Yine Dozer

Türkiye, Avustralya ve Yeni Zelenda hükümetlerinin aldığı karara rağmen, Çanakkale Şehitliği’ne yine buldozer girdi.

Çanakkale 1915 kitabının yazarı, "Mehmet Ákif, ’Gökten ecdad inerek öpse o pak alnı değer’ demişti Çanakkale şehitleri için. Ecdad hakikaten gökten inerse, buldozerlerle parçalanmış kafatasları arasında öpülecek alnı bulmakta bir hayli zorlanır" dedi.

BUNDAN üç buçuk yıl önce Anzak Koyu’nda yapılan ve bütün dünyayı ayağa kaldıran otopark düzenlemesi sırasında ortaya saçılan şehit kemiklerinin fotoğrafı hafızalardan silinmemişken, şimdi de yol genişletme çalışmaları yüzünden benzer bir durum yaşanıyor. Bu kez, Arıburnu sırtlarında yolu genişletmek için buldozerler dolaşıyor ve tarihte en sıcak çatışmaların yaşandığı bu bölgeyi altüst ediyor. Yıllardır Çanakkale üzerine çalışan ve "Çanakkale 1915" kitabıyla hem Türkiye’de, hem de Avustralya’da büyük ilgi gören Boğaziçi Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Haluk Oral, şaşkınlık ve üzüntü içinde şunları söylüyor: "Mehmet Ákif, ’Gökten ecdad inerek öpse o pak alnı değer’ demişti Çanakkale şehitleri için yazdığı o ünlü şiirinde. Bir dün ecdad hakikaten gökten inerse, buldozerlerle parçalanmış kafatasları arasında öpülecek alnı bulmakta bir hayli zorlanır."

Ankara- Bolu yolu gibi Gazeteci Gürsel Göncü ile birlikte yazdıkları "Siperin Ardı Vatan" kitabından tanıdığımız Şahin Aldoğan ise Anzak Koyu’na otopark yapılması tartışmaları sırasında, Avustralyalıların itirazı üzerine bundan sonrası için çözüm arandığını hatırlatarak şöyle konuştu: "O zaman her üç ülkenin yetkilileri ile birlikte tarihçiler oturdu ve konuştu. Orada, tarihçilere danışılmadan bölgede hiçbir değişiklik yapılmaması için karar alındı. Herhangi bir değişiklik planından önce de, buldozerlerden önce bölgeye tarihçilerin girmesine karar verildi. Ama bu sefer de görüldü ki bu kimsenin umurunda değil. Kepçe operatörleri, sanki Ankara-Bolu otoyolunda çalışırmış gibi pervasızca kazıyorlar ortalığı. Savaş alanında böyle çalışıldığı nerede görülmüş Allah aşkına?"

Artık birlikte yatmıyorlar 1915’te Çanakkale’de bir akrabasını kaybettiği için bölgeye özel bir ilgisi olan ve beş yıldır Eceabat’ta yaşayan Avustralyaı yazar Bill Sellars ise Atatürk’ün ünlü "Sizler Mehmetçikle yan yana, koyun koyunasınız. Burada dost bir vatanın toprağındasınız. Huzur ve sükûn içinde uyuyunuz" sözlerini hatırlatarak, "Ne yazık ki, bu günlerde Arıburnu cephesinde huzur ve sükundan pek söz edilemez. ’Kanlarını döken’ Türk, Avustralyalı ve Yeni Zelandalı kahramanların en azından bir kısmı artık ’dost bir vatanın toprağında’ yatmıyor" dedi. Sellars, yarımadanın her yanında "Tarihe Saygı" yazan tabelalar bulunduğunu vurgulayarak, "Ama görünüşe göre hiçbir yetkili, bu tabelalar okumamış bile" diye konuştu.

Tarihe saygılı bir genişletme

Çanakkale Valisi Orhan Kırlı, yarımadada mevcut karayolunun Çanakkale Savaşları’nın 94’üncü yıldönümü törenleri için bölgeye akın edecek ziyaretçilerin oluşturacağı trafiğe hazırlandığını, bunun için de kış bakımının yapıldığını söyledi. Vali Kırlı, şöyle konuştu: "Anzak Koyu kavşağından başlayıp, Conkbayırı’na dek uzanan yaklaşık dört kilometrelik yol, doğal dokuya zarar verilmeden kış bakımına alındı. Bu bakım aynı zamanda, bu yıl asfaltı yenilenen ve bu sırada kot farkı oluşan bölümleri, asfalt seviyesine indirmeyi hedefledi. Yolda bulunan kot farkı kazalara neden olabileceğinden, güvenli trafik akışını sağlanması için bu çalışma başlatıldı. Kış mevsiminin de gözönüne alınmasıyla, şehitliklere ve tarihi savaş alanlarına ulaşımı sağlayan yolda yer yer, tarihi doku zarar görmeden, tarihe saygı çerçevesinde genişletme de yapılıyor."