Türk Bilim İnsanlarından Kanserli Hücreleri Üç Boyutlu Görüntüleyen Cihaz

İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Elektronik ve Haberleşme Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. İsa Yıldırım öncülüğünde yürütülen çalışmada, kanserli hücrelerin üç boyutlu görüntülenmesini sağlayan cihaz geliştirildi.

Yıldırım'ın tez danışmanlığını yaptığı proje, Adana Alparslan Türkeş Bilim ve Teknoloji Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Adem Polat'ın, İTÜ'de yaptığı doktora tezi sırasında gittiği Harvard Medical School ve Harvard-MIT Health Science andTechnology'deki bilimsel çalışmalara dayanıyor. Çalışmada mikroskop gibi mevcut iki boyutlu biyo-görüntüleme yöntemlerine alternatif olarak biyolojik numuneleri, açısal tarama ile alınan projeksiyonlardan üç boyutlu görüntüleyebilen bir cihaz geliştirildi. Geliştirilen cihazla ilgili ön patent başvurusu yapıldı.

Doç. Dr. İsa Yıldırım, AA muhabirine yaptığı açıklamada, cihazın maliyetinin önemli bir avantaj olduğunu ifade ederek, basit bir kameradan sökülen CMOS görüntü sensörüyle 200 dolardan düşük maliyetli bir cihaz ürettiklerini söyledi.

Yıldırım, cihazla ilgili şu bilgileri verdi:

"Minyatürize optik-tomografi adını verdiğimiz bu cihazın geliştirilerek daha küçük boyuta düşürülmesi mümkün olacak. Maliyeti bir miktar artsa bile yüz binlerce dolarlık cihazların karşısında fiyatıyla boyutuyla taşınabilir yapısı ve kolay kullanılabilirliği ile önemli bir tercih sebebi olacak. Biz bir yol açtık bu yolun geliştirilerek topluma, insan hayatına faydalı hale gelmesini istiyoruz. Bu cihaz bizim geliştirmeye çalıştığımız ve geliştirmekte olduğumuz cihazlardan sadece bir tanesi. Önemli ve göz bebeğimiz. Tamamen yerli ve milli olarak geliştirilme projesinin konsept çalışması tamam. Bundan sonra ilgili paydaşlardan gelecek desteklere bağlı olarak orada da önemli adımlar atmayı planlıyoruz."

İlaçların kanserle mücadelesi· taki·p edi·lebi·lecek

Adana Alparslan Türkeş Bilim ve Teknoloji Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Adem Polat ise İTÜ'de yaptığı doktora teziyle başlayan, ardından Harvard Medical School ve Harvard-MIT HealthScience and Technology'de yürüttüğü araştırmalar neticesinde geliştirilen cihaz sayesinde kanserli bir dokunun gelişimini, büyüme evresini izlediklerini söyledi. Polat, cihazın halihazırda biyomedikal alanda kullanılabilir bir durumda olduğunu aktardı.

Polat, "Geliştirdiğimiz cihaz dünyada bir ilk. Farklı bir teknikle çalışıyoruz. Vücuttaki dokuların, hücrelerin vücut ortamındaki gelişimini, hatta dokularla ilaçların etkileşimini ve kanserli dokuların ilaçlara verdiği cevap gibi noktaların aydınlatılmasına vesile olacak. Böylece kişiye özel tedavinin de uygulanması mümkün olabilecek." diye konuştu.

Adem Polat, bu cihazın, kanser tedavisi noktasında hekimin, tamamen doğru tedavi, doğru doz ve doğru hastaya hangi uygulamayı yapacağına dair elini güçlendirecek bir araç olacağını vurgulayarak, "Çünkü mikroskop altında sağlıklı dokunun altına gizlenen kanserli hücreyi mikroskop göremediği gibi doktor hiç göremiyor. Biz açısal tarama yapıp onu da belli proseslerden geçirip kesitler halinde sunduğumuz zaman hekimimizin elini güçlendirmiş oluyoruz. Çok önemsediğimiz bir proje. Özellikle İTÜ, Adana Alparslan Türkeş Bilim ve Teknoloji Üniversitesi, TÜBİTAK, kalkınma ajansları ve ilgili bakanlıkların desteğini aldığımız zaman, bunu 2 yıl içinde tüm ülkemizde çeşitli araştırma laboratuvarlarında, hastanelerde sağlığın hizmetine sunabileceğiz." ifadelerini kullandı.

Polat, cihazın yaygınlaşacağını anlatarak, "Öngördüğümüzden daha büyük etkileri olabileceğini gösteren bu çalışma önümüzdeki yıllarda kanser araştırmalarına ışık tutacak ve kanserin gelişim nedenlerinin izlenmesine katkı sağlayacak. Aynı zamanda düşük maliyetli, kolay kullanıma sahip ve taşınabilir olması sebebiyle de yaygınlaşmasının önü açılacak." değerlendirmesini yaptı.

Çalışma, Londra merkezli mikro-nano ölçekli geliştirilen yeni yöntemler ve cihazların yayınlandığı İngiliz Kraliyet Kimya Topluluğunun Lab on a Chip dergisine kabul edildi. Bilimsel makale, derginin editörleri tarafından, şubat sayısına ön kapak konusu olarak seçildi.