Anavarza Antik Kenti ve Kalesi'ndeki Kazılar

Kozan ilçesinde bulunan ve Anavarza Antik Kenti ve Kalesi'nde başlatılan kazı çalışmalarının bu yıl ki programı sona erdi.

Mersin Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi ve kazının bilimsel danışmanı Doç. Dr. Murat Durukan, gazetecilere yaptığı açıklamada, Anavarza Kalesi ve Antik Kenti'ndeki kazı çalışmalarına, tiyatronun bulunduğu alandan başladıklarını anımsattı.

Yaklaşık 2,5 ay süren kazının bu yıl ki bölümünün tamamlandığını bildiren Durukan, çalışmaların, yüzey araştırmaları, temizlik çalışmaları ve kazılar olmak üzere üç safhada gerçekleştirildiğini ifade etti.

Durukan, bütçe olanakları çerçevesinde planlanan program doğrultusunda, Alakapı olarak bilinen zafer takının bilimsel çalışmaları ve restorasyonun 2013 yılına ötelendiğini, gelecek yıl, statik sorunları olan anıtsal kapının onarılmasından sonra sütunlu yol ve sur içindeki diğer çalışmalara başlayacaklarını kaydetti.

Kazı çalışmalarında ilginç sonuçlara ulaştıklarını anlatan, Durukan, şunları söyledi:

"İlk kazı çalışmaları surun dışında bulunan antik tiyatroda yapıldı. Kentin en önemli ve en anıtsal yapılarından biri olan tiyatroyu toprak altından çıkarmak, sahnesini ve oturma sıralarını görebilmek için başlatılan kazılar sürpriz sonuçlar ortaya koydu. Yapının kuzey kısmındaki akıntı toprağın kaldırılmasından sonra oturma basamaklarının tamamen taşınmış olduğu görüldü. Basamaklar Arap surlarında bulundu. Büyük olasılıkla kentin tiyatrosu bir taş ocağı gibi değerlendirilmiş ve düzgün kesilmiş olan oturma basamakları ile sayısız blok taş, sur duvarlarının inşasında kullanılmak üzere tiyatrodan taşınmış. Ayrıca amfi tiyatronun değişik noktalarında 6. yüzyılda bölgede yaşanan büyük depremin izlerine de rastladık. Böylece bu depremler de arkeolojik olarak belgelenmiş oldu."

-Antik dönemin en büyük sütunlu yolu-

Durukan, antik dönemin en büyük sütunlu yoluna da Anavarza'da rastladıklarını ifade etti.

Bu sütunlu yolu da önümüzdeki yıl ortaya çıkarmak için çalışacaklarını anlatan Durukan, "Burada bin 300 civarında sütun veya sütun parçası sayılabilir durumda. Caddenin genişliği yer yer 30 ile 35 metre arasında değişebiliyor. Dolayısıyla bu kadar geniş bir caddenin antik dünyada şimdiye kadar örneğine rastlamadım. Literatür taraması devam ediyor. Uzunluğu ise 2 bin 500 metre devam ediyor. Şimdi Ceyhan Nehri'nin alüvyonları altında kalmış vaziyette. Önümüzdeki yıl bunların bir kısmını temizleyerek caddeyi ortaya çıkarma hedefindeyiz" diye konuştu.

Anavarza'da, Zeugma'dakine benzer bir mozaik potansiyeli olduğunun da değinen Durukan,bölgedeki 100 haneli köyün taşınmasının söz konusu olabileceğini, bu konuda yerel yöneticiler ve bakanlık nezdinde girişimde bulunacaklarını kaydetti.

Kazının bu yıl başkanlığını yürüten Adana Müzesi Müdürü Kasım Tosun ise Anavarza Antik Kenti'nin bin 143 dönümlük sur içinde bir alanda bulunduğunu söyledi.

Antik kentin toprağın altında bulunduğunu anlatan Tosun, "Yani yukarıdan erozyon gelmiş ve Anavarza'yı toprak örtmüş. Anavarza Kalesine çıkıp baktığımızda şehrin planını aşağı yukarı görebiliyoruz. Sütunlu caddeleri, kiliseleri, hamamları ve diğer birçok yapıları buradan görme şansımız var. Anavarza açılmaya başlandığında bir çok yapı ve kalıntı ile mozaiklerin ortaya çıkacağına inanıyorum" dedi.

-Anavarza Antik Kenti-

Kozan'ın Dilekkaya köyü ile iç içe olan Anavarza Antik Kenti'nin, Milattan Önce 19 yılında bir Roma kentleşme merkezi olarak kurulduğu belirtiliyor.

Tarihi kaynaklara göre kent, Kilikya bölgesinde düzenlenen şenliklerin ve olimpiyatların merkezi olarak biliniyor. 525 ve 565 tarihindeki depremlerde yıkılan kent, Bizans İmparatoru Justinianus tarafından onartıldı. 8. yüzyıldan itibaren Abbasiler, Selçuklular, Bizans ve Haçlılar arasında sürekli el değiştiren Anavarza, bir süre Ermeni Krallığı'nın da merkezi oldu.

Muhabir: Volkan Varan/ Ali Güreli

Yayıncı: Tevfik Işık - ADANA