İşitme Engelliler, Türkçe'yi Grafiklerle Daha Kolay Öğrenecek

MELTEM YILMAZ - Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) ve TÜBİTAK iş birliğiyle geliştirilen "Alternatif İletişim Sistemi Tasarımı Projesi'yle" (ALİS) işitme engellilerin Türkçe'yi daha kolay öğrenmeleri hedefleniyor.

Pilot uygulaması Çamlık İşitme Engelliler İlkokulunda gerçekleştirilen proje kapsamında işitme engellilere Türkçe, grafik sembollerle öğretiliyor.

Proje Yürütücüsü Doç. Dr. Hasan Karal, AA muhabirine yaptığı açıklamada, ALİS Projesi'nin alternatif iletişim aracı olarak geliştirilen grafik sembolleri kapsadığını söyledi.

Projenin, "Türkçe, grafik sembollerle yazılabilir mi?" sorusuna yönelik olduğunu belirten Karal, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Projemiz, belirli ek yapıları ve çekirdek sözcük haznesiyle grafik cümleler oluşturulmasına imkan vermektedir. Bu kapsamda projeye ilk sözlük oluşturmakla başladık. Daha sonra işitme engellilere yönelik oluşturduğumuz sözlüğü, özel eğitim kurumundaki öğretmenlerimize sunarak görüş aldık. Proje kapsamında 800 sözcükten sözlük oluşturduk. Devamında da bu sözcükleri karşılayacak grafikleri seçtik ve projemizi hayata geçirdik. Projemizin gelişim süreci devam etmektedir."

Karal, işitme engellilerin kavramsal bazı sıkıntılar yaşadığına dikkati çekerek, "İşitme engelliler, görsel açıdan daha iyi öğreniyor. Bu nedenle de projemiz kavramsal birtakım unsurları görsel olarak bireye sunuyor. Bu sayede de işitme engelli bireyimiz, Türkçe'yi daha iyi öğreniyor. Amacımız ALİS Projesi'ndeki sembolleri kullanarak işitme engellilerin cümle kurma, kendilerini ifade edebilme ve yazma becerilerinin gelişmesine katkı sağlayabilmektir" diye konuştu.

"Proje, Türkiye'de ilk kez Trabzon'da uygulanıyor"

İşitme engelli bireylerin destek ve eğitim programındaki kazanımlarının da projenin kapsamını oluşturduğunu ifade eden Karal,  "Proje ekibi, okul ve aile iş birliği, projenin doğru adımlarla sürdürülmesi bakımından önemlidir. Grafik semboller, konuşmayı iletişim amaçlı kullanamayan bireylerin alternatif iletişim aracı olmasının yanında, gelişme güçlüğü gösteren bireyler için de öğrenme ortamını zenginleştiren materyallerdir" dedi.

Karal, öğrenciler ve ailelerinden güzel geri bildirimler aldıklarını dile getirerek, "İşitme engelli öğrencilerimiz derslerde hem eğleniyor hem de öğreniyor. Proje sayesinde öğrencilerimizi daha ileri seviyelere götürmeyi amaçlıyoruz" değerlendirmesinde bulundu.

Projenin engellilerin geleceğe daha iyi hazırlanması ve öğrenme kabiliyetlerinin daha kolay geliştirilebilmesi için büyük bir aşama olduğuna işaret eden Karal, projenin Türkiye'de "ilk kez" Trabzon'da uygulandığını sözlerine ekledi.