"Kuzey Kore'de evrensel haklar rüşvet verme kabiliyetine bağlı"

Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği (OHCHR) tarafından yayımlanan raporda, Kuzey Kore'de "yoksulluğun, yolsuzluğun ve baskının kısır döngüsünde hapsolan" halkın hayatta kalmak için rüşvet ödemeye zorlandığına işaret edildi.

Ülkedeki sıradan halkın temel haklarının, "ekonominin kötü yönetimi ve yaygın yolsuzluk" nedeniyle ihlale uğradığına dikkat çekilen rapor, Kuzey Kore'den 2017 ve 2018 yıllarında kaçıp Güney Kore'de yaşamını sürdüren 214 vatandaşın tanıklığıyla hazırlandı.

OHCHR'nin raporunda, "devletin yaşamın temel gereksinimlerini karşılayamamasının, halkı belirsiz bir yasal ortamda çok sayıda insan hakları ihlaliyle karşılaştıkları iptidai pazarlara yönelmeye zorladığı" vurgulandı.

Kuzey Kore'de kamusal dağıtım sisteminin çalışmadığının ileri sürüldüğü raporda, "yasal olarak istikrarsız paralel ekonomide kazançlarını ucu ucuna sağlayan halkın keyfi tutuklama, gözaltı ve haraç vermek zorunda kalma ile karşı karşıya oldukları"na işaret edildi.

Raporda, "tutuklama ve kovuşturma tehdidinin", söz konusu tehditten kurtulmak isteyen halktan rüşvet almak konusunda devlet görevlilerinin elini güçlendirdiği belirtildi.

Kıt kanaat geçinen Kuzey Koreliler için gayriresmi piyasa faaliyetlerinde bulunmanın "hayatta kalmak için temel bir araç" haline geldiğine işaret edildiği raporda, "Kuzey Kore'de halk, izin gerektiren, ülke içinde seyahat etmek de dahil, iptidai piyasa faaliyetlerine katılmaya çalıştıklarında tutuklama ve gözaltıyla karşılaşıyor." ifadesi kullanıldı.

2011 yılında Güney Kore'ye kaçan Ju Can-yang, Seul'de BM insan hakları heyeti tarafından düzenlenen basın toplantısında, yasaklı Güney Kore ve ABD ürünlerini yer altı ekonomisinde yetkililere rüşvet vererek satmaya zorlandığını söyleyerek, "Eğer yakalanırsanız ve rüşvet vermezseniz, idam edilebilirsiniz. Tıpkı akrabalarım gibi." dedi.

Diğer yandan, BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Michelle Bachelet, "Gıda, sağlık, barınma, çalışma, hareket özgürlüğü ve özgürlük hakları evrenseldir ve devrolunamaz ancak Kuzey Kore'de, (bu haklar) öncelikle bireylerin devlet memurlarına rüşvet verme kabiliyetlerine bağlı." değerlendirmesinde bulundu.

Bachelet, insanların, "yeterli bir yaşam standardı edinmeye çalıştıkları için tutuklanmaması, alıkonulmaması, kovuşturulmaması veya hapsedilmemesi" gerektiğini belirtti.

Kuzey Kore yönetimi ise siyasi olarak değerlendiği raporu reddetti.