Üstün Yetenekli Çocuklar

üstün zekalı çocuklar, yaratıcılık, sanat, liderlik veya özel akademik alanlarda diğer yaşıtlarına göre yüksek düzeyde motivasyon, performans ve görev sorumluluğu gösteren ve bu tür yeteneklerini geliştirmek için uygun imkanlara gereksinim duyan çocuklardır.

Zeka toplam değeri 110-120 olanlar parlak, 120-130 değeri üstün, 130-200 ve üzeri değeri dahi çocuklardır. Türkiye üstün insan potansiyelinin oldukça fazla olduğu, fakat bunun yeterince değerlendirilemediği ülkelerden biri olduğunu belirten TüYçEV (Türkiye üstün Yetenekli çocuklar Eğitim Vakfı), üstün yetenekli çocuklara destek ve yardımcı olmak amacıyla kurulmuş bir kurum. TüYçEV'in verdiği bilgilere göre, nüfusun %2-3 aralığına bakıldığında, her yaş grubunda bir üstün var. Ayrıca, her çocuğun bir yeteneği var ve bu konuda eğitim gerektiğini söylüyorlar.

üstün yetenekli çocukların ayırt edici özellikleri

1. Kolaylıkla kavram oluşturabilirler. Kavram, soyut düşüncenin temelini oluşturur.

2. Zihinsel açıdan erken gelişirler ve ortalama çocuklardan çok daha çabuk öğrenirler.

3. Sürekli soru sorarlar, meraklıdırlar. öğrenme ve bilgiye açlık duyarlar.

4. öğrenirken çözüme genellikle mantıksal değil, sezgisel yaklaşırlar.

5. çeşitli alanlarda özel yetenekleri vardır. Geniş ve derin ilgi alanlarına sahiptirler.

6. İlgi alanlarına dikkatlerini yoğunlaştırarak yoğun motivasyon gösterirler.

7. Düşünceleri akıcıdır. Bir alanda öğrendiği konuyu diğer alanda balantı kurarak çözerler.

8. Karmaşık ve zor problemlerden hoşlanırlar ve onları kolaylıkla çözerler.

9. Orjinal, yaratıcı ve girişkendirler.

10. Sorumluluk duyguları gelişmiştir. Kendilerine güvenirler ve kolaylıkla sorumluluk alabilirler.

11. Başkalarıyla kolayca işbirliği yapabilirler.

12. Yeni ve değişik durumlara kolayca uyum gösterirler.

13. Genellikle yetişkinlerle iletişime girmeyi tercih ederler.

üstün yetenekli çocukların olumsuz sayılabilecek özellikleri

1. Sosyal ve duygusal etkilere çok açıktırlar.

2. Bazı alanlarda yaşıtlarından çok üstün olmalarına karşın, bazı alanlarda yaşıtlarından geri kaldığı görülür.

3. Akademik başarıları çok iyi olmalarına karşın, bazen özgüven eksiliği gösterirler.

4. özgüven eksikliğinden psikosomatik belirtilere raslanır.

5. Görsel sanatlarda yetisi olan çocukların dil sorunları oldukça sık görülür.

6. Hayal güçleri çok güçlü olduğundan hayal ile gerçek yaşamı karıştırabilirler.

7. çok çabuk kavrayıp anladıklarından öğrenim hayatlarında sıkılma sorunları olur.

8. Yaşıtları ile iyi iletişim kuramama problemlerinden arkadaşları arasında

dışlanmışlık hissi duyarlar.

üstün çocukların eğitimi

TüYçEV Başkanı Funda Ardıç, üstün yetenekli çocukların yetişmesinde ailelere ve eğitimcilere çok görevler düştüğünü söylüyor. Bu çocuklara gerekli koşulların sağlanması gerektiğini ve yönlendirilmeye ihtiyaçları olduğunu belirtiyor.

İstanbul üniversitesi Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi üstün Zekalılar Eğitimi Ana Bilim Dalı ile birlikte ortak seminerler düzenleyen TüYçEV, çatalhöyük arkeoloji atölyesi, çizgi film atölyesi, çeşitli bilim atölye çalışmaları, sergi ve sanat çalışmaları yaparak üstün çocuklara ve ailelere bazı olanaklar sağlıyor. Anne -babaları, bu konuda ihtiyaçları olan kaynaklara yönlendirmenin önemini vurgulayan Funda Ardıç, bu potansiyeli destekleyen okulların yetersizliğinin en büyük sorun olduğunu da belirtiyor.

Yapılması gerekenler

Yaşıtlarıyla eğitimine devam ediyorsa, ders programlarını zengin hale getirmek. çocuğun Yeteneğine göre, resim, müzik gibi çeşitli dallarda programını zenginleştirmek.

çocuğun derinlemesine ve detaylı incelemeler yapabileceği projelere ve araştırmalara yöneltmek.

Liderlik gerektiren ya da liderliği geliştirmeye fırsat verecek bazı projelerde yer almasını sağlamak ve teşvik etmek.

çocukların uygulaması pratik olmayan veya olası görülemeyen projelerinin hayata geçirmek için destek almak ve teşvik etmek.

çocuğun sorduğu sorulara baştan savma cevaplar vermemek. Gerekirse beraberce araştırma yapıp, kaynakları incelemek.