"Türkiye İran Tarih ve Medeniyet Diyaloğu" Sempozyumu

Stratejik Araştırmalar Merkezi (SAM) Başkanı Doç. Dr. Mesut Özcan, "Son yıllarda İran ve Türkiye arasında gelişen siyasi ve ekonomik alandaki pozitif algı, Arap Baharı sonrasıda özellikle dış politika noktasındaki farklı bakış açısı 2 ülke arasında bir aşınma meydana getirdi" dedi.

Sakarya Üniversitesi (SAÜ) Sosyal Bilimler Enstitüsü ve Tarih Bölümünce Kültür ve Kongre Merkezi'nde düzenlenen "Türkiye-İran Tarih ve Medeniyet Diyaloğu" Sempozyumu'nda konuşan Özcan, dış politika alanında çalışan ve olayları yakından takip edenlerin Türkiye ve İran'ın Ortadoğudaki rolünün farkında olduğunu, bu rolün nasıl algılandığı, ülkelerin birbirlerine nasıl baktıklarını ve neler gördüklerinin önemine dikkati çekti.

Özcan, bu önemin dış politika yapılırken oluşan algının, karar alıcılar tarafından halkın taleplerini dikkate aldığı evrede önemli olduğunun ortaya çıktığını kaydederek, İran'da elitler ve halk düzeyinde yaklaşık bin 200 kişiyle telefonla görüşerek algı araştırması yaptıklarını, çalışmalarda sıradan halkla, daha eğitimli üniversite hocası, bürokrat, üst düzey memur gibi insanlar arasında ne gibi bir farklar olduğunu ortaya çıkarmaya çalıştıklarını söyledi.

İran'da, Türkiye'deki siyasi gelişmeler nasıl algılanıyor diye bakıldığında, nüfus olarak birbirlerine yakın ülkelerin farklı alanlarda öne çıktığını ifade eden Özcan, çalışmalarda İran'ın kendini önemli bir güç, Türkiye'nin ise siyasi anlamda ön plana çıkan politik bir güç olarak görüldüğünü kaydetti.

-İran, Türkiye'yi yakından takip ediyor

Özcan, İran'ın özellikle son 15 yıl içerisinde Türkiye'de ki değişimi, büyük ölçüde pozitif gördüklerini ve demokratikleşme adına son dönemde gerçekleştirilen reformların olumlu görüldünü belirterek, "Burada AB gündemi rolünün, belirli ölçülerde kabul gördüğünü ve ülkenin iç dinamikleriyle ilişkilendirildiğini görüyoruz. 11 yıldır Hükümüette olan AK Partinin siyasi figürleri yakından takip ediliyor. İran halkının gerek Başbakan gerek Dışişleri bakanı düzeyinde yakından tanındığını, bilindiğini görüyoruz. Bu kişilerle ilgili olarak pozitif bir algılama söz konusu. Bu kişilerin çoğu zaman kendi ülkesinin potansiyelini harekete geçirebilecek figürler olarak görüldüğünü söyleyebiliriz" şeklinde konuştu.

Genel anlamda olumlu gelişmeler olmakla beraber özellikle son bir kaç yıldır çeşitli konulardaki görüş ayrılıklarının Türkiye'ye yönelik bakış açısının olumsuz yönde etkilediğine dikkati çeken Özcan, siyasi değerlendirilmeler bağlamında iş adamlarının veya Türkiye ile teması olan kişilerin daha pozitif algılarının olduğunu, devletteki brokratların veya devlete daha yakın insanların ise kafalarında soru işaretlerinin olduğunu söyledi.

Genel olarak Türkiye'deki bu siyasal gelişmelerin büyük ölçüde pozitif göründüğünü ifade eden Özcan, "Son yıllarda İran ile Türkiye arasında gelişen siyasi ve ekonomik alandaki pozitif algı, Arap baharı sonrasında özellikle dış politika noktasındaki farklı bakış açısı dolayısıyla 2 ülke arasında bir aşınma meydana getirdi" şeklinde konuştu.

-İran ile Türkiye'nin Arap Baharı'na bakışı farklı

Özcan, İran'da ki anket çalışmalarında, Türkiye'nin dış politikasına ekonomi mantığıyla yaklaştığını öne süren kişilerinde olduğunu vurgulayarak, İran'da ki bazı çevrelerin, bu mantığa örnek orarak Türkiye'nin Rusya ile olan pozitif ilişkisinin, aralarında geçmişte yaşanan tarihsel rekabet ve kötü hatıralar olmasına rağmen devam etmesi olduğunu dile getirildi.

Dış politika alanında İran ile Türkiye'nin Arap Baharı'na bakış açılarının farklı olduğuna işaret eden Özcan, "Türkiye'de ki değerlendirilmeler genel olarak Arap Baharı'nın doğal süreç neticesinde ortaya çıktığını, halkın talepleri olarak geliştiğini varsayılıyordu. İranlı yetkililerse bu ayaklanmanın İran devriminin bölgedeki iyi örneklerinin diğer ülkeler tarafından takip edilmesi olduğunu düşünüyor. Son olarak Suriye krizi ile beraber görüş açısı daha da farklılaşınca aradaki algı ile ilgili de ekonomik konulara nazaran daha negatif bir algının ortaya çıktığını söyleyebiliriz" ifadesini kullandı. - Sakarya