Sporcularda Erken Bunama ve Parkinson Riski

Mustafa Çiftçi - Pamukkale Üniversitesi (PAÜ) Tıp Fakültesi Beyin ve Sinir Cerrahisi Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Bayram Çırak, futbolcuların, sokak dövüşçülerinin, boksörlerin, Uzakdoğu sporcularının ve jimnastikçilerin boyun ile baş kısmını kullanarak yaptıkları hareketlerin uzun süreçte parkinson, alzheimer veya yaşlılık bunamasını beraberinde getirdiğini söyledi.

Çırak, AA muhabirine yaptığı açıklamada, beynin normal fonksiyonlarını yerine getirebilmesi için oksijen ve şekere ihtiyaç duyduğunu, beynin bu ihtiyaçlarını da damarlar sayesinde temin ettiğini belirtti.

Beyne, ana şah damarla gelen kanın, bir ağacın dalları gibi gittikçe incelen kılcal damarlarla taşındığını ifade eden Çırak, damarlarda meydana gelecek bir tahribatın, önemli sağlık sorunlarına yol açtığını ifade etti.

Çırak, ana damarın işlevini kaybetmesi, ancak çok güçlü travmalarla mümkünken, kılcal damarların çok daha küçük travmalardan etkilenebildiğine işaret ederek, şunları kaydetti:

"Ana damarın işlevini kaybetmesi için çok güçlü travmaların olması lazım. Trafik kazaları öyledir. Damarı yırtar veya büzüştürür, spazma sokar. Ama daha küçük travmalar, daha küçük damarları etkiyebilir. Onun için beyin kafatasının içerisine yer alır. Beyin, kafatasının içerisinde yüzen bir organdır. Hafif askıda durur, etrafında su doludur. Çalkantı halindedir. Denizin içerisindeki gemi gibi. Aldığınız bir darbede bu darbenin büyüklüğüne bağlı olarak beyin, ileri geri hareket eder. Bu hareket sırasında kafa tasındaki çıkıntılara çarpabilir. Bunlar küçük kanamalar yapabilir veya o kılcal damarlarda tıkanmalar olabilir. Bu tıkanmalar, beynin sessiz bölgelerinde olursa hiçbir problem yaratmaz, ama tıkanmalar devamlı olan bölgelerde olursa birikir, birikir 60 yaşından sonra birçok hastada küçük damar tıkanıklığı adacıkları oluşur. İşte bunlar büyüdüğü vakit, 'felç geçirmiş' diyoruz."

-"Boksörler yumruk yiye yiye parkinson olabilir"-

Küçük darbelerin sürekli hale gelmesiyle damar tıkanıklıklarının oluşacağını dile getiren Çırak, şöyle devam etti:

"Küçük damarlardaki tıkanıklıklar, zihinsel fonksiyonları, hafıza fonksiyonlarını bozabilir. İnsanların günlük hayatta yaptıkları el ve kol hareketlerini de bozabilir. En kuvvetli şekli, hafif travmalar şeklinde sürekli hale gelen boksörlerdeki şeklidir. Boksörler yumruk yiye yiye parkinson olabilir. Bunun en tipik örneği de Muhammet Ali'dir. Parkinson olmuştur. Bunun sebebi de yediği darbelere bağlı mikro veya makro travmaya bağlı içerdeki damarlarda tıkanıklıkların olması. Bu damarların beslediği bölgelerin fonksiyonunu yapamaması."

Çırak, futbolcuların, sokak dövüşçülerinin, Uzakdoğu sporcularının ve jimnastikçilerin, boyun ve başlarını kullanarak yaptıkları hareketlerin de uzun süreçte parkinson, alzheimer veya bunamaya yol açabileceğini dile getiren Çırak, şunları söyledi:

"Devamlı olarak seyreden ufak travmalar özellikle kafanın iki yanına alınan darbeler damarlarda tıkanıklık yaparsa insanlarda unutkanlık baş gösterir bir adım sonrası da bunamadır. Özellikle spor yapan insanların yaşadıkları mikro travmalar ile parkinson, alzheimer veya yaşlılık bunaması daha erken yaşlardan gelebilir. Boyunda aşırı hareketler gerektiren sporlar, eğilme doğrulma hareketleri, bu da ana damarlarda problem yaratabilir. Ana damarlarda büzüşme veya ana damarlardan giden kanın azalması ileride kılcal damarlara giden kanı da azaltacaktır. Sağlığımızı kazanıyoruz derken, uzun vadede zarar görüyor olabiliriz."

- DENİZLİ