"Yazma ve okuma sanatı engelleri kaldırır"

Arjantinli yazar ve çevirmen Alberto Manguel, "Yazma ve okuma sanatı, zaman ve mekandan oluşan engelleri ortadan kaldırır." dedi.

Yapı Kredi Kültür Sanat - Loca'da, şair Güven Turan yönetiminde "Kelimeleri okumak, imgeleri okumak" başlıklı söyleşi gerçekleştirildi.

"Yabancı Bir Ülkeden Haber Geldi", "Borges'in Evinde", "Okumalar Okuması", "Hayali Yerler Sözlüğü", "Kelimeler Şehri" ve "Merak" gibi kitaplarıyla tanınan Manguel, söyleşi öncesinde kitaplarını imzaladı.

Söyleşide okurlarına hitap eden Manguel, okumanın keşfinin çok eski zamanlara dayandığını belirterek, binlerce yıl önce Mezopotamya'da kilden oluşan bir tablet üzerine yazılan mektupları anlattı.

"Yazma ve okuma sanatı, zaman ve mekandan oluşan engelleri ortadan kaldırır." diyen Manguel, okumanın sonu olan bir şey olmadığını, bir kez okunan yazıların tekrar tekrar defalarca okunabileceğini söyledi.

Manguel, herkesin sürekli okuduğu yazarların bulunduğunu ve okumanın getirdiği sonsuzluğun okuyucuyla birlikte olduğunu ifade etti.

"Yeniden okumak, kelimelerden öteye geçmektir"

Okumayı sağlayan kelimeler olmasaydı bu sonsuzluğun da mümkün olamayacağını ifade eden Manguel, "Yeniden okumak, kelimelerden öteye geçmek anlamına gelir." diye konuştu.

Fransa'dan ayrılıp Newyork'a yerleşince Arjantin'deki devlet kütüphanesinin yöneticiliği için kendisine teklif geldiğini anlatan Manguel, bu görev için 15 yıl aradan sonra ülkesine geri döndüğünü söyledi.

Bir yıl boyunca bu göreve devam ettiğini belirten Manguel, "Görevi reddetmek küstahlık olur diye düşündüm. Olağanüstü bir deneyim değildi. Arjantin siyasetinin ve bürokrasinin tam göbeğindeydim. Siyasete dışarıdan bakarsanız korkunç, içeriden bakarsanız daha da korkunç." değerlendirmesini yaptı.

Manguel, tablolar, kitaplar ve imgelere ilişkin okumalarının sorulması üzerine şunları kaydetti:

"Resimleri okumadan yaşayamazsınız. Tabloları her zaman okurum, resimleri, imgeleri, kitapları da okurum. Bizler okuyan hayvanlarız, dünyadaki imgeleri, resimleri, heykelleri okuruz. Tarihte bazı dönemlerde imgelerin yasaklanması istenmiş. Hayata dair imgeler oluşturmanın sadece tanrıya mahsus olduğu düşüncesiyle, bunu bir küstahlık olarak görmüşüz."

Kelimeleri okumakla imgeleri okumak arasındaki benzerliklere ve farklılıklara da değinen Manguel, soyut izlenimciliğe, Osmanlı'daki hüsnü hat sanatına, Doğu mimarisindeki geometrik şekil ve imgelere bakarak hikaye, anlatı ve öyküsü olmayan bir imge oluşturma imkanını incelemeye çalıştığını ifade etti.