Bodrum'un Beyazı "Haşereye" Mavisi "Nazara"

ALİ BALLI - Türkiye'nin ve dünyanın gözde turizm kenti Muğla'nın Bodrum ilçesi, yıllara meydan okuyan tahta kapılı, mavi pencereli, begonvil çiçekleriyle süslü kireç kokan asırlık bembeyaz evleriyle dikkati çekiyor. İlçedeki evlerin beyazının "haşereye", mavisinin "nazara" iyi geldiğine inanılıyor.

Dünya turizmine mal olan Bodrum ilçesi, tarihi evleriyle de örnek teşkil ediyor. Sadece iki kattan oluşan butik ve farklı türden yapılan taş evler, görüntüsüyle hayran bırakıyor.

İlk bakışta dış cephelerinin kireçle boyanmış, kapı ve pencerelerinin de mavi renkli olmasıyla göze çarpan evler, ilçeye bambaşka bir görünüm kazandırıyor.

Tarihten gelen bir gelenek "mavi" ve "beyaz"

Bodrum Belediye Başkanı Mehmet Kocadon, AA muhabirine yaptığı açıklamada, ilçenin kentsel kimliğiyle ön plana çıkan bir yer olduğunu bildirdi.

Bunun sebebinin Bodrum'un evlerinin beyaz ve mavi oluşundan kaynaklandığını ifade eden Kocadon, ilçenin cazibesinin çok yüksek olduğunu dile getirdi.

Bodrum'un her zaman korunmuş ve korunmaya devam edilecek bir yer olduğuna işaret eden Kocadon, "Bu evlerimiz son yaşanan depremde de dimdik ayakta durdu. Can kaybı yaşanmadı. Bu evlerin sağlamlığı tescillendi. Evlerimize nazar değmediğini bir kez daha gördük. Kireçle boyanan evlerimizde hiçbir haşere barınamaz. Haşerelerden bu şekilde korunuluyor. Evlerimizin mavi kapı ve pencereli olması tarihten gelen bir gelenektir. Her zaman bizleri nazardan koruduğuna inanmışızdır." diye konuştu.

Bodrumluların nazara fazlasıyla inandığını anlatan Kocadon, Bodrum'un birçok evinde 'nazar değmesin' diye nazar boncukları hatta Bodrum'a özgü bazı bitkilerin de asıldığını kaydetti.

- "Kirecin hijyenik anlamda etkisi var"

Ege Bölgesi'ndeki akrep türleri üzerine araştırma çalışması bulunan Çankırı Karatekin Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Özcan Özkan da evlere böceklerin ve diğer haşerelerin girmemesi için kireç kullanıldığını söyledi.

Bu şekilde hijyenin sağlandığını aktaran Özkan, dolayısıyla haşerelerden beslenen akreplerin besin bulamadıkları için kireçle kaplı evlere girmediğini ifade etti.

Özkan, Ege Bölgesi'nde beyazın akrepten koruduğu inancının yaygın olduğunu belirterek, şöyle devam etti:

"Kireçle, haşerelerden ve akrepten korunuluyor. Kirecin hijyenik anlamda da etkisi var. Mavinin de bilimsel bir temeli yok ama insanlarda bir inanış var. Mavinin de koruduğuna inanılır. Mavi bir nazardır, nazar boncuğu da bir mavidir. İçinde bir göz vardır. Kötü gözden koruduğuna inanılır. Kirecin hijyenik anlamda, mavinin kendi kültürümüzde bir koruyucu özelliği var. Bu inanışla kötülüklerden veya akrep gibi canlılardan korunmak amacıyla yapılmış bir inanış olabilir. Kireç kullanılması hem daha hijyenik olması hem de haşerelerin yuvalanmasını engelleme açısından mantıklı bir çalışmadır."

Bodrum Ziraat Odası Başkanı Mehmet Melengeç ise Bodrum evlerinde kullanılan kirecin, hijyenik özelliğini çok iyi bildiğini söyledi.

Kirecin hem mikroplardan hem de haşerelerden koruduğunu ifade eden Melengeç, "Mavi ile beyaz ilçeyle özdeşleşen bir renk haline geldi. Bu durum Bodrum'a özgü. Bodrum'un kireçle badana yapılan evleri ilçe halkının yaptığı oldukça faydalı bir çalışmadır. Kirecin özellikle akrep ve diğer haşerelere karşı etkili olduğunu büyüklerimizden de duyuyorduk." dedi.

"Bu inanış bizi mutlu eder"

Bodrum'da yaşayan Fatma Yıldırım (67), eskiden Bodrum evlerinin çamur, taş ve kireçle yapıldığını, boya hiç kullanılmadığını kaydetti.

İlçedeki evlerin insana huzur verdiğini vurgulayan Yıldırım, "Yıllardır kirecin zehirden, mavinin de nazardan koruduğuna inanırız. Bu inanışta bizi mutlu eder" dedi.

İlçe sakinlerinden Recep Özbek (86) ise bir takım işlemlerden geçirilen kirecin evlere süpürgeyle sürdüklerini söyledi.

Evi haşerelerden korumak için kireç kullandıklarını anlatan Özbek, bu şekilde zararlı böceklerin gelmesini engellediklerini bildirdi.

Özbek, mavinin hayatlarında bambaşka bir yere sahip olduğunu, kendilerini iyi hissetmelerini sağladığını söyledi.