Özbekistan'da Şair Ali Şir Nevai Anıldı

Özbek şair Ali Şir Nevai, doğumunun 576. yıl dönümünde törenlerle anıldı.

15. yüzyılda yaşayan ünlü şairin adını taşıyan ve büyük bir heykelinin bulunduğu parkta düzenlenen törene devlet erkanı, şair, yazar, bilim adamı, öğrenci ve çok sayıda davetli katıldı.

Özbekistan Yazarlar Birliği Başkanı Muhammed Ali, törende yaptığı konuşmada, Nevai'nin kaleme aldığı eserlerle Türkçenin çok zengin bir dil olduğunu ortaya koyduğunu belirtti.

Ali, Nevai'nin dünya edebiyatının gelişmesine büyük katkıda bulunduğunu ifade ederek şairin yazdığı eserlerle adını ölümsüzleştirdiğini dile getirdi.

Nevai eserleri üzerine çalışmalarıyla tanınan Macar bilim adamı Benedict Terry de yaşadığı dönemde Farsça yazmanın moda olmasına rağmen Nevai'nin, "Muhakemet-ül Lügateyn (İki Dilin Karşılaştırılması)" adlı eseri ile Türkçenin ne kadar üstün bir dil olduğunu gösterdiğini ve eserlerinin büyük bir kısmını Türkçe yazdığını kaydetti.

Osmanlı divan edebiyatı şairlerinden Ahmet Paşa'nın Nevai'nin Osmanlı Sultanı II. Bayezid'e gönderdiği eserlerinden esinlenerek gazeller yazdığını anımsatan Terry, bunun sonucunda Ahmet Paşa'nın o dönemdeki Osmanlı şairleri için örnek teşkil ettiğini dile getirdi. Nevai'den esinlenen diğer Osmanlı şairlerinin de gazeller yazdığını vurgulayan Terry, "O dönemdeki Osmanlı şairleri Ahmet Paşa vasıtasıyla Nevai'nin eserlerinden esinlendi. Böylece 16. yüzyıldan başlayarak Osmanlı Türkçesinde veya Çağatay Türkçesinde gazeller yazmak bir geleneğe dönüştü." diye konuştu.

Törende sahne alan Özbek sanatçılar, Nevai'nin yazdığı gazellere bestelenen şarkıları seslendirdi. Nevai'nin yazdığı şiirlerin okunduğu törende, daha sonra Ali Şir Nevai heykeline çelenk konuldu.

Nevai'nin doğumunun 576. yıl dönümü dolayısıyla Taşkent'teki Ali Şir Nevai adındaki Özbek Dili ve Edebiyatı Üniversitesinde bir konferans düzenlendi.

Ali Şir Nevai

Yazdığı eserlerde 26 binden fazla tekrarlanmayan kelime kullanmasından dolayı Çağatay Türk edebiyatının Shakespeare'i olarak nitelendirilen Ali Şir Nevai, 1441'de Afganistan'ın batısındaki Herat kentinde doğdu. Horasan ve Semerkant'ta eğitim gören Nevai, Timurlu Sultan Hüseyin Baykara döneminde vezirlik yaptı. Devlet işlerinde aktif görev alan Ali Şir Nevai, o dönemde kendi imkanlarıyla 40 kervansaray, 17 cami, 10 büyük konak, 9 hamam, 9 köprü ve 20 havuz yaptırdı.

Nevai'nin, Çağatay Türkçesinin yanı sıra kısmen Farsça da kaleme aldığı yüzlerce gazelinin yer aldığı 30'dan fazla eserinin yanı sıra Nesaim-ül Mehabbet ve Muhakemet-ül Lügateyn gibi tasavvuf alanında yazılı eserleri de bulunuyor. Nevai, 1501 yılında doğduğu şehir Herat'ta vefat etti.