Kazaklar ve Özbekler'den Enerjide Çaba Ortaklığı

Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev, Orta Asya bölgesindeki su ve enerji kaynaklarının verimli kullanımıyla ilgili sorunların çözümüne yönelik ülkesinin Özbekistan ile çabalarını birleştireceğini belirtti.

Özbekistan Cumhurbaşkanlığı Basın Bürosu'ndan yapılan açıklamaya göre, Kazakistan'ın başkenti Astana'da resmi temaslarda bulunan Cumhurbaşkanı İslam Kerimov ile yaptığı görüşmenin ardından düzenlenen basın toplantısında konuşan Nursultan Nazarbayev, bu görüşmelerde, Orta Asya bölgesindeki su ve enerji kaynaklarının ortak kullanımı mekanizması ile Aral Gölü'nü Kurtarma Uluslararası Fonu faaliyetinin daha da aktifleştirilmesi meselelerinin ağırlıklı olarak ele alındığını ifade etti.

Nazarbayev, Orta Asya bölgesindeki su ve enerji kaynaklarının verimli kullanımıyla ilgili sorunların çözümüne yönelik ülkesinin Özbekistan ile çabalarını birleştireceğini kaydetti.

Nazarbayev, bu meselelerin bölgenin tüm ülkeleri için çok önemli bir mesele olduğunu belirterek, "Biz, Sirderya ve Emuderya Irmağı'nın yukarı kısmında bulunan komşu ve kardeşlerimize bir kez daha kardeşlik selamı yolluyoruz ki Özbekistan ve Kazakistan ile Emuderya Irmağı'nın aşağı kısmında bulunan Türkmenistan da bu ırmakların aşağı kısmında yerleşmesinden dolayı en çok su sıkıntısı çekiyor. Bölgedeki her insan bunu yaşıyor, çünkü bu ırmaklar milyonlarca insana hayat veriyor" diye konuştu.

Nazarbayev, tüm bu sorunların bölgenin tüm ülkeleriyle ortaklaşa ve tüm bölge ülkelerinin menfaatlerine uygun olarak çözüleceğine inandığını ifade ederek, ayrıca Özbekistan'ın Aral Gölü'nü Kurtarma Uluslararası Fonu'ndaki dönem başkanlığının, söz konusu örgütün gelişmesi için yeni dürtü olacağını kaydetti.

-Bölgedeki su sorunu-

Sovyet döneminde Sirderya ve Emuderya ırmaklarının üst kısmında yapılan ve halen Kırgızistan ve Tacikistan'da bulunan Kambarata, Toktogul, Nurek, Sangtuda hidroelektrik santralleri, SSCB döneminde kış aylarında tüm bölge ülkeleri için elektrik enerjisi üretirken, bu barajlardaki sular, yaz aylarında ise bu ırmakların aşağı kısmında bulunan Özbekistan ve Kazakistan'ın tarım arazilerinin sulanması için kullanılıyordu.

SSCB'nın dağılması ve Orta Asya cumhuriyetlerinin bağımsızlıklarını ilan etmelerinin ardından, birbirinden bağımsız ekonomi kurmaya gayret gösteren bu ülkeler, artık kendi başlarının çaresine kendileri bakmak zorunda kaldı. Bunun ardından, kış aylarında enerji kaynakları kıtlığı yaşayan Tacikistan ve Kırgızistan, su kaynaklarını elektrik üretimi için kullanırken, bu suların kış aylarında elektrik üretimi için salıverilmesi sonucunda oluşan kuraklıkla karşı karşıya kalan Özbekistan ve Kazakistan ise yaz aylarında Sirderya ve Emuderya ırmaklarının suları ile tarım arazilerini sulamak istiyor.

Halen ekonomilerinin önemli bir kısmını tarım sektöründen elde eden bu ülkeler arasında Sirderya ve Emuderya sularının istifadesi ile ilgili ciddi sorunlar meydana gelirken, bu sorunlar bölge ülkeleri arasındaki ilişkilere de etkisini gösteriyor.

Muhabir: Taşkent

Yayıncı: Tarkan Demir - TAŞKENT