Dünyanın Kanserle Mücadelede Yeni Yol Haritası Hazır

ZEYNEP AKYIL - Kanserle mücadelede yeni yol haritasını oluşturan Dünya Kanser Kontrol Örgütü (UICC), "etkin kanser kontrol programları hazırlama, kanser kayıtlarının oluşturulması, tütün kontrolü ve risk faktörlerini azaltma, damgalama duygusunu önleme, erken tanı programları ve doğru, kaliteli tedavi ve sağlık çalışanlarını eğitme" gibi hedeflerin bulunduğu Dünya Kanser Bildirgesini yayımladı.

Dünya Kanser Liderler Zirvesi'nde açıklanan bildirgeye göre, 2025'e kadar, kanserle mücadele amacıyla bütün hükümetler, sağlıkta politika yapıcılar, tüm resmi ve sivil kanser örgütleri, hasta örgütleri sağlık çalışanları 9 hedefi esas alarak çalışmalarda bulunacak.

Söz konusu hedeflere göre öncelikle etkin, kapsamlı ve sürdürülebilir hasta odaklı kanser kontrol programları oluşturularak sağlık sistemleri güçlendirilecek. Bütün ülkelerde kanserin yükünü ve kanser kontrol programlarının etkinliğini ölçmek için kanser kayıtlarının tutulması  ve izlenmesine yönelik sistemler kurulacak. Küresel tütün tüketimi, kilo fazlalılığı/obezite, sağlıksız beslenme,  alkol alımı, fiziksel hareketsizlik ve diğer kanser risk faktörleri önemli düzeyde azaltılacak.

Kansere neden olan HPV ve HBV enfeksiyonlarına yönelik aşılar, evrensel aşılama programları kapsamına alınacak. Kanserle birlikte gelişen damgalanma duygusu azaltılacak,  yanlış bilinenler ve zararlı efsaneler yok edilecek. Toplumsal tarama ve erken tanı programlarının yaygınlaştırılacak ve kanserin erken belirti ve bulguları konusunda toplum ve sağlık çalışanları bilinçlendirilecek.

Doğru kanser tanısı, kaliteli tedavi, rehabilitasyon, destekleyici ve palyatif tedavi, temel ilaçlar ve teknolojiye erişim iyileştirilecek.

Etkin ağrı kontrolü ve stresle baş etmeye yönelik hizmetler erişilebilir kılınacak. Özellikle düşük ve orta gelirli ülkeler başta olmak üzere dünyada, kanser kontrolünün tüm alanlarında sağlık çalışanlarına yönelik eğitim imkanları geliştirilecek.

-"Dünya'da kanseri yenmek mümkün"

Dünya Kanser Kontrol Örgütü Gelecek Dönem Başkanı ve Türk Kanser Araştırma ve Savaş Kurumu Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Tezer Kutluk, AA muhabirine Dünya Kanser Bildirgesi'ni değerlendirirken, 200'e yakın ülkede 800'ün üzerinde cemiyetin üye olduğu UICC'nin dünyanın en büyük kanser örgütü olduğunu söyledi.

.Aralık 2014'te başkanlık görevini devralacağı UICC'nin en son 2008'de yayımladığı ve 11 hedeften oluşan Dünya Kanser Bildirgesi'ni yeniden gözden geçirerek, Dünya Sağlık Örgütünün kanserin de içinde olduğu bulaşıcı olmayan hastalıklara karşı koyduğu hedeflere paralel olarak bu yıl yeniden düzenlediğini anlatan Kutluk, örgütün, kanserin nasıl kontrol edileceğine yönelik stratejileri ve yöntemleri belirleyerek, dünyanın görüşüne açtığını ifade etti.

Dünyada her yıl 14 milyon kişinin kanser olduğuna ve 8 milyon kişinin de kanser nedeniyle hayatını kaybettiğine dikkati çeken Kutluk, şunları kaydetti:

"Sadece nüfus artışının etkisiyle bile olsa kanser artmaya ve can almaya devam ediyor.Kanserin üçte biri kurtarılabilir ayrıca 4 büyük kanser grubunda kanser taramaları ile erken tanı mümkün. Artık yaşama şansı erişkin kanserlerinde yüzde 70, çocuk kanserlerinde yüzde 85'lere varan oranlara ulaştı. Neden hala kanser can almaya devam ediyor, ne yapacağız? Dünya Kanser Bildirgesi'ndeki hedefleri güncelleme ihtiyacı duyduk. Bu 9 hedefe kitlenip, doğru stratejiler geliştirilebilirse dünyada kanseri yenmek mümkün olacaktır"

-" Türkiye'de kanser politikalarındaki kararlılıkla sürdürülmeli"

Türkiye'deki durumu da değerlendiren Kutluk, ülkede her yıl 200 bine yakın insanın kansere yakalandığını, kanserle mücadele kapsamında kanser tarama programlarında, tütün ve obeziteyle mücadelede önemli adımlar atıldığını söyledi.

Türkiye'nin bu kapsamda yönelimini doğru yaptığını ifade eden Kutluk, ancak kanserin uzun soluklu bir yarış olduğunu, kanserle mücadeledeki kararlılığın sürdürülmesi ve faaliyetlerinin etkilerinin ölçülmesinin önemli olduğunu vurguladı. Kutluk, şunları kaydetti:

"Türkiye'nin kanserle mücadelede uluslararası arenada olumlu bir imajı var. Kanser kontrol planının yapılmış olması, tarama programlarına ağırlık veriliyor olması, tütünle ilgili politikalar nedeniyle dışarıda dikkat çeken bir ülke durumunda. Ancak bu iş sanıldığı kadar kolay değil. Daha fazla kaynak ayrılması, politikalardaki kararlılığın sürdürülmesi, başta tütün olmak üzere her tür kanser riskine karşı alınan tedbirlerde en küçük taviz verilmemesi lazım. Bunun yanı sıra nitelikli uzman yetiştirmeye daha fazla önem verilmesi gerekiyor. Kanser tarama programları giderek daha fazla kullanılmakla beraber Türkiye'nin gelişmişlik düzeyine bakıldığında daha üst düzeylere çekilmesi gerekiyor.' - Ankara