Dolardaki Yükseliş

Kocaeli Üniversitesi (KOÜ) İktisat Bölüm Başkanı ve Uluslararası Ekonomi Uzmanı Prof. Dr. Yusuf Bayraktutan, dolardaki yükselişe ilişkin, "Güney'de devam eden hava harekatı, Türkiye açısından ilave maliyetler ve endişeleri de beraberinde getiriyor. Bu da yatırımcıların davranışlarına yansıyor" dedi.

Bayraktutan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, FED'in faiz artırım kararının yılın son çeyreğinde gerçekleşmesine ilişkin beklentilerin yükseldiğini, dolayısıyla doların sadece Türk Lirası değil, başlıca ülkelerin para birimleri karşısında da değer kazandığını söyledi.

Türk Lirası'nın benzer ülkelere göre kısmen negatif ayrıştığını dile getiren Bayraktutan, "Bunun sebepleri çok da görülemez ya da öngörülemez değil. Jeopolitik risk faktörü, yani güneyde devam eden hava harekatı, Türkiye açısından ilave maliyetler ve endişeleri de beraberinde getiriyor. Bu da yatırımcıların davranışlarına yansıyor" diye konuştu.

Bayraktutan, seçimlerin üzerinden 50 gün geçmesine rağmen koalisyonun oluşabileceğine ilişkin somut bir açıklama olmadığını belirterek, "Diyaloglar devam ediyor ama ülkenin hem iç hem de dış olumsuz koşulları, kalıcılığı netleşmemiş olan bir hükumetle devam ettiriyor. Bütün bu faktörler de döviz piyasasında ulusal paranın değer kaybını da beraberinde getiriyor. Döviz piyasaları bu tarz gelişmelere en hassas olan piyasalardır. Diğer ekonomik göstergelerin tepkileri zamana yayılır ama dövizin tepkisi çok anlık, gün içinde ve yüksek oranlı şekillenebiliyor. Gözlemimiz de onları teyit ediyor. Döviz piyasaların seyri büyük ölçüde içsel ve dışsal şokların etkisi altında şekillenmeye doğru meylediyor" ifadelerini kullandı.

Dolar fiyatının ekonomi açısından riskli seviyelere geldiğine dikkat çeken Bayraktutan, şöyle devam etti:

" Merkez Bankası'nın kısmi müdahaleleri var. Geçen hafta dolar depo faizine, bu hafta da avro depo faizine dokundu. Piyasaların ilk anda bir olumlu tepkisi oldu ama sonra risk faktörleri büyük olduğu için kendi seyrini sürdürdü ama Merkez Bankası neden dolaylı müdahalelerle istikrarı sağlamaya çalışıyor çünkü ithal girdiler üzerinden girdi maliyetleri artıyor. Tarım ürünlerinin yaz aylarında enflasyon için olumlu olmaya başlayan seyri, döviz fiyatlarındaki yükselmelerle ithal girdi maliyetleri üzerinden olumsuz etkileyecek gelişmeleri görüyor. Bunu önlemeye çabalıyor gibi bir izlenim veriyor Merkez Bankası. Dolayısıyla, her halükarda çok yüksek oranlı ve kısa süreli değişimler Merkez Bankası'nın politikal öncelikleriyle çelişiyor. Bunu önlemek için daha sağlam bir duruşu sürdürmesini bekliyoruz."

Prof. Dr. Bayraktutan, "Türkiye'nin piyasalara güven veren ekonomi yönetimine ve yenilenmiş hükümetine kavuşmasında yarar var. Zira Türk Lirası'nı daha fazla riske eden dışsal koşullar oluşacak. Dileriz o koşullar oluşurken Türkiye hala koalisyonu ve yeniden seçimi tartışan bir noktada olmaz. O zaman daha sevimsiz sonuçlar da ortaya çıkabilir" değerlendirmesinde bulundu.

Küçük tasarruf sahipleri için kısa vadeli hareketlerin hatalı olduğunu ve hiçbir zaman önerilmediğini anlatan Bayraktutan, sözlerini şöyle tamamladı:

"O yüzden şimdi dolara yönelmek ve 'dolar 2,90'ı görür, kısmen kar edilir' gibi bir davranış doğru bir davranış değil. Zira mesela bu jeopolitik riskte bir durulma ortaya çıkar mı, ya da görüşmeleri devam eden iki büyük parti arasındaki müzakerelerden bir devam etme şansı olacak koalisyon çıkar mı ve bu koalisyonun ekonomi yönetimi de piyasaların güvenini sağlar mı. Bütün bunlar olursa FED'in kararı ne olursa olsun stabil bir Türk Lirası'nı bulabiliriz. Bu düzeyleri en azından sürdüren, yükselmeyen. Dolayısıyla, yatırımcı için bu koşullarda karar ve pozisyon değiştirmek uygun bir davranış biçimi olmaz. Biraz diğer etkili faktörleri gözlemlemek icap eder. Günlük tepkiler doğru sonuç üretmeyebilir."