Ödeme Sırası Bankalarda!

28 Mayısta yeni Tüketiciler Kanunu yürürlüğe girdi. Yeni kanunla birlikte aidatsız kredi kartı, bankalar tarafından kesilen zorunlu sigorta masrafları, dosya masrafı, cayma hakkı gibi yeni değişiklikleri beraberinde getirdi. Yeni kanunu Gazete İpekyol'a değerlendiren Şanlıurfa Tüketici Hakem Heyeti Üyesi ve Tüketiciler Derneği (TÜDER) Şanlıurfa İl Temsilcisi Avukat Ceylan Karadağ, yeni kanunun daha çok ayrıntıya yer verdiğini söyledi. "Makamınız, göreviniz ne olursa olsun, siz akşam eve giderken bir tane ekmek alıyorsanız, siz bir tüketicisiniz" sözünü hatırlatan Avukat Karadağ, tüketicilerin bilinçli hareket etmeleri ve haklarını aramalarını istedi.

İşte yeni kanunla ilgili Karadağ'ın değerlendirmeleri:

AİDATSIZ KREDİ KARTI

Yeni kanunla bankaların tüketicilere kredi kartı aidatı ücreti ya da benzer bir isim altında kesilmeyen bir kredi kartı tahsis etmek zorunluluğu getiriliyor. Aidat kesilen kartlar için 10 yıllık zaman aşımları dolmadıysa tüketiciler başvurup iade alabilecekler. Bugüne kadar yapılan kesintiler 2 bin TL'nin altındaysa ilçe hakem heyeti, 2 ila 3 bin TL arasındaysa il hakem heyetine başvuru yapılmalı. Ancak merkez ilçelerden Haliliye ve Eyyübiye hakem heyetleri henüz oluşturulmadı.

SÖZLEŞMELER

Yeni kanun 'kalıcı veri saklama kavramını' getiriyor. Kalıcı veri saklamayla sözleşmenin bir flash bellek, CD şeklinde tüketiciye bir örneği verilecek. Bu konuda tüketicinin de talep etmesi gerekecek.

DOSYA MASRAFI

Dosya masrafı iade ediliyor. Önceki kanunda da belirtildiği gibi üçüncü kişilere ödenen zorunlu masraflar adı altındaysa banka talep edebiliyordu. Ama onun dışında bankanın zorunlu masrafı yoksa kanunen banka bunu tüketiciye iade etmek zorunda. Dosya masrafı da şu anda ülke genelinde tüketiciye iade ediliyor.

CAYMA HAKKI

Cayma hakkı taksitli satışlarda yedi gün olarak aynı kalıyor. Tüketici kredileriyle, mesafeli satışlarda, internet üzerinden, e- satışlarda ya da televizyon üzerinden yapılan satışlarda 14 güne çıkarılıyor. Tüketici cayma hakkını yazılı olarak yaptığı takdirde ispat yönünde daha avantajlı olacak.

ZORUNLU SİGORTA

Bankalar artık tüketiciler kredi çektiğinde zorunlu olarak alınan sigorta bedeli alamayacak. Kanunla birlikte tüketicinin açık bir talebi olmadıkça zorunlu olarak sigorta yaptırılamayacak.

REKLAM ÜRÜNLERİ

Eski kanunda da ayıplı malın tanımı yapılırken satış anında tüketiciye vaat edilen ürün söylenen özellikleri taşımadığında ayıplı sayılacak. Ayıplı mallarda teslim tarihinden sonra altı ay içerisinde meydana gelen ayıplar ilk günkü gibi kabul edilecek. Bu durumlarda malın ayıplı olmadığının ispatı satıcıya yüklenecek.

ERKEN ÖDEME

Sabit faizle alınan kredilerde tüketici erken ödediği zaman tüketiciye gerekli indirim yapılacak. Sabit faizli bir kredi sözleşmesi yapıldığında iki taraf içinde eşitlik olsun diye kanunda yüzde 1 ile her halükarda yüzde 2'yi geçmemek üzere erken ödeme hakkı bankalara veriliyor. Değişken faizlerde de mümkün olduğu derecede tüketicinin lehine olması gerekiyor.

MAKETTEN KONUT SATIŞI

Maketten konut satışında esas vurgu yapılması gereken yapı ruhsatının alınması gerekiyor. Kanuna göre yapı ruhsatı alınmadan tüketicilerle ön ödemeli konut satış sözleşmesi yapılamayacak. Herkese karşı mutlak bir hak olarak ileri sürülebilsin diye ön ödemeli konut satışının tapu siciline kayıt edilmesi gerekiyor. Satış vaadinin de noterde düzenlenmiş olması gerekiyor. Konut devir teslimi de 36 ayı geçemeyecek. Burada da tüketicinin cayma hakkı mevcut.

KAPIDAN SATIŞLAR

Bakanlık tarafından sıkı denetimler yapılacak. Bu satışlarda tüketiciye cayma hakkının olduğu hatırlatılacak. Zamanında teslim edilmeyen mallar ayıplı olarak kabul edilecek.

İNDİRİMLİ ÜRÜNLER

İndirimlerin gerçek olması gerekiyor ve bunun yılın belli dönemlerinde olması gerekiyor.

FİYAT FARKI

Etiketle kasa fiyatı farklı olması halinde fiyat tüketicinin lehine olacak.

KULLANMA KILAVUZU

Kullanma kılavuzunun birinin mutlaka Türkçe olması şartı geliyor. Bu önemli bir ayrıntı olarak görülüyor.

GARANTİ BELGESİ

Garanti belgesi malın teslimi tarihiyle birlikte iki yıl olacak hükmü yeni kanunda yine korunuyor. Ayıplı mallarla ilgili seçimlik haklar yine hükmünü koruyor. Sözleşmeden dönme, bedelin iadesi ve ücretsiz onarım, bedelden indirim veya değiştirme hükümler yeni kanunda da yer alıyor.

ÖRTÜLÜ REKLAM YASAK

Televizyonda alt yazıda hızlı geçen ve okunması güç olan reklam türleri örtülü reklam olarak kabul edilecek ve bunlar şikâyet edilebilecek.

HAKEM HEYETLERİ

Şanlıurfa için 2 bin TL'nin altında olan meblağlar için ilçe hakem heyetleri, 2 binle 3 bin TL olan meblağlar için il hakem heyetlerine başvuru yapılması zorunlu hale geldi. Bunun üstünde olanlarda da tüketici hakem heyetlerine başvuru yapılamayacak.

HARÇTAN MUAF

Uyuşmazlıkla ilgili tüketici aleyhine verilen kararlarda tebligat, bilirkişi ücreti bakanlıkça karşılanacak. Tüketici lehine verilen kararlarda da masraflar karşı tarafa yüklenecek. Tüketiciler harçtan da muaf sayılacak.

PİRAMİT SATIŞ SİSTEMLERİ YASAKLANDI

Yeni kanunla birlikte katılımcıların bir miktar para koymak kaydıyla ve üye getirilmek şartıyla yapılan saadet zinciri gibi satış sistemleri yasaklandı.

TEŞHİR ÜRÜNLERİ

Vitrinlerde sergilenen ürünler üzerinde 'teşhir ürünüdür' yazısı bulunmadığı durumlarda satıştan kaçınılamayacak.

SİPARİŞ EDİLMEYEN ÜRÜNLER

Sipariş edilmeyen ürünlerde tüketicinin ürünü alması tüketicinin sözleşmeyi kabul ettiği anlamına gelmeyecek. Bu durumda tüketiciye herhangi bir yükümlülük yüklenmeyecek.
(Kaynak: Gazeteipekyol)