Türk Şiirinde Geleneği Bilmek Önemli

Altın Portakal Şiir Sempozyumu kapsamında düzenlenen 'Şiir ve Gelenek' konulu panele konuşmacı olarak katılan Hürriyet Gazetesi Yayın Danışmanı Doğan Hızlan, Türk şiirinde geleneğin önemini anlatırken, "Gelenek aslında bugünle dün arasında bir bağ kurma ustalığıdır" dedi.

Bu yıl 16'ncısı düzenlenen Altın Portakal Şiir Sempozyumu kapsamında Antalya Sanatçılar Derneği'nde (ANSAN), 'Şiir ve Gelenek' konulu bir panel düzenlendi. Gazanfer Eryüksel'in yönettiği panele Altın Portakal Şiir Ödülü Jüri Başkanı ve Hürriyet Gazetesi Yayın Danışmanı Doğan Hızlan, Şair Haydar Ergülen ve Gazeteci-Şair İdris Özyol konuşmacı olarak katıldı.

Panelde ilk sözü alan Doğan Hızlan, Türk şiirinde geleneğin önemini anlatırken, şiirde geleneğin bilinmesinin şiiri daha iyi anlamayı sağlayacağını söyledi. Türk şairlerin çoğunun geleneğin etkisi altında olduğunu aktaran Hızlan, algıda değişimden ötürü geleneği incelemek, algılamak ve özümsemenin güç olduğuna vurgu yaptı. Geleneği anlayabilmek için yazarlarla birlikte okurların da emek harcaması gerektiğini dile getiren Doğan Hızlan, her yeni nesilde geleneği yenileyen bir tavır olduğunu ve bunun kimi zaman sadece biçime kimi zamanda içeriğe dayalı olarak gözlemlendiğini belirtti.

EDEBİYAT TARİHİNİ BİLMELİ

Şiiri anlamak için edebiyat tarihinin geleneğini bilmenin yetmeyeceğini, o günün tarihi, siyasal ortamı, savaşı ve darbelerinin gelenekte özellik olarak ortaya çıktığını kaydeden Doğan Hızlan, "Bir ülkenin edebiyatını anlamak için o edebiyat tarihini bilmek lazım. Bugün modern bir okurun da edebiyat tarihini bilmesi lazım. Çünkü, okuduğunu sadece bugün varolan, bugün yapılan bir yenilik diye bilirse, o zaman hem geçmişteki ustanın-şairin hakkını yemiş olur, hem de bugünkü bir şaire yapmadığı öncülük ünvanını verir ki bu da haksızlıktır" diye konuştu.

GELENEKTEN YARARLANMA

Gelenekten yararlanmanın bir taklit eşlemi olmadığını, yıllar önce alınan bir şeyi yeniden yaratarak yazmak olduğunu kaydeden Doğan Hızlan, "Gelenekten yararlanma eskiyi taklit değil, hiçbir şey eskiden buraya olduğu gibi, kalıp gibi getirilemez. Ama bir sanatın, geleneğin, ustalıkların da muhafazası lazımdır. Çünkü eğer onu muhafaza etmezseniz gelen nasıl yararlanacak? Gelenekten yararlanma onun muhafaza edilmesidir" şeklinde konuştu.

BAĞ KURMA USTALIĞI

Günümüzde birçok eski kitabın yeniden basıldığını, taş plakların yeniden çıkartıldığını vurgulayan Doğan Hızlan, şunları söyledi:

"Bunlar bağ kuruyor. Gelenek aslında bugünle dün arasında bir bağ kurma ustalığıdır. Öyle bir esin verir ki gelenek insana, o gün yazılan sözcüklerle, anlayışla bugün o temayı nasıl dile getirebilirim diye düşünürsünüz. Eğer elimizde gelenek bir ölçüt olarak bulunmazsa insan yolunu şaşırır. Bir şairin, bir edebiyatçının geleneği bilmesinin zorunluluğunu söylüyorum. Sıradan bir okur için de daha derinlemesine zevk alabilmek için, daha ayrıntıya inebilmek için geleneği bilmesini istiyorum. Edebiyat, sanat tarihi bir bütündür. O bütünlüğü bilmeden herhangi bir değerlendirme çok yanlış olur."

DİĞER KONUŞMACILAR

Panelin diğer konuşmacısı Şair Haydar Ergülen ise Türk şiirinde yeni neslin 1980'den sonra kendisine yeni bir gelenek çizdiğini anlattı. Kendisinin de geleneği bu dönemden sonra öğrendiğini vurgulayan Ergülen, her şairin kendi geleneğini oluşturduğunu ve bazı şairler için geleneğin doğal bir süreç olduğunu dile getirdi.

Gazeteci- Şair İdris Özyol da geleneğin Türk şiirinde bir konu değil sorun olduğuna dikkati çekti. Türk şiirinde yeni dil ve yeni alfabenin oluşma döneminde yeni bir şiir ortaya çıkmaya başladığını kaydeden Özyol, "Şiiri kesintisiz bir gelenek olarak görmekten yanayım. Bizde gelenek- şiir ilişkisi sorun olarak görülüyor" dedi.