CHP'den "100. Ekonomik Görünüm Raporu"

CHP'nin 100. Ekonomi Raporu'nda, dünyada dolar bolluğunun olmayacağı ve doların pahalanacağı bir dönemde döviz kurunda oluşacak dalgalanmaların dış kırılganlıklara sahip Türkiye ekonomisinde ciddi sonuçlar doğurabileceği belirtildi.

CHP Genel Başkan Yardımcısı Faik Öztrak koordinasyonunda hazırlanan "100. Ekonomik Görünüm Raporu"nda, işsizlik, bütçe, kısa vadeli dış borç, uluslararası yatırım pozisyonu ve reel sektör döviz açık pozisyonu verileri değerlendirildi.

TÜİK'in işgücü serilerini yeni yöntemle açıklamaya başlamasından bu yana verilerde görülen "izaha muhtaç" hususların nisan ayında da devam ettiğinin belirtildiği raporda, işgücüne katılım oranı gibi yapısal göstergelerde ancak uzun zamanda gerçekleşebilecek artışların iki üç ayda gerçekleşmesinin dikkat çekici olduğu ifade edildi.

Nisan ayında istihdamda da geçen yılın aynı ayına göre 1 milyon 420 bin kişilik olağanüstü bir artışın görüldüğünün savunulduğu raporda, "Türkiye ekonomisinde 1.5 milyon civarında istihdam artışlarının olduğu en son dönem, ortalama yüzde 9 büyüme hızının yakalandığı, 2010 ve 2011 yıllarıydı. Şimdi daha düşük bir büyüme hızıyla bu yükseklikte istihdam artışları yaratılması gerçekten açıklanmaya muhtaç"  görüşü yer aldı.

Raporda, işsizlik verilerinde bu anlaşılması zor gelişmelerin TÜİK'in uygulamalarından kaynaklandığının ifade edilerek, "İşgücü ve istihdam verilerinde yapılan revizyonun ardından 'İş bulsa çalışmaya hazır olanların' sayısı da geriye doğru açıklanmadığından artık gerçek işsiz sayısındaki değişimi hesaplamak da mümkün değil. Özellikle istihdam rakamlarında ciddi bir karartma var" değerlendirmesinde bulunuldu.

-"Sıkıntılar anlaşılıyor"

Haziran ayı merkezi yönetim bütçe sonuçlarına da değinilen raporda, son iki aydır harcamalarda frene basıldığı, yılın ikinci üç ayında mal ve hizmet alım giderlerinin hız kestiği, KDV tahsilatı başta olmak üzere vergi gelirlerinde gerileme yaşandığı ifade edildi.

Buna bağlı olarak bütçe dengesinin bu yılın ilk altı ayında geçen yılın aynı dönemine göre 6.4 milyar lira bozularak 3.4 milyar lira açık verdiği ifade edilerek, "bu yıl bütçenin gelir tarafında çok ciddi sıkıntıların oluştuğunun anlaşıldığı" kaydedildi.

CHP'nin raporunda, kısa vadeli dış borç, reel sektörün açık pozisyonu ve uluslararası yatırım pozisyonu gibi ekonominin dış şoklara karşı kırılgan fay hatlarını oluşturan rakamlarda sorunların yeniden belirginleşmeye başladığı savunuldu.

Merkez Bankasının döviz rezervlerinin kısa vadeli dış borçları karşılama oranının da parlak bir tablo çizmediğine işaret edilerek, mayıs itibariyle Merkez Bankasının kasasında altın dahil uluslararası rezerv miktarının 130.8 milyar dolar olduğu aktarıldı. Bu miktarın da sadece kısa vadeli dış borç kadar olduğu, küresel krizden hemen önce rezervlerin kısa vadeli dış borca oranının yüzde 189 olduğu kaydedildi.

-Olası şoklara karşı önlem alınmalı

Raporda, reel sektör şirketlerinin döviz açık pozisyonunda son aylarda kaygı verici bir artış görüldüğü de savunuldu.

"Dünyada dolar bolluğunun olmayacağı ve doların pahalanacağı bir dönemde döviz kurunda oluşacak dalgalanmaların dış kırılganlıklara sahip Türkiye ekonomisinde ciddi sonuçlar doğurabileceğinin" öne sürüldüğü raporda, hükümetin Türkiye'nin önündeki kısıtlı zamanı mümkün olduğunca iyi değerlendirmesi, olası şoklara karşı ekonomide gerekli önlemleri alması gerektiği belirtildi.

Ayrıca ekonomideki bu tablo karşısında hükümetin çok değerli bir zaman dilimini kendi iktidar çekişmelerine heba ettiği iddia edildi.

Raporda, "İktidar içindeki bir ekip, başta Merkez Bankası olmak üzere bağımsız düzenleyici ve denetleyici kurumlar üzerinden vesayet tartışması yürüterek, kurallı bir ekonomiden şeffaflık ve hesap verebilirlikten çok da hoşlanmadığını gösteriyor. Ancak bu iç çekişmede itibarı ezilen ve yıpranan kurumlar Türkiye'ye yönelik risk algısını ve primini daha da artırıyor. Ancak maalesef asıl mesele bunları anlayabilecek sorumlu bir iktidarın ortada bulunmaması" görüşü de ifade edildi. - Ankara