"Ortadoğu ve Kuzey Afrika'nın Dönüşümünde Tunus'un Öncü Rolü" Konferansı

Tunus Cumhurbaşkanı Munsif Merzuki, ülkesindeki devrimin herhangi bir ideolojiden hareketle yapılmadığını, tamamen halkın özgür iradesine dayandığını söyledi.

Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV) ev sahipliğinde düzenlenen "Ortadoğu ve Kuzey Afrika'nın Dönüşümünde Tunus'un Öncü Rolü" Konferansı'nda konuşan Merzuki, Tunus'un Arap baharından önce despot bir anlayışla ve tek partiyle yönetildiğini ancak durumun devrimle tersine döndüğünü belirtti.

Ortadoğu coğrafyasındaki halkların birleşemediğinden yakınan Merzuki, şöyle konuştu:

"Sadece Tunus'ta değil, tüm Ortadoğu'da bu despot yönetimler halkları fakirliğe mahkum etti, özgürlüklerini elinden aldı. Maalesef 300 milyon Arap da birlik olamadı. Çünkü diktatörlüklerde birleşme yoktur. Avrupalı devletlere baktığımızda eğer oralarda da diktatörlük olsaydı birlik de olamazdı demokrasi de. Sonuçta ancak demokrasi sayesinde birleşip birlik olabiliriz."

"Tunus devriminin bir lideri, komutanı ya da ideolojisi yoktu"

Tunus'taki devrimin hiçbir ideolojinin boyunduruğu altına girmeden yapıldığını ve en büyük gücünü halktan aldığını belirten Merzuki, ülkesindeki devrimin Çin ve Rusya'da yapılanlardan oldukça farklı olduğuna dikkati çekerek, "Tunus devriminin bir lideri, komutanı ya da ideolojisi yoktu, plansızdı ve tamamen toplumsal zekayla yapıldı. Gençleri arkasına aldı. Teknolojiden yararlanıldı" ifadesini kullandı.

Merzuki, Tunus'ta aslında böylesi bir devrimin 20 yıl önce beklendiğini ancak önceki Cumhurbaşkanı Zeynel Abidin Bin Ali yönetiminin bu süreci sekteye uğrattığını söyledi. Tunus'un 1980'li yıllarda demokrasiye hazır olduğunun altına çizen Merzuki, o dönemde birçok sivil toplum örgütünün yanı sıra çok sayıda sendikanın varlık gösterdiğini vurguladı. Merzuki, Bin Ali yönetimini şöyle anlattı:

"O dönemde herkes demokrasi istiyordu. Aslında Bin Ali demokrasiyle gelmesine rağmen demokrasi çağrılarına kulak asmadı. Sonuçta devrildi, çok da kolay oldu. Zaten Tunus'un altyapısı da buna müsaitti. Bu bağlamda Tunus'un demokrasiye geçişi hem çok kolay oldu hem de diğer Arap ülkelerine oranla çok daha az bedel ödendi. Çünkü biz Bin Ali'den önce de demokratik bir ülkeydik."

"Ilımlı laiklerle ılımlı muhafazakarların bir arada yaşayacağı bir ortam istiyoruz"

Ülkesinin o süreçte bazı sıkıntılar yaşadığını ifade eden Merzuki, listenin başında sosyoekonomik sorunların geldiğini, bunların da devrimin itici gücünü oluşturduğunu söyledi.

Köklü ekonomik ve sosyal reformlar için biraz daha zamana ihtiyaç duyulduğunu vurgulayan Merzuki, Tunus'un bölgesel olarak Avrupa'ya yakın olduğuna ve ekonomisinin yatırıma müsait bir zeminde bulunduğuna işaret etti. Sosyoekonomik problemlerin yanı sıra güvenlik konusunun da Tunus için hala sorun teşkil ettiğini belirten Merzuki, devrim sırasında silahlı grupların otorite boşluğunu fırsat bilip bazı cinayetlere karıştığını ve suç işlediğini anımsattı. Merzuki, aynı durumun Suriye'de de görüldüğüne işaret ederek, orda da korku imparatorluğu kurulmak istendiğini dile getirdi.

Merzuki, Arap coğrafyasının taleplerinin dünyanın diğer bölgelerine göre farklılık gösterdiğinin altını çizerek, şöyle konuştu:

"Görüyoruz ki Arap toplumlarındaki devrim algısı Latin Amerika'daki gibi değil. Orada insanlar sadece demokrasi istiyor. Biz demokrasinin yanı sıra ılımlı laiklerle ılımlı muhafazakarların bir arada huzur içinde yaşayacağı bir ortam istiyoruz."

"Suriye krizi Arap dünyası için bir trajediye dönüştü"

Merzuki, siyasi açıdan da Tunus'ta hem Batı karşıtlarının hem de Batı yanlılarının bulunduğunu söyleyerek, Bin Ali'nin yalnızca yenilikçi olarak nitelendirilen Batı yanlılarıyla işbirliğini yaptığını ve toplumun diğer kısmını görmezden geldiğini ifade etti.

Tunus'un 7-8 yıl içinde tam demokratik bir ülke olacağını kaydeden Merzuki, ülkesinin Arap coğrafyasında 1861'de anayasa yazan ilk ülke olduğunu hatırlattı. Merzuki, Tunus'ta köleliğin ABD'den dahi önce kaldırıldığına, bu açıdan ülkesinin tüm Arap ülkelerinden farklı bir noktada durduğuna işaret etti.

Merzuki, Tunus gibi Suriye'de de devrimin ideolojik nedenlerle yapılmadığını ancak oraya bir türlü beklenen baharın gelmediğini söyledi. İlk başta barışçıl bir şekilde başlayan devrimin zaman içerisinde bir iç savaşa doğru yol aldığını anlatan Merzuki, rejimin ayaklanmalara şiddetle karşılık verdiğini belirtti.

Merzuki şöyle devam etti:

"Suriye'nin Dostları Toplantısı'nda muhaliflere silah vermeyin çağrısı yapmıştık. Bunun bir iç savaşa dönüşebileceği konusunda uyarılarda bulunmuştuk. Bugün dediğimiz noktaya gelinmiş durumda. Suriye pis bir iç savaşa sürüklendi. Suriye krizi Arap dünyası için bir trajediye dönüştü."

Merzuki, kendilerine Türkiye modelini örnek aldıklarını belirterek, Türkiye'nin demokrasiyi uygulama konusunda tüm İslam alemine örnek olduğunun altını çizdi. Merzuki, Türkiye'de devletin güçlü olduğunu, dolayısıyla bunun da ekonomisine yansıdığını vurguladı. - Ankara