültepe Höyüğü'nde 1948 yılından bugüne dek sürdürülen kazıların 66. yılı sona erdi.

AA muhabirine bu yıl ki çalışmaları değerlendiren Kazı Heyeti Başkanı Prof. Dr. Fikri Kulakoğlu, Kültepe Kaniş/Karum'da haziran ayında başladıkları 2013 yılı kazı çalışmalarının tamamlandığını söyledi.

Buradaki kazıların Türkiye'deki en uzun soluklu kazı çalışmalarından biri olduğuna dikkati çeken Kulakoğlu, şöyle devam etti:

"Kazılar 70 kişilik bilim ekibiyle gerçekleştiriliyor. Çalışmalarımız esas itibarıyla tepe dediğimiz Kaniş bölgesinde gerçekleştirildi. Onun yanında Asurlu tüccarların yoğun olarak yaşadığı Karum dediğimiz aşağı şehirde de sürdürüldü. Kazıların ilk hedefi, tepedeki Eski Tunç Çağı'na ait yani günümüzden 5 bin yıl öncesine tarihlenen büyük anıtsal bir yapıyı açığa çıkarmaktı. Bu çerçevede de yapının oldukça büyük bölümü açığa çıkartıldı. Ancak henüz çalışmalar sonlanmadı. Şu an 75x60 metrelik bir alanda sürdürülen kazılarda Önasya'nın, yani bugünkü Ortadoğunu'nun o dönemdeki en büyük yapısının bir köşesinde çalışmalar gerçekleştirilebildi.

Kazdığımız alan aslında, genel anlamda günümüzden sadece 5 bin yıl öncesine ait değil, daha geç dönemleri de kapsıyor. Özellikle de Asurlu tüccarların yaşadığı evreleri de kapsamakta. Diğer taraftan Asurlu tüccarların kendilerinden önceki döneme ait bilgileri de bu alanda bulabiliyoruz. Bu yıl yaptığımız çalışmalarda, Asurlu tüccarlardan yaklaşık 500 yıl önce Mezapotomya'dan ya da Kuzey Suriye'den gelen tüccarların buraya yerleştiklerini, burada büyük bir organizasyon kurduklarını ve ticaret yaptıklarını gördük."

- "Atık su kanalları şaşırttı"

Kulakoğlu, Karum alanında ise Asur Koloni Çağı'nın özellikle geç evresine ait yapıların araştırılmasına devam ettiklerini belirterek, çalışmalar sırasında yerleşim planının daha iyi anlaşıldığını kaydetti.

O dönemde halkın günümüzden daha iyi şartlarda, düzenli bir mahalle içinde yaşamlarını sürdürdüklerinin ortaya çıktığına dikkati çeken Kulakoğlu, şöyle konuştu:

"Hatta o dönemde olağanüstü sayılabilecek büyük atık su kanallarının varlığını da görmüş olduk. Üzerleri sal taşlarıyla kaplı, "kanalizasyon" diyebileceğimiz atık su kanallarının varlığı bizleri şaşırttı. Bunların varlığı biliniyordu ama bu kadar genişi ve büyüğü geç dönemde karşımıza çıkmamıştı. Yani o dönemde oldukça ileri şartlarda bir şehircilik anlayışıyla karşı karşıya olduğumuzu söyleyebiliriz. Kültepe'nin içinde bulunduğu Karahöyük köyünde bugün bile kanalizasyon ya da atık su drenaj sistemi olmamasına rağmen, günümüzden 4 bin yıl öncesinde Kültepe'de buna şahit olmak bizim için büyük bir şans. Bu o dönem Anadolu'nun ne kadar ileride ve gelişmiş olduğunu göstermesi açısından önemli bir buluntu, önemli bir yapı olarak değerlendirmek mümkün."