Divriği'deki Tarihi Mezar Taşları Koruma Bekliyor

MÜCAHİT ERDAL KOÇ - Sivas'ın Divriği ilçesindeki Selçuklu ve Osmanlı döneminden kalma mezarların bulunduğu kabristanda, tarihi özelliği bulunan mezar taşlarınının bakımının yapılarak koruma altına alınması gerektiği bildirildi.

Selçuklu ve Osmanlı döneminde yaşamış önemli devlet adamlarının, din adamlarının ve toprak ağalarının da kabirlerinin yer aldığı Divriği Çarşı Mezarlığı'nda, bakımsızlıktan harap görünen yosun tutmuş mezar taşları, ilgi bekliyor.

Güzel hat örneklerinin bulunduğu bu taşların, defineciler ve tarihi eser kaçakçıları tarafından tahrip edildiği dile getirildi.

Divriği Mezarlıkları Koruma ve Güzelleştirme Derneği Başkanı Öner Tellioğlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, bu mezarları korumak için ellerinden geleni yaptıklarını belirterek, bölgenin sit alanı olduğunu, bu nedenle buradaki çalışmaların ancak Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu himayesinde yürütülebileceğini söyledi.

Evliya Çelebi'nin Seyahatname adlı eserine değinen Tellioğlu, ünlü seyyahın burada, "Divriği'nin paşası çoktur" ifadesine yer verdiğini vurgulayarak, şunları kaydetti:

"Divriği, tarihten bu yana önemli simaları yetiştirmiş, önemli görev ve rütbelerde yer alan insanların doğup büyüdüğü yer haline gelmiş bir kasaba. Özellikle mezarlığımızda 'Paşa Mezarlığı' olarak özel bir bölge var. Burada 17. yüzyılda yaşayan Sivas, Halep, Urfa ve Kırım Valiliği yapmış, İstanbul nezdinde taşra vezirliğine kadar yükselen, bir dönemin büyük derebeylerinden Köse Mustafa Paşa ve ahalisi yatıyor. Özellikle Allah dostlarından oluşan önemli simaların mezar taşları dahi özenli bezemelerden oluşuyor. En önemli mevzuysa bebek mezarlarının mezar taşları dahi birer sanat eseri. Tabii bu kadar zengin bir mezarlık bazı kaçak defineciler ve tarihi eser kaçakçılarının iştahını kabartıyor."

"Kaderine terk edilmişlik var"

Bu kadar önemli ve değerli isimlerin kabirlerinin bulunduğu alanda mezar taşlarının da bir o kadar değerli olduğuna işaret eden Tellioğlu, "Gerek Köse Paşa hanedanının mezar taşları, gerekse Abdulhamit'in paşalarından Abdullah Paşa ve avanesinin mezar taşları mükemmel bir şekilde taşa işlenmiş. Mesela Köse Mustafa Paşa'nın mezar taşı, dönemin taş ustalığının zirveye çıktığı yerdir. Mermer taşlarının iç içe giydirilmek suretiyle büyük bir sanat eseri ortaya çıkmış ancak bakımsızlık ve kaderine terk edilmişlik yüzünden bütün mezar taşları gibi bu mezar taşı da maalesef tarihinden bihaber insanlar yüzünden kırılmıştır" diye konuştu.

Öner Tellioğlu, bu taşların Türk milletinin tapu senedi olduğuna vurgu yaparak, şöyle devam etti:

"Bu taşlar bizim tarihimizden haberdar olmamız ve ibret almamız için birer vesikadır. Tarihçilerimizden, araştırmacılarımızdan ve yetkililerimizden istirhamımız, daha fazla deforme olmadan bu mezar taşlarının tadilatlarını gerçekleştirerek, mezarlığımıza ve mezar taşlarımıza sahip çıksınlar. Derneğimiz gönüllü sivil toplum kuruluşu olduğundan tarihi mezar taşları üzerine herhangi bir müdahalede bulunamıyor. Mezarlıklarımız belediye mülkiyetinde, sit alanı olması nedeniyle ne belediyemizin ne de bizim çalışma yetkimiz yok."

Kabristandaki otları temizlemeye çalıştıklarını ifade eden Tellioğlu, 20 dönüm alandaki mezar aralarında ilaçlama yaptıklarını da sözlerine ekledi. - Sivas