Kara Sabana Mahkum Dağ Köyleri

GÖKMEN ŞİRECİ - Aydın'ın incir ve zeytin üretimi gerçekleştirilen dağ köylerinde gelişen tarım teknolojisine rağmen arazi yapısının olumsuzluğu nedeniyle bazı çiftçiler halen kara saban kullanıyor. Köylüler, kara sabana bağlayacakları hayvanlara yaklaşık 2 hafta eğitim veriyor.

Köşk ilçesine bağlı Karatepe Köyü Muhtarı Aydın Kılınç, AA muhabirine yaptığı açıklamada, coğrafi yapısı meyilli olan bölgedeki arazilere traktör sokmanın imkansız olduğunu söyledi.

Özellikle incir üretiminde toprağın her sene özenle sürülmesi gerektiğine işaret eden Kılınç, traktör kullanamayan köylülerin tamamının, ata ve dedelerinin geleneğini sürdürerek kara saban kullanmak zorunda kaldıklarını belirtti.

Köylerinin fiziksel yapısı nedeniyle bugüne kadar traktörle hiç tanışamadığını dile getiren Kılınç, "Köyümüzde 155 hane var ve herkes geçimini tarımla sağlıyor. Mahsulümüz yoğunlukla incir olduğu için toprağın her sene özenle sürülmesi gerekiyor. Arazi şartlarımız traktör kullanımına uygun olmadığı için köylüler tarlalarını ata ve dedeleri gibi kara sabanla sürmek zorunda kalıyor. Bazıları öküz bazıları da atlardan yararlanıyor" diye konuştu.

"Geçimimizi sağlamak için mecburuz"

Kara saban kullanan köylülerden 56 yaşındaki Halil Karataş, ova köylerinde olduğu gibi traktör kullanmayı çok istediklerini ama bunun mümkün olmadığını dile getirdi.

11 yaşından bu yana tarımla uğraştığını ve modern tarım makine yararlanamadıklarını aktaran Karataş, şunları kaydetti:

"Küçüklüğümden beri kara saban kullandığım için alışkınım. Ancak kara saban kullanmak bir hayli zor. Herkesin yapabileceği bir iş değil. Keşke arazi yapımız uygun olsaydı da traktör kullanıp bu çileyi çekmeseydik. Ancak geçimimizi sağlamak için kullanmaya mecburuz. Çünkü burada kara sabandan başka bir araçla toprağı sürmek mümkün değil."

- Öncesinde hayvanlar eğitiliyor

Köylülerden Ersun Kılınç ise "Traktörün gazına basarsın gider. Ancak meyilli arazide kara saban kullanırken hayvanlara hakim olmak kolay değildir" diyerek işin zorluğuna dikkati çekti.

Hayvanları kara sabana bağlamadan önce eğitim verdiklerini söyleyen Kılınç, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Kara sabanın kontrolü hayvanlara komut verilerek sağlanıyor. Ancak kara saban kullanımı öncesinde hayvanları en az 2 haftalık eğitimden geçiriyoruz. İlk başta boş ağaç, kütük çektiririz. Daha sonra saban çektirilir. Bu sırada birimiz hayvanı çeker, diğeri arkadan kovalar. Bu şekilde yaklaşık 15 gün süren eğitimin sonunda hayvanlar hazır hale gelir. Bundan sonra ıslık gibi çeşitli komutlarla kara saban kullanılır." - Aydın