Çizgi Film Deyip Geçmeyin…

Gün geçtikçe çocukların dünyasında önem kazanan çizgi film izleme alışkanlığı çocuklara neler katıyor?

Peki, çocuklar çizgi filmlerden ne kadar etkileniyor? Reem Nöropsikiyatri Merkezi'nden Nöroloji Uzmanı Dr. Mehmet Yavuz çizgi filmin çocuklar üzerinde etkileri konusunda ebeveynleri bilgilendiriyor.

Çocuklar hayatı çizgi filmlerden öğreniyor
Çizgi filmler, çocukları eğlendirirken hayal dünyalarını da genişletir. Onların dünyalarında rahatlatma kadar öğretme rolünü de üstlenir. Ancak tüm bu olumlu etkiler belli konular göz önünde bulundurulmadığı takdirde olumsuza çevrilebilir ve çocuğu istenilmeyen şekilde etkileyebilir.
Özellikle ebeveynlerin en büyük kurtarıcı olan televizyon çocukların hayal dünyasının gelişiminde, çevresindeki nesneleri tanımada diyalog gelişimlerinde olumlu yararlar sağlayabilir.

Çocuklar çizgi filmlerle ne zaman tanışmaya başlıyor?
Çocuklar 18 aylıktan itibaren televizyondan gelen uyarılara, seslere ve görüntülere aşina olurlar.
2.5 yaşından itibaren çocuklar gördükleri (izledikleri) olay ve davranışları taklit etme yetisine de sahip olur. Bu yaş çocuklarının ilgisini, hızla değişen sahnelere sahip çizgi filmler çeker.
3-6 yaş arası çocuklarda ise bu rolün önemi daha da artar. Çünkü bu yaş grubu çocuklarının televizyon ve dolayısıyla çizgi film izlerken artık anlam arayışı içinde olduklarını ortaya çıkarır.
6-11 yaş grubu çocukları içinse izledikleri programın içeriği ve programın onlar üstünde yaptığı etkileri daha fazlalaşır çünkü bu yaş grubu çocuklarda dikkat, odaklanma ve süreç takiplerini sağlayan bilişsel fonksiyonlar oluşur. Bu da izlenen çizgi film içeriğini, o içerikle ilgili çocukların duygu durumlarını ve bu duyguların hayatlarına davranış olarak aktarımının önemini vurgulamaktadır.
12-17 yaş aralığında ise mantık ve karar yetileri gelişmeye başlayan çocuklar daha öncelerine göre bu program içeriklerinden daha az etkilenirler.

Şiddet içeren çizgi film izleyen çocuklar sabırsız ve asi oluyor

Sürekli şiddet içerikli çizgi film izleyen çocukların diğer yaşıtlarına göre daha fazla kavga ettikleri ve çok daha gergin oldukları gözlemlenmektedir. Bu çocukların anne-baba ve büyükleriyle ilişkilerinde daha gergin, sabırsız ve asi oldukları görülür. Şiddet içeren çizgi filmleri izleyen çocuklar acı ve üzüntülere daha az hassas olurlarken Gerçek hayatta çevrelerindeki şiddet unsurlarından hiç rahatsız olmadıkları gözlenebilmektedir. Yapılan araştırmalara göre şiddet içerikli çizgi film izleyen çocukların çevrelerine karşı saldırgan dolu davranışlarda bulunmada diğerlerine göre daha yatkın oldukları gözlenmiştir.

Aşırı çizgi film izlemek dikkat eksikliği ve hiperaktivitenin ilk habercisi
Günde ortalama 3-4 saat televizyon ve dolayısıyla çizgi film izleyen çocukların diğer çocuklara göre % 30 ile % 40 dikkat eksikliği ve hiperaktivite oluşumuna daha yatkın olduğu görülmektedir.

Çocukların aşırı çizgi film izlemelerine dikkat edilmez ve engel olunmaya çalışılmaz ise izlenen çizgi film karakterlerinin her geçen gün çocuğun dünyasına yerleşmeye başlayacaklarına ve çocuğu gerçeklikten koparıp ciddi adaptasyon sorunu yaşatacağına işaret edebilmektedir. Öyle ki çok çizgi film izleyen ve o karakterlerle özdeşleşen çocukların sosyal ilişki kurmada zorlandıkları ve yalnız olmayı seçtikleri saptanmıştır.

Özellikle 12 yaş öncesinde ve kavrayış yetisi henüz gelişmemiş çocuklar gerçekle "hayal ürünü" arasındaki belirlemeyi yapmakta zorlanırlar. Ciddi güvenlik sorunları yaşayabilirler. Çizgi filmlerin içeriğinde olan uçma, kaçma davranışlarının gerçek hayatta da olabileceğini varsayıp bunları deneyebilir ve sağlıklarını riske atabilirler.

Çocuğunuzun dünyasında çizgi filmlerin olumsuz etkileri azaltmak için...
Çocuklarınızın izledikleri televizyon ve çizgi film saatlerini kontrol altında tutun.
İzledikleri çizgi filmleri belli aralıklarla onlarla izleyebilirsiniz. İçerikleri hakkında birkaç cümlelik de olsa yorumlar yapıp tartışabilirsiniz.
Şiddet ve öfke içeren çizgi filmlerin izlenmesini engelleyin.
Farklı hobi ve uğraşlara yönlendirin.
Böylece televizyonun hayatının odak noktası olmasını engelleyebilirsiniz.