"Yargı Paketleri: Hak ve Özgürlükler Açısından Bir Değerlendirme" Raporu

TESEV Demokratikleşme Programı Koordinatörü Hande Özhabeş, "Adil yargılanma hakkı açısından en önemli değişikliklerden biri, anadilde savunmanın tanınmış olmasıdır" dedi.

Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakfı (TESEV), demokratikleşme programı olarak, "Yargı Paketleri:  Hak ve Özgürlükler Açısından Bir Değerlendirme" raporunu merkezinde düzendiği basın toplantısıyla açıkladı.

TESEV Demokratikleşme Programı Koordinatörü Hande Özhabeş, açıkladığı raporda, AK Parti hükümeti tarafından 2011 yılından bu yana hazırlanan dört yargı paketini hak ve özgürlükler bağlamında değerlendirildiğini anlattı. Özhabeş, raporda, birçok kanun maddesinde değişiklik getiren dört yargı paketinin, düşünce ve ifade özgürlüğü, kişi özgürlüğü ve güvenliği, adil yargılanma hakkı ile ceza infaz sistemine etki eden maddelerinin ele alındığını ve değerlendirildiğini söyledi. Özhabeş, yargı paketleri ile değişikliğe konu olan maddelerin, değişiklik ihtiyacını doğuran sorun ve uygulamaların, paketlerin getirdiği çözüm önerilerini ve bu çözüm önerilerine ilişkin eksiklik ve kazançların raporda yer aldığını belirtti.

TESEV raporunun amacının yargı paketini ilgilendiren maddelere ilişkin sorunları, paketlerin getirdiği çözüm ve bu çözüme ilişkin eksiklik ve kazanımları değerlendirmek olduğunu belirten Özhabeş, şu açıklamalarda bulundu:

"Yargı paketleri ile düşünce ve ifade özgürlüğü açısından getirilen değişiklikler temel olarak dörde ayrılalabilir. Bunlardan biri, cebir ve şiddet kriteri. Türk Ceza Kanunu (TCK) ve Terörle Mücadele Kanunu'nda (TMK) uygulamada ifade özgürlüğünü engel teşkil eden maddelere, 'cebir, şiddet veya tehdit içeren yöntemleri meşru gösterecek ve bu yöntemlere başvurmayı teşvik edecek' kriterleri getirildi. Bu değişiklikler ifade özgürlüğünü genişletici değişiklikler olarak raporda yayınladık. Adil yargılanma hakkı açısından paketleri değerlendirildiğinde, adil yargılanma hakkını ihlal eden uygulamalar, esas olarak terör suçundan yargılanan kişilerin davalarında görüldüğü tespitinde bulunduk. Bu nedenle paketlerde en kapsamlı değişiklikler TMK'da yapıldı."

Anadilde savunma

"TMK'da adil yargılanma hakkını ihlal eden bazı maddeler kaldırıldı" diyen Özhabeş, yeni paketle beraber, özel görevli ağır ceza mahkemelerinin kaldırıldığını yerine Bölge Ağır Ceza Mahkemelerinin kurulduğunu söyledi. Anadilde savunma hakkının yargı paketinde yer almasının önemli bir değişiklik olduğunu vurgulayan Özhabeş, "Adil yargılanma hakkı açısından en önemli değişikliklerden biri anadilde savunmanın tanınmış olmasıdır. Düzenleme, kişilerin kendilerini daha iyi ifade edebildiği dilde savunma yapmalarını mümkün kılıyor. Ancak kanunun düzenleme şekline baktığınızda, bu düzenlemenin son derece yetersiz olduğunu söylemek gerekiyor. Çünkü birtakım kısıtlamalar var. Çünkü bu haktan faydalanabilecek kişiler tercüman masraflarını kendileri ödemeleri sözkonusu. Ayrıca hakkın kullanımı sadece yargılamanın kovuşturma aşaması ile sınırlandırılmaya tabi tutulmuş. Dolayısıyla hakkın bu şekilde aşamalı tanınması hakkın özünü ihlal ettiği tespitinde bulunmak mümkün" diye konuştu.

Toplantıya katılanlar arasında TESEV Demokratikleşme Programı Direktörü Özge Genç, Hukukçu Naim Karakaya, Adalet Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Kenan Özdemir yer aldı. - İstanbul