Yabancı Terörist Savaşçılarla Etkin Mücadele

AYNUR EKİZ - Türkiye, yabancı terörist savaşçıların Suriye'ye girişini engellemek adına gümrük kapılarında, ulaşım merkezlerinde, sınırda ve ülke içinde bir dizi önlem geliştirdi.

Türkiye, Suriye iç savaşının başladığı 2011 yılından itibaren Yabancı Terörist Savaşçılar (YTS) konusunu gündeme getirerek, rejim yanlısı milislerin komşu ve yakın ülkelerden Suriye'ye giriş yaptığı konusunda uyarılar yaptı. Ancak, yalnızca DAEŞ saflarına katılan yabancı terörist savaşçılar gündeme gelirken, İran ve Lübnan başta olmak üzere başka ülkelerden gelen güçler gözardı edildi.

Başbakanlık Kamu Diplomasisi Koordinatörlüğü'nden edinilen bilgiye göre, yabancı terörist savaşçıların Türkiye'ye giriş yaparken yakalanmaları, öncelikli hedef olarak belirlendi.

Türkiye, yabancı terörist savaşçılarının Suriye'ye geçişini engellemek adına bir dizi önlem aldı.

-Risk Analiz Birimleri kuruldu

Suriye'deki terör örgütlerine katılmak isteyen yabancı terörist savaşçıların Türkiye'ye giriş yaparken yakalanmaları amacıyla gümrük kapılarında ve ülke içinde ulaşım merkezlerinde emniyet istihbarat, terörle mücadele ve kaçakçılık şubelerinin ortak çalışmasıyla Risk Analiz Birimleri kuruldu.

Şüpheli bulunan 3 binden fazla yabancı ülke vatandaşı Risk Analiz Birimlerince sorgulandı. Bu kişilerden bin kadarına giriş izni verilmezken, ülke içinde tespit edilen 300'den fazla şahıs hakkında sınır dışı işlemi gerçekleştirildi.

-108 ülkeden 16 bin kişinin ülkeye girişi yasaklandı

Yabancı terörist savaşçıların Türkiye'ye girişlerinin engellenmesi amacıyla 2011 yılında tahdit listesi oluşturuldu.

108 ülkeden yaklaşık 16 bin kişinin Türkiye'ye girişleri yasaklandı. Listede bulunanların yüzde 50'si Kuzey Afrika ve Orta Doğu kökenliyken, yasaklıların yüzde 23'ü ise Kuzey Amerika ve Avrupa ülkelerinin vatandaşları olduğu öğrenildi. Listede bulunanların yüzde 23'ünün ise Doğu Avrupa ve Asya kökenli olduğu belirlendi.

Yasal yolla girenler de takibe alındı

Türkiye'ye yasal yollardan giren yabancı terörist savaşçıları engellemek adına güvenlik güçleri de çeşitli önlemler aldı.

83 ülkeden bin 600'den fazla şahıs, yabancı terörist savaşçı şüphesiyle Türk topraklarında yakalanarak sınır dışı edildi. 2014 yılında bu sayı 520 civarındayken, 2015 yılının ilk yarısında bu sayı 570'e ulaştı.

-Sınıra hendek, tel, set, duvar, aydınlatma

Türk Silahlı Kuvvetleri, yabancı terörist savaşçıların Türkiye'den çatışma bölgesine geçişlerinin engellenmesi amacıyla ek fiziki sınır güvenliği önlemleri alıyor.

Bu çerçevede, 365 kilometre hendek, 70 kilometre toprak set, 7 kilometre beton duvar ve 22 kilometre akordeon engel inşa edildi. Sınır hattındaki 145 kilometrelik tel engel yenilenirken, buna 90 kilometre yeni tel engel eklendi. Devriye faaliyetlerinin etkin olarak icra edilebilmesi için sınırın 270 kilometrelik bölümü aydınlatıldı, bin 280 kilometrelik devriye yolu ıslah edildi.

-Sınıra personel ve araç takviyesi

Türkiye, yabancı terörist savaşçıları engellemek için Suriye sınırına personel ve araç takviyesi de yaptı.

Mevcut durumda, Türkiye'nin sınırlarını koruyan toplam 40 bin askerin yüzde 50'si, Suriye sınırında görev yapıyor. Sınır güvenliği önlemleri kapsamında hudutlarda görev yapan Taktik Tekerlekli Zırhlı Araçların (TTZA) yarısı, insansız hava araçları (İHA) ve insanlı keşif uçaklarının (İKU) yüzde 90'ı Suriye sınırında görevlendirildi.

-Sınırda 100 bini aşkın kişi yakalandı

Alınan bu etkin önlemler çerçevesinde, 1 Ocak 2014- 15 Temmuz 2015 tarihleri arasında  Türkiye-Suriye sınırında yasa dışı sınır geçişi sırasında, toplam 102 bin 232 kişi yakalandı. Bunlardan 724'ü,  üçüncü ülke vatandaşı yabancı savaşçı şüphesi taşıyor.

-Türkiye'nin Avrupa ülkelerinden beklentisi

Yabancı terörist savaşçıların Suriye'de faaliyet gösteren terör örgütlerine katılımının engellenmesi için kaynak ülkelerin terör şüphelisi vatandaşlarıyla ilgili istihbarat paylaşımı yapması gerekiyor. Dünyanın en turistik altıncı ülkesi olan Türkiye'yi yılda ortalama 38 milyon turist ziyaret ediyor.

Ülkeye yasal yollardan giriş yapan yabancı ülke vatandaşlarının tamamının takip edilmesi teknik olarak mümkün görünmüyor. Böyle bir takibi kişisel özgürlüklere de aykırı bulan Türkiye, Avrupa ülkelerinden, Türk yetkililerle isim ve veri paylaşımında daha aktif olmalarını bekliyor. Geçmişe nazaran bu alanda bir iyileşme sağlandığı belirtiliyor.

-Sığınmacılar için "Açık kapı politikası

2011 yılından itibaren sivillere yönelik "açık kapı politikası"nı devam ettiren Türkiye, temmuz 2015 itibariyle 1 milyon 800 bin Suriyeli ve 200 bin Iraklı sığınmacıya ev sahipliği yapıyor.

Türkiye'de  "Geçici Koruma Statüsü" kapsamında bulunan Suriyeli ve Iraklı sığınmacıların biyometrik kayıtları oluşturuluyor. Bu kayıtları yaptırarak tanıtma kartı alan sığınmacıların tamamı, sağlık ve eğitim gibi kamu hizmetlerinden ücretsiz yararlanıyor.

Türkiye Cumhuriyeti kimliği olmayan tanıtma kartına sahip sığınmacılar, oy vermek gibi Türk vatandaşlarına mahsus haklardan yararlanamıyor. Geçici Koruma Statüsü kapsamında olan sığınmacılar, Türkiye'de çalışma hakkına da sahip değiller.

Türkiye'nin "açık kapı politikasında" herhangi bir değişiklik yaşanmazken, Suriye'de yaşanan çatışmalar ve şiddet olayları nedeniyle sınır kapılarından geçişler geçici olarak kısıtlanabiliyor.

-24 bin yabancı terörist savaşçı

Irak ve Suriye'de, DAEŞ saflarında, Irak ve Suriyelilere ilaveten 24 bin yabancı terörist savaşçının olduğu tahmin ediliyor. DAEŞ'in toplam mevcudunun ise 40 bin ila 70 bin arasında değiştiği kaydediliyor.

Bu yabancı terörist savaşçıların büyük bir bölümünün ise Avrupa ülkelerinden olması dikkat çekiyor. Avrupa'da radikalleşmeyi önleyecek tedbirlerin alınmaması, entegrasyon sorunları ve şüphelilerin sınır dışı seyahatlerinin engellenmemesi, Avrupalı katılımcıların sayısını yükseltiyor.

Temmuz 2015 itibariyle DAEŞ terör örgütüne katılan, geri dönen veya ölen Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının sayısının bin ile bin 300 arasında olduğu belirtiliyor.