Türkiye Bankalar Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Aydın

Türkiye Bankalar Birliği (TBB) Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Aydın, bankacılığın en önemli kaynağını oluşturan mevduat faiz oranları düştükçe kredi faiz oranlarının da düşeceğini belirterek, sektörün de daha düşük bir faiz ortamında çalışmak istediğini söyledi.

Aydın, TBB'nin 60. Genel Kurul Toplantısı'nda yaptığı konuşmasında, son iki yılda iç ve dış kaynaklı öngörülmedik çok sayıda faktörün neden olduğu ciddi zorluklar yaşandığını söyledi.

Bu süreçte ekonomik faaliyetin desteklenmesi ve büyümenin hızlandırılması amacıyla kamu-özel, finans-reel sektör iş birliğinde tüm kesimlerin ortak bir çaba gösterdiğini anlatan Aydın, geçen yıl alınan önlemlerin faydalarının son çeyrekte görüldüğünü belirtt

Hüseyin Aydın, ekonomi politikası araçlarının hem arzı hem talebi aynı anda etkilemeye yönelik kullanıldığına değinerek, bankacılık düzenlemelerinde yapılan değişiklikler, Hazine destekli Kredi Garanti Fonu (KGF) kefaletiyle sağlanan kredi limitlerinin yükseltilmesi, KOSGEB tarafından faiz desteği sağlanan kredi imkanının arttırılması ve ticari işlemlerde taşınır mal rehini düzenlemelerinin kredi iştahını olumlu yönde etkilediğini ifade etti.

Hüseyin Aydın, yaşanan tüm diğer olumsuzlukların, ekonominin ve onun önemli bir unsuru olan bankacılık sektörünün öngörülmedik tehditlere dayanıklılığının canlı bir stres testi olduğunu belirterek, şöyle devam etti:

"Türkiye siyasi, sosyal veya ekonomik alanda, nereden ve ne zaman gelirse gelsin şoklara dayanıklı olduğunu ve sorunların üstesinden gelebileceğini bir daha gösterdi. Bankacılık sektörü de zorlukların farkında olarak büyümenin sürdürülmesine destek verdi. Kredilendirilebilir durumda olan müşterilere yeni finansman veya yapılandırma yoluyla kaynak sağlamak için imkanlarını zorladı."

"Bankacılık sektörü sağlıklı bir kredi portföyüne sahip"

Nisan 2017 itibariyle sabit kurlarla ve yıllık bazda krediler yüzde 16 arttığı bilgisini veren Aydın, "Kurumsal krediler yüzde 18, bireysel krediler ise yüzde 13 büyüdü. Kredilerdeki artış sayesinde ekonomik faaliyet canlandı, sorunlu kredi oranı artışı durdu, hatta oran sınırlı da olsa aşağıya geldi. Kredi kartları ve tüketici kredilerinde taksit sayısındaki artış sayesinde bireysel müşterilerin ödeme performansında iyileşme oldu. Takibe düşen bireysel müşteri sayısı azaldı. Çeklerde karşılıksız çıkma oranı düşmüş, protestolu senet miktarı düştü." değerlendirmesinde bulundu.

Aydın, Mart 2017 verilerine göre mevduat ve öz kaynakların toplamından daha fazlasının kredilere atfedildiğine işaret ederek, sektörün bilanço büyüklüğünün 2,9 trilyon liraya ulaştığını, toplam aktiflerin GSYH'ye oranının da yüzde 108 yükseldiğini söyledi.

Bilanço içinde kredilerin payının yüzde 64, menkul kıymetler portföyünün payının ise yüzde 13 olduğu bilgisini veren Aydın, "Bankacılık sektörü aktiflerinin yüzde 77'si doğrudan ekonomik faaliyetin finansmanı amacıyla girişimcilere, bireylere ve Türkiye Hazinesi'ne kullandırıldı Kredilerin milli gelire oranı yüzde 70 düzeyindedir." dedi.

Aydın, bankacılık sektörünün çok geniş bir yelpazeye yayılan sağlıklı bir kredi portföyüne sahip olduğunu vurgulayarak, "Bireysel krediler iç talebin sürdürülmesi ve KOBİ'lerin faaliyetleri açısından önemli bir işleve sahip. Kurumsal krediler içinde imalat sanayinin payı yüzde 24, ticaretin payı yüzde 20, inşaatın payı yüzde 11, enerjinin yüzde 9, lojistik sektörünün ise yüzde 7'dir. Proje finansmanı amacıyla kullandırılan nakit kredi miktarı 242 milyar liraya ulaştı." görüşlerini aktardı.

Merkez Bankasının bankalara verdiği fonun 100 milyar civarında ve sektörün kaynaklarının yüzde 3'ü kadar olduğunu aktaran Aydın, Mart 2017 itibarıyla mevduatın yüzde 55'i Türk lirası, yüzde 45'i ise yabancı para olduğu bilgisini verdi.

"Mevduatın büyümesi yavaş"

Aydın, kredi riskinin geçmişe göre ve diğer ülkelerle karşılaştırıldığında makul bir düzeyde seyrettiğini bildirdi.

Nisan 2017 verilerine göre tahsili gecikmiş alacakların kredilere oranının yüzde 3,2 olduğunu belirten Aydın, "Bu oran kurumsal kredilerde yüzde 2,9, bireysel kredilerde yüzde 4,3 düzeyindedir. KOBİ'lerde tahsili gecikmiş alacak oranı yüzde 5 düzeyinde olmuştur." dedi.

Aydın, 2016 sonunda yapılandırma tutarının 65 milyar liraya ulaştığını kaydederek, yeniden yapılandırma yapılan kredilerin en kötü şartlarda bile yüzde 80'inin mutlaka ödendiğini söyledi.

Aydın, 2012 yılında kredilerin yüzde 33'i bireysel müşterilere verilirken, bu oran nisan 2017'de yüzde 23'e gerilediğini, 2012 yılında kredilerin yüzde 67'si kurumsal müşterilere kullandırılırken, bu oranın nisan 2017'de yüzde 77'ye çıktığını söyledi.

Mevduatın büyümesinin yavaş olduğunu aktaran Aydın, "Bu durumda kredi artışının sürmesi için Hazine'nin itfanın altında bir oranla borçlanmaya devam etmesi yanında, sermaye piyasalarından veya dış piyasalardan kaynak bulunması gerekiyor. Para politikası imkanlarının sınırlı olduğunun da farkındayız." ifadelerini kullandı.

"Daha düşük bir faiz ortamında çalışmak istiyoruz"

Aydın, kaynak çeşitliliğinin artırılması bakımından mevduat dışı kaynakların artmasının olumlu bir gelişme olarak değerlendirilebileceğini dile getirdi.

Hüseyin Aydın, karlılığın, üstlenilen risklerle ilişkili olarak öz kaynakların büyümesine katkıda bulunacak düzeyde olmasına hassasiyet gösterilmesinin önemli olduğunu bildirdi.

Faiz oranlarının bankalar tarafından değil rekabet koşullarında piyasa tarafından belirlendiğine dikkati çeken Aydın, bankaların en önemli kaynağını oluşturan mevduat faiz oranları düştükçe kredi faiz oranlarının da düşeceğini anlattı.

Aydın, bankacılık sektörünün de daha düşük bir faiz ortamında çalışmak istediğini belirterek, "Enflasyonun gerilemesine, kaynak maliyetinin, aracılık yüklerinin, risk priminin düşmesine ve ölçek büyüdükçe operasyon maliyetinin azalmasına bağlı olarak kredi faiz oranlarının kalıcı olarak düşmesi bizlerin de arzu ettiği bir durumdur." dedi.

- "Son 5 yılın en iyi 4 ayını geçirdik"

Hüseyin Aydın, Hazine teminatı ve KGF kefaleti ile kullandırılan kefalet limitinin 250 milyar liraya çıkarılmasının olağanüstü bir dönemde kredi arzına ve talebine önemli bir katkı sağladığını söyledi.

Büyümenin sürdürülmesi ve çarkların dönmesi açısından önemli katkılar sağlandığına değinen Aydın, geçen yıl alınan önlemlerin faydalarının son çeyrekte görüldüğünü ifade etti.

Bu tür uygulamaların "sihirli değnek" olmadığını ifade eden Aydın, şöyle konuştu:

"Resmi bütünüyle görmek önem arz ediyor. Kredi büyümesi kadar önemli bir konu kaynak kısıtıdır. Kısa sürede hızlı kredi büyümesinin kaynaklar üzerinde bir baskı oluşturduğu aşikar. Bankaların kredilerin finansmanında kullanılacak kaynakları da sağlıklı olarak bulmak sorumlulukları var. Kullandırılan kredilerin doğru alanlarda kullanıldığını, büyümeye ve istihdam artışına destek olacağına inanıyoruz."

Hüseyin Aydın, son 5 yılın en iyi 4 ayını geçirdiklerini, bankacılık sektörünün büyüklüğünün milli gelirden daha hızlı artacağını beklediklerini kaydetti.

"Bu ülkenin siyaseti de ekonomisi de yüksek şoklara dayanıklıdır"

Türkiye'de bankacılık sektörünün toplam aktiflerinin milli gelire oranının gelişmekte olan ülkeler ortalamasına oldukça yakın konumda bulunduğunu aktaran Aydın, ülkede kaynak toplama ve kredi sağlama işlevinin büyük ölçüde bankacılık sektörünün üzerinde olduğuna değindi.

Yakın geçmişe göre belirsizliklerin daha az olduğu bir dönemde olunduğunu ifade eden Aydın, "Geleceğe daha ümitli bakıyoruz. Küresel toparlanmanın ivme kazanması sayesinde dış talebin olumlu katkısı büyümeyi ve istihdamı hızlandırarak ekonomiye güç katacaktır." diye konuştu.

Türkiye'nin büyümede yüzde 4'lere ulaşacağını, ardından yüzde 5'lerin de görüleceğini aktaran Aydın, "Bu ülkenin siyaseti de ekonomisi de yüksek şoklara dayanıklıdır." dedi.