Tek Yemeni Ustasının "Ayakta Kalma" Çabası

ERSİN TURAN - UNESCO Dünya Mirası Listesinde yer alan Karabük'ün Safranbolu ilçesinde, üç çeşit deriden yapılan ve yaz aylarında ayakları koku, terleme, mantardan koruyan yemeni, tek ustayla ayakta kalmaya çalışıyor.

Osmanlı devletinin, askerlerin ayakkabı ihtiyacını karşılaması için 1661'de ilçede kurduğu Tarihi Yemeniciler Arastası'ndaki dükkanlarda üretilen ve teknolojik gelişmeler karşısında gerileyen el zanaatları ürünlerinden biri olan yemeni, yaz aylarında bölge halkı ile yerli ve yabancı turistlerce tercih ediliyor.

İlçedeki tek yemeni ustası Erhan Başkaya, AA muhabirine yaptığı açıklamada, ilçede kendisinden başka icra edeninin olmadığı mesleğini 36 yıldır sürdürmeye çalıştığını, oğlunu yetiştirerek de mesleğini uzun yıllar yaşatmayı hedeflediğini belirtti.

Yemeninin sağlıklı olduğunu ve çokça tercih edildiğini vurgulayan Başkaya, "Yemeni, Safranbolu'da 1661'den bugüne gelen bir sanat. Üstü tamamen gerçek deriden, iç astarı keçi derisinden, altı ise manda derisinden yapılır. Kenarlarındaki dikişler tek tek elle örülür, tamamen el işçiliği organik bir ayakkabı. Bulunduğumuz çarşıda 1661'den itibaren 48 tane dükkan kurulmuş ve 47 dükkanın tamamı bu işi yapmış. Ama tek dükkan bizimki kaldı. Şimdi baba oğul devam ediyoruz, inşallah benden sonra oğlum devam edecek." dedi.

Giyen bir daha çıkarmıyor

Türkiye'nin birçok iline yemeni gönderdiklerini anlatan Başkaya, "Yemeninin özelliği, ayakta terleme, koku, rutubet yapmaz. Kışın evde terlik gibi giyilir, yazın dışarıda ayakkabı gibi. Kesinlikle mantar yapmaz. Zaten bunu giyen insan bir daha ayağından çıkarmıyor. İnşallah bu sanatı öldürmeyeceğiz, tekrar ayağa kaldırdık." diye konuştu.

Başkaya, Safranbolu'ya yerli ve yabancı birçok turistin geldiğine dikkati çekerek, "Yaz aylarında insanlara yemeninin faydalarını anlatıyoruz ve onlar da satın alıyor. Özel talepleri olanlar için üretim yapıyoruz. Güzel bir ilgi var. Şu anda ramazan ayı nedeniyle biraz sakin. İnşallah bayramda satışlarımız daha da iyi olacak." ifadesini kullandı.

Başkaya, 3 çeşit hayvan derisinden üretilen yemeniler üstünde suni bir uygulama yapmadıklarını da sözlerine ekledi.