Psikiyatrist Gözünden Sağlık Çalışanlarına Uygulanan Şiddet

Durmuş Genç - Süleyman Demirel Üniversitesi

(SDÜ) Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ramazan Özcankaya, son günlerde sağlık çalışanlarına uygulanan şiddet olaylarıyla ilgili,

"Bir hastaya ömür biçmek ve buna benzer açıklamalarda bulunmak doktorların yapmaması gereken şeylerdir. Hastanın karşısında her şeyi bilen bir doktor olmak yerine, hekim, tıbbın imkanlarını hastalara sunan bir kişi haline gelirse beklentiler makul hale geleceğinden bu olay şiddeti önleyici olabilir" dedi.

Prof. Dr. Özcankaya, AA muhabirine yaptığı açıklamada, son günlerde sağlık çalışanlara yönelik artan şiddet olaylarının üzücü olduğunu söyledi.

Genellikle psikolojik sorunu olan, olayları ikna, ispat, diyalog ve konuşma yoluyla çözemeyecek kişilerin şiddete başvurduğunu ifade eden Özcankaya, "Şiddet genellikle kişilik sorunlarını ilgilendirir. Kişilik sorunları olanlar şiddete başvururlar" dedi.

Toplumlarda şiddetin tamamen yok edilemeyeceğini, ancak en aza indirilebileceğini belirten Özcankaya, sağlıkta gerçekleştirilen iyileştirmeler dolayısıyla doktorlara ulaşılabilirliğin arttığını ve beraberinde şiddetin de daha fazla görülür hale geldiğini kaydetti.

Doktorların hastalarına ömür biçmeleri ya da benzer açıklamaları yapmamaları gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. Özcankaya, "Hastanın karşısında her şeyi bilen bir doktor olmak yerine, hekim, tıbbın imkanlarını hastalara sunan bir kişi haline gelirse beklentiler makul hale geleceğinden bu olay şiddeti önleyici olabilir" dedi.

Özcankaya, bazı doktorların hastalarına yanlış yaklaştığını ve bu durumun şiddete mahal verdiğini ifade ederek, " Türkiye'de hekimlerin hastaya yaklaşımında bir çarpıntılık var. Hasta ve yakınlarına, 'Ben bu hastayı ne olursa olsun iyileştiririm' diye yaklaşıyorlar. Hastalar o zaman doktorla ilgili algılarını şekillendiriyor, yani, 'Biz bu hastayı bu doktora getirdik kesinlikle şifa bulacaktır' diye bir algılama oluyor. Aksine gelişmeler olunca da hasta yakınları tarafından tatsız gelişmeler oluyor" diye konuştu.

Prof. Dr. Ramazan Özcankaya, doktorların hastaları ve yakınlarıyla ilişkilerinde "Güçlülük" tavırlarını bırakmalarını tavsiye ederek, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Bir hastalığı ya da hastanın iyileşmesini kontrol edemediğimiz bir çok parametre vardır. Dolayısıyla bazen her şey iyi gittiği halde hasta ile ilgili olumsuz şeyler olabilir. Yani doktorun hastaya yaklaşımı 'Ben modern tıbbın imkanlarını en iyi şekilde elimden geldiğince size uygularım ama hatalığın neticesini bilemem' şeklinde olursa hasta açısından da daha rahat bir ortam oluşur. Hastanın akıbetiyle ilgili fazla yorumda bulunmama ilişkiyi daha farklı yorumlara taşır ama tam tersi yapılırsa kesin bulgularla konuşulursa hasta daha farklı beklentiler içerisine girer. Bu bir metafor olarak da yanlıştır. Yani doktor her şeyi bilemez, her şeyi halledemez. Dolayısıyla doktorlar, 'Ben bu işi hallederim' şeklinde değil, 'Tıbbın imkanlarını size seferber ederim' şeklinde davranırlarsa çok daha iyi olur."

-"Doktorlar birbirlerinin aleyhine konuşmamalı"-

Bazı doktorların hastalarının yanında meslektaşlarıyla ilgili olumsuz görüşlerini açıkça ifade etmelerinin, büyük bir sorun olduğuna işaret eden Özcankaya, bu durumun doktorların hedef haline gelmesine neden olabileceğini vurguladı.

Farklı doktorların aynı uzmanlık alanında uygulayacakları tedavi yöntemleri arasında olağanüstü bir farklılık olamayacağına dikkati çeken Özcankaya, şunları kaydetti:

"Bazı doktorların birbirleriyle ilişkilerinde de sorunlar görüyoruz. Doktora görünen bir hasta diğer bir doktora gittiğinde diğer doktorla ilgili çok sevimsiz eleştiriler duyuyor. Hasta veya yakını adeta diğer doktora karşı azmettirici duruma getiriliyor. Bu doktorlar arasında maalesef çok yaygın ve çok kötü bir ahlaktır. Doktorlar kesinlikle birbirlerinin aleyhine konuşmaktan kaçınmalıdır. Maalesef Türk tıbbında bu olay çok yaygın. Her gün onlarca hastadan böyle yakınmalar duyuyoruz."

Yayıncı: Tuncer Çetinkaya - ISPARTA