Muş Kızaklarla Ölümüne Yolculuk )

Muş'un Hasköy İlçesine bağlı Azıklı köyünde yem ve yakacak sıkıntısı yaşanınca köylüler çareyi dağdan çeper adını verdikleri yapraklı bitkileri toplamakta buldu. Ormanlık alanda toplanan çeperler kızaklarla 2 kilometrelik tehlikeli bir yolculuğun ardından köye indiriliyor.Kar kalınlığının yer yer 2 metreyi bulduğu bölgede sabahın erken saatlerinde dağa yolculuk başlıyor. Türküler eşliğinde yola çıkan köylüler, yabani hayvan saldırılarına karşı birbirlerinden hiç ayrılmıyor ve tek sıra halinde sürekli etrafı gözetliyor. Zorlu bir yolcuğun ardından köye 2 kilometre uzaklıktaki ormana ulaştıklarında ise çeper denilen kurumuş yapraklı dalları sırtlarında getirdikleri kızaklarına yüklüyorlar. Ayaklarıyla yönlendirdikleri kızakları, üzerindeki yüke rağmen adeta snowboard gibi kullanan köylüler, dönüş yolunda, gelirken sırtlarında taşıdıkları kızaklara binerek zorlu yolculuğu keyfe dönüştürüyor.

Yolculuk sonunda koyun ve keçiler, çeperlerin üzerindeki otları mideye indirirken kalan kuru dallar ise tandırda, sobada yakacak oluyor. Köylülerden Naim Vircan şunları söyledi:

"Köyden 2 kilometre uzaklıkta, ormanda kış mevsiminde her zaman kurt, tilki ve ayı gibi yırtıcı hayvan olabileceğinden köylüler toplu olarak ormana gidiyor. Sabahın ilk ışıkları ile birlikte evinden kızağını alan köy meydanında toplanır. Kızakları omuzlarına alarak dik yokuşlu uzun bir yolculuğa başlayan köylülerden kimileri yolda türküler söyler. Kimi de sessiz sedasız yürüyüşünü sürdürür. Orman yolu sürekli yokuş olduğu için 25 kilo ağırlığındaki kızakları taşımaktan yorulan köylüler zaman zaman mola verip dinlendikten sonra tekrar orman yoluna koyulurlar. Köylülerin çeper adını verdikleri ağaç dalları kışın ısınma amaçlı olarak kullanıldığı gibi, tandırda da ekmek pişirmekte kullanılır. Çeperin yaprakları da hayvanlara yem olarak verilir. Yörede bu yapraklara çılo adı veriliyor. Çilo yiyen hayvanların hem besili hem de etlerinin çok lezzetli olduğu söyleniyor. İnişlerde ayaklar fren olarak kullanılır. İyi bir sürücü olmazsa kızaklar her an yokuş aşağı gelirken hızla devrilebilir. Hatta yaralanmalara neden olabilir."