Libya'da "Üçüncü Güç" Endişesi

Arap Baharı'nın yaşandığı 2011'den beri aradığı istikrarı bir türlü yakalayamayan Libya'da, Trablus ve Tobruk merkezli iki rakip hükümetin ardından, Fayiz es-Sirac başkanlığında kurulan Ulusal Mutabakat Hükümeti'nin (UMH) güvenoyu almaksızın göreve başlayarak üçüncü güç olma ihtimali ülkede bir takım endişeleri de beraberinde getirdi.

Trablus merkezli Milli Genel Kongre'nin ardından bu yapıdan ayrılan milletvekillerinin kurduğu Tobruk merkezli Temsilciler Meclisi (TM), her birine ait ayrı devlet kurumları ve ordularının bulunması ülkedeki siyasi, coğrafi ve sosyal bölünmeyi artırdı.

Fas'ın Suheyrat kentinde 17 Aralık'ta tarafların imzaladığı siyasi anlaşma gereği Sirac önderliğinde kurulan UMH'nın, Tobruk hükümetinden güvenoyu alamaması ve almadan göreve başlama sinyalleri vermesi de onu üçüncü güç olarak gündeme taşıdı.

TM'nin iki ay boyunca yapılan 7 oturumda, UMH'ya güvenoyu vermemesinin ardından UMH Başkanlık Konseyi tarafından bir süre önce yayımlanan yazılı açıklamada, tüm kamu kurumlarının özellikle de mali kurumların derhal UMH ile devir teslim için iletişime geçmesini talep etmesi, ülkedeki ayrılığın büyüyeceği, ekonomik, siyasi, coğrafi hatta askeri krizin artacağı endişelerini doğurdu.

"Libya'da kurumlar üçe bölünecek"

Konuya ilişkin değerlendirmelerde bulunan Libyalı siyasetçi Ferid Yasin, uluslararası toplumun UMH'nın güvenoyu almaksızın göreve başlamasını desteklediğini belirterek, "Uluslararası toplum, hükümete güvenoyu verdiğini bildiren 100 milletvekilinin açıklamasına dayanarak, UMH'nin güvenoyu almadan görevine başlamasını destekliyor." dedi.

Libyalı Siyaset Bilimci Prof Dr. Leyla Ebu Talib de UMH'nın ülkede görev yapan üçüncü hükümet olmasını riskli bulduğunu belirterek, "Bu durum, siyasi rakipler arasındaki inadı körükleyecek ve Libyalıların yararına olmayacak. Kurumlar 2 hükümete bölünmüşken şimdi 3'e bölünecek ve her birinin ayrı destekçisi olacak." değerlendirmesinde bulundu.

Tobruk hükümetini UMH'ya güvenoyu verme konusunda geç kalmakla eleştiren Ebu Talib, sürenin uzamasının UMH'yı tek çıkış kapısı olarak gören Libyalıların mağduriyetini artırdığını ve ülkede durumu daha da karmaşık hale getirdiğini savundu.

Siyasi rekabetin yanında silahlı çatışmaların devam ettiği ülkede istikrarın temini için Birleşmiş Milletler (BM) öncülüğünde başlatılan barış görüşmeleri sonucunda 17 Aralık 2015'te Fas'ın Suheyrat kentinde iki hükümet tarafından Libya Siyasi Anlaşması imzalandı. Anlaşma gereğince Fayiz es-Sirac önderliğinde kurulan UMH, TM tarafından veto edildi. Fas'ın Suheyrat şehrinde yapılan görüşmeler sonucu yeniden kurulan ikinci UMH, 14 Şubat 2016'da ilan edildi ve TM'ye sunuldu ancak henüz güven oylaması yapılamadı.