Metastatik meme kanseri tedavi edilebilir bir hastalıktır

Üsküdar Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Öğretim Üyesi ve aynı zamanda Memorial Ankara Hastanesi İç Hastalıkları ve Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Umut Demirci, metastatik meme kanseri konusunda merak edilen soruları yanıtlıyor:

-Metastatik meme kanserinin erken evre meme kanserinden farkları nelerdir?

"Meme kanseri, dünyada ve ülkemizde kadınlarda en sık görülen kanserdir. Dünyada her 18 saniyede bir kadına meme kanseri tanısı konulmaktadır. Dünya genelinde 2018 yılında yeni meme kanseri tanısı alan hasta sayısı 2 milyonu aşmıştır.

Meme kanseri, memede kitle, ağrı veya meme cildinde değişiklikler ile bulgu verebilir. Ek olarak, ülkemizde de olduğu gibi, rutin mamografi tarama programlarında saptanabilir. Metastatik meme kanserinde ise yayılım olan bölgelere göre kemik ağrısı, halsizlik, nefes darlığı gibi yakınmalar görülebilir. Bu noktada hastalarda mutlaka fizik muayene yapılması, görüntüleme ve iğne biyopsisi ile tanının doğrulanması gerekir. Uygun hastalarda, hastalık yaygınlığı ve metastaz taraması için tomografi, sintigrafi veya PETBT gibi görüntüleme yöntemleri kullanılabilir.

Meme kanseri, memede sınırlı veya meme ile beraber aynı taraf koltuk altı lenf nodüllerinde sınırlı ise erken evre hastalık olarak kabul edilir. Erken evre meme kanserinde tedavi edilen yaklaşık dört hastanın üçünde tam şifa (kür) sağlanırken, bir hastada ise ilerleyen dönemde meme kanseri tekrarlamakta, metastatik hastalık gelişmektedir. Meme kanseri, meme ve bölgesel lenf nodüllerinin dışına çıkmış ve başka organlara (kemik, akciğer vb) yayılım yapmış ise ileri evre veya metastatik hastalık olarak kabul edilir. Ülkemizde meme kanserli yaklaşık on hastadan birinde tanı anında metastatik hastalık saptanmaktadır."

HASTALARIN YAŞAMLARINI UZATMAK TEMEL AMAÇ!

-Metastatik meme kanseri hastalığının seyri ve bu hastalardaki yaşam beklentisi ile ilgili neler söyleyebilirsiniz?

"Metastatik meme kanseri tedavi edilebilir bir hastalıktır. Hastaların yaşam kalitesini bozmadan psikososyal destek ile beraber yaşamlarını uzatmak temel amaçtır. 15 yıl önce tüm hastalara aynı tedaviler (kemoterapi, hormonal tedavi) uygulanırken, günümüzde hastanın fiziksel ve tümörünün özelliklerine göre farklı tedaviler uygulanmaktadır.

Hastanın yaşı, genel durumu, ek hastalıkları, metastaz alanları ve bunların ciddiyeti gibi faktörlerin yanında tümöre bağlı moleküler farklılıklar; hormon reseptör durumu, HER2 gen durumu ve BRCA gen mutasyonlarına göre tedavi yaklaşımları değişmektedir.

Tıpta 'Hastalık yoktur, hasta vardır'. Bu nedenle onkologlar hastaları ile iletişimlerinde yaşam süreleri ve oranlarına vurgu yapmayı tercih etmezler. Çünkü her hastanın kişisel ve tümör özellikleri farklıdır ve tedaviler ile iyi tedavi yanıtı ve uzun süreli sağ kalımları elde etmeyi amaçlarlar. Bununla beraber metastatik meme kanserinde bu sorunun cevapları iyi bilinmektedir, yakın zamana kadar metastatik meme kanserinde bildirilen yaşam süresi iki yılın altındaydı. Son yıllarda meme kanserinin gelişimi ve ilerlemesinin nedenleri daha iyi anlaşılmıştır. Bu nedenlere yönelik yeni tedaviler geliştirilmiştir. Bu yeni tedavilere ek olarak yine seçilmiş hastalarda cerrahi, radyoterapi ve diğer lokal tedavi yöntemleri eklenmektedir. Tüm bu tedavilerin kullanılması ile beraber beklenen yaşam süresi üç yıla yaklaşmıştır. Bununla birlikte hormon reseptörleri pozitif veya HER2 pozitif metastatik meme kanserinde beklenen yaşam süresi beş yıla varmaktadır."

METASTATİK MEME KANSERİNDE HASTANIN VE TÜMÖRÜN BİYOLOJİK ÖZELLİKLERİNE GÖRE KİŞİYE ÖZEL TEDAVİ

-Metastatik meme kanseri hastalarına daha uzun ve kaliteli bir yaşam fırsatı sunacak yeni tedavi seçenekleri konusunda ne düşünüyorsunuz?

"Metastatik meme kanseri tedavisi günümüzde hastanın ve tümörün biyolojik özelliklerine göre daha bireysel hale gelmektedir. Bu yaklaşım ile tedavi başarısı artmakta, yan etkiler azalmaktadır. Metastatik meme kanserinde hastaların çoğunda hipertansiyon veya diyabet gibi kronik hastalık yaklaşımı ile ön planda hastalık kontrolü, yaşam kalitesinin bozulmaması ve yaşam sürelerini uzatmak amaçlanmaktadır."

COVID-19 DÖNEMİNDE METASTATİK MEME KANSERLİ HASTALARDA NELERE DİKKAT EDİLMELİ?

-Metastatik meme kanseri hastalarının tedaviye uyumunu artırmak üzere önerileriniz nelerdir?

"Hastalar medikal onkologları ile iyi iletişim kurarak tedavi ve takip süreçlerini konuşabilmelidir. Tedavi kararlarına hastanın katılımı teşvik edilmeli özellikle de hastanın fiziksel özellikleri ve sosyal hayatına uygun tedaviler tercih edilmelidir. Ek olarak çoklu ilaç kullanımı mümkün oldukça azaltılmalıdır.

Kanser hastaları çoğunlukla panik durumundadır, özellikle COVID-19 pandemi döneminde hastaların bu panik durumları daha da artmıştır. COVID-19 döneminde metastatik meme kanserinde risk grupları iyi tanımlanmalı ve burada mümkün oldukça hastane başvuru ve ziyaret sayılarını azaltacak tedavi yaklaşımları oluşturulmalıdır. Hastalarda yeni gelişen öksürük ve ateş gibi şikayetlerine dikkat edilmelidir."

HASTALAR VE HASTA YAKINLARI İÇİN PSİKOLOJİK DESTEĞİN ÖNEMİ

-Metastatik meme kanseri yolculuğunda hasta ve hasta yakınları için psikolojik desteğin kanser tedavisine katkısı konusunda görüşleriniz nelerdir?

"Kanser, hasta ve hasta yakınları için fiziksel ve ruhsal ciddi bir travmadır. Hastaların üçte ikisinde depresyon gelişmektedir. Metastatik meme kanseri ise bu sürecin en yoğun yaşandığı, sık görülen bir hastalıktır. Hastanın bedenine ve sosyal hayatına ait algısı kökten değişir. Hastalarda sıklıkla inkar dönemi ile başlayıp süreçte kabullenme ve uyum ile devam eden bir davranış görülmektedir. Bu dönem yoğun yaşanıp sağlıklı karar almaya ve değerlendirmeye etki etmedikçe normal değerlendirilmelidir. Uzun süren hasta ve yakınlarını derinden etkileyen bir döneme neden oluyorsa mutlaka psikiyatrist ve psikolog değerlendirmesi önerilmektedir. Burada temel noktalardan biri hasta ve hasta yakını, hekim ilişkisini sağlıklı kurup mümkün oldukça bilinmezlikleri ortadan kaldırabilmektir."

Bilgi: Söz konusu farkındalık haber çalışması Novartis Onkoloji Türkiye ve TARGED iş birliği ile hazırlanmıştır.

Bu dosya Sağlık Adası Medya tarafından hazırlanmıştır.

Tel: 0 (212) 465 69 67

Web: www.saglikadasi.com