Yemen'de insani dramın yeni adresi: Kuşatma ve çatışmaların odağındaki "Abdiyye"

Yemen'in Marib iline bağlı Abdiyye ilçesinde İran destekli Husiler ile hükümet güçleri arasında bir aydan bu yana devam eden şiddetli çatışmalar, kuşatma altında insani yardımlardan mahrum 35 bin sivilin yaşam koşullarını günden güne zorlaştırıyor.

Bölgesel ve uluslararası kamuoyunun da gözlerini çevirdiği Abdiyye, Yemen'de son dönemde yaşanan en büyük insani dramlardan birine sahne oluyor.

Yemen'de hükümetin en önemli kalelerinden biri olan ve Savunma Bakanlığı karargahının yanı sıra petrol ve doğal gaz yataklarının bulunduğu Marib'i ele geçirmek isteyen Husiler, Şubat 2021'den bu yana bölgeye yönelik saldırılarını artırdı.

Husiler, 17 Ekim'de Marib'in yaklaşık 90 kilometre güneyinde yer alan Abdiyye'nin merkezini ele geçirdiğini duyurdu. Ancak Yemen ordusu bu iddiayı yalanlayarak, bölgede "vur-kaç" seklinde çatışmaların devam ettiğini açıkladı.

Yemen hükümeti ve Birleşmiş Milletlere bağlı kurumlar, Husileri, Abdiyye'de 35 binden fazla sivili kuşatma altında tutarak ilçeye yiyecek, ilaç ve her türlü insani yardım girişini engellemekle suçluyor.

Abdiyye ilçesinin önemi

Abdiyye, El-Cuba ve Sarvah ilçelerine nispeten Marib ilinin merkezine daha uzak bir noktada bulunmasına rağmen Husilerin il merkezine yönelik saldırıları için adeta "manevi bir destek" oldu.

Abdiyye, aralarında Ekim 2016'da Husilerle girdiği çatışmada öldürülen Tümgeneral Abdurabbu eş-Şeddadi'nin de bulunduğu Yemen ordusunun önde gelen askeri komutanlarının kalesi olması hasebiyle de sembolik bir önem taşıyor.

Husilerin Abdiyye'ye ilerleyişi

Husilerin Beyda ilini ve Şebve'nin bazı bölgelerini kontrol altına alması, milislerin 7 yıldır ülkedeki çatışmalardan nispeten uzak kalan Abdiyye ilçesine ilerleyişini hızlandırdı.

Husiler, ordu güçleriyle girdikleri çatışmaların ardından 22 Eylül'de Marib'in doğusunda yer alan Abdiyye'ye mücavir Harib beldesini ele geçirdi.

Hükümet güçlerinin geri çekilmesinden faydalanan Husiler, Abdiyye'ye ulaşmak için saldırılarına devam etti ve çevresini kuşatarak ilçede boğucu bir abluka uygulamaya başladı.

Yemen ordusu, Husilerin tüm çıkışları ve çevre ilçeleri kontrol etmesi nedeniyle Abdiyye'deki güçlerine ekipman ve silah tedariki sağlayamadı.

İlçede 35 bin kişilik insani trajedi

Yemen hükümeti ve BM kurumlarına göre, Husilerin Abdiyye'de uyguladığı kuşatma 35 binden fazla sivilin yaşadığı ilçede büyük bir insani trajediye yol açtı.

Yerel ve uluslararası kurumlardan yapılan açıklamalara göre, insani yardımların girişine izin verilmeyen Abdiyye, füze ve ağır silahlarla düzenlenen saldırılara hedef oluyor.

Abdiyye "afet bölgesi" ilan edildi

Yemen Haklar ve Özgürlükler Ağı, 23 Eylül-13 Ekim tarihlerinde Husilerin Abdiyye'deki yerleşim yerlerine düzenlediği bombardımanlarda 9 sivilin öldüğünü, 123 sivilin yaralandığını duyurdu.

Yemen hükümeti de bu dönemde BM ile ilgili kurumlara "Abdiyye'deki 35 bin sivilin kurtarılması için acil müdahale ve Husilere baskı yapılması" çağrısında bulundu.

Yemen sağlık kurumları da 14 Ekim'de Husilerin saldırılarına hedef olan Abdiyye ilçesini "afet bölgesi" ilan etti.

Arap koalisyonundan Husi mevzilerine yoğun hava saldırıları

Yemen hükümetini destekleyen Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyon güçleri, Husilerin ilerleyişini engellemek için Abdiyye çevresinde milislere ait mevzilere hava saldırıları düzenledi.

Koalisyonun gün aşırı yaptığı açıklamalarda bölgeye düzenlenen onlarca hava saldırısında yüzlerce Husi milisin öldürüldüğü bildirildi.

Ancak hükümet güçlerine sağlanan bu hava desteği, kara tedarikinin tamamıyla kesilmesi nedeniyle yeterli olmadı.

ABD'nin "Marib'e saldırılar durdurulsun" çağrısı

Husilerin "Abdiyye'yi ele geçirdiklerini" açıklamasının ardından ABD, Husilere "saldırıların durdurulması, insani yardımlar ve siviller için güvenlik koridoru açılması" çağrısında bulundu.

ABD Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, Husilerin Marib'e yönelik saldırısı kınandı. Açıklamada, söz konusu saldırıların sivillerin hayatını açıkça hiçe saydığı ifade edilerek, Husilere "saldırıların durdurulması, insani yardımlar ve sivillerin geçişi için güvenlik koridorlarının açılmasına izin verilmesi" çağrısı yapıldı.

Husilerden ABD'nin çağrısına ret

Husiler ise ABD'nin çağrısını reddettiğini duyurdu.

Husilerin Sözcüsü Muhammed Abdusselam, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, "ABD'nin savaşçılar için güvenlik koridoru açılması talebinin, Abdiyye'de mağlup edilen ve ilçeden temizlenen El Kaide ile DEAŞ unsurlarıyla bağlantılı olduğunu" ileri sürdü.

Barışı desteklediğini iddia eden ABD'nin Marib'de El Kaide ile DEAŞ'ın son sığınaklarına yaklaşıldıkça sesinin yükseldiğini öne süren Abdusselam, ABD'yi Yemen'de ve tüm dünyada barışın düşmanı olmakla suçladı.

Yemen'deki iç savaş

Uzun süredir siyasi istikrarsızlığın hüküm sürdüğü Yemen'de İran destekli Husiler ile hükümete bağlı güçler arasında çatışmalar yaşanıyor.

Husiler, Eylül 2014'ten bu yana başkent Sana ve bazı bölgelerin denetimini elinde bulundururken, Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyon güçleri ise Mart 2015'ten bu yana Husilere karşı Yemen hükümetine destek veriyor.

BM'ye göre, dünyanın en büyük insani krizlerinden birinin yaşandığı Yemen'de nüfusun yüzde 80'i insani yardım ve korumaya ihtiyaç duyuyor.